Çin ile ilişkileri düzeltmede Biden yönetiminin sınavı

2023-10-31 20:00:50

Çin Komünist Partisi Merkez Komitesi Siyasi Bürosu Üyesi ve Dışişleri Bakanı Wang Yi, birkaç gün önce ABD'yi ziyaret etti. Hazirandan itibaren ABD Dışişleri Bakanı, Maliye Bakanı ve Ticaret Bakanı'nın üst üste Çin'e gerçekleştirdiği ziyaretlerin ardından Wang, ABD'yi ziyaret eden ilk üst düzey Çinli yetkili oldu.

3 gün süren ziyaret sırasında Wang, ABD Başkanı Joe Biden, ABD Dışişleri Bakanı Anthony Blinken ve ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan ile ayrı ayrı görüşmeler gerçekleştirdi. İki tarafın derin ve yapıcı stratejik diyaloğuyla, ikili ilişkilerin iyileştirilmesi yönünde sinyaller verildi.

Son günlerde Çin ve ABD arasındaki ilişkilerde olumlu unsurlar arttı. Wang Yi'nin ABD ziyareti sırasında, iki taraf, iki ülke liderlerinin San Francisco'daki görüşmesini gerçekleştirmek için ortak çaba harcayacaklarını belirtti. San Francisco zirvesinin gerçekleştirilmesi, iki ülkenin çıkarları ve dünyanın beklentilerine uyumludur. Ancak zirvenin önündeki olası engellerin kaldırılması için Washington yönetimi siyasi cesaret göstermeli.

Edinilen bilgilere göre, ABD Tarım Bakanlığı'nın liderliğinde, Hormel, Morton Salt ve Orange Cheese Company (OCC) dahil 15 ABD'li şirket ve Idaho dahil iki eyalet yönetiminin heyetleri, Çin'in Shanghai kentinde düzenlenecek 6. Çin Uluslararası İthalat Fuarı'na (CIIE) katılacak. ABD Tarım Bakanlığı yetkilileri fuar sırasında ilgili sözleşmeler için imza törenine katılacak. Bu, ABD hükümeti heyetinin ilk CIIE'ye katılımı anlamına gelmektedir. ABD'nin onayıyla, Çin ve ABD arasındaki haftalık direkt uçuş seferleri 35'e yükseldi. Diğer yandan, ABD yönetimi yaptığı açıklamada, ikili ilişkilerin istikrarlı ve sürdürülebilir şekilde geliştirilmesini istediklerini, yanlış algıları önlemek için Çin'le temasları yoğunlaştırmaya ve gerekli alanlarda iş birliği yapmaya hazır olduklarını ve küresel risklerin çözülmesi için iki ülke arasındaki üst düzey temasları koruyacaklarını ifade etti.   

Ancak, tarihi deneyimlere göre, iki ülke arasındaki ilişkilerin iyileştirilmesi halinde ABD'de uyumsuz sesler yükselmeye başlıyor. Örneğin, yılın başında ABD Dışişleri Bakanı Anthony Blinken Çin'e ziyaret yapmadan önce beklenmedik "balon olayı" yaşandı. Bazı ABD'li politikacılar bu olayı bahane ederek iki ülke arasındaki ilişkilere büyük zarar verdiler.

Asya-Pasifik Ekonomik İşbirliği Örgütü (APEC) Zirvesi'nin düzenleneceği kasım ayından önce, ABD'nin Taiwan, Güney Çin Denizi ve Xinjiang gibi konularda Çin'e karşı provokasyon yapmayacağı konusunda kimse garanti veremez. Çin hükümeti, ülkenin toprak bütünlüğü ve egemenliği ile ilgili olarak Taiwan, Güney Çin Denizi ve Xinjiang konularında asla taviz vermeyecektir. İkili ilişkilerin iyileştirilmesi amacıyla atılan adımlar çerçevesinde, iki ülke arasında gerginlik oluşturulmaması, Biden yönetimi için bir sınav olacak.