Çin Küresel Güney'in doğal bir üyesidir
CRI Haber Merkezi
Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu’nun devam eden 78. oturumunda Küresel Güney ülkelerini ilgilendiren kalkınma finansmanı, iklim değişikliği ve gelir dengesizliği gibi konular gündeme alındı.
Dünyanın en büyük gelişmekte olan ülkesi Çin, BM Genel Kurulu’nun birçok toplantısına katılarak, Küresel Güney ülkelerinin talep ve görüşlerini dile getirecek.
Küresel Güney, yeni yükselen piyasa ekonomileri ve gelişmekte olan ülkelerden oluşan topluluktur. Ancak ABD ve Batılı ülkeler, Küresel Güney kavramını alet ederek, Çin’i topluluktan dışlamaya, Çin'i gelişmekte olan bir ülke statüsünden mahrum bırakmaya, gelişmekte olan ülkeler blokunu bölmeye ve gelişmiş ülkelerin çıkarlarını ve hegemonyasını korumaya çalışıyor.
ABD ve Batılı ülkelerin söz konusu girişimi işe yarar mı? Kısa süre önce düzenlenen "G77 ve Çin" Zirvesi bu soruya net bir yanıt verdi. Zirvede yayınlanan “Havana Deklarasyonu”, Çin'in küresel kalkınma ve kazan-kazan anlayışına dayalı işbirliğini ilerletme yönündeki görüş ve önerilerini kabul etti. Bu, Çin'in bu topluluğun doğal bir üyesi olduğunu teyit eden bir adımdı.
Çin, diğer gelişmekte olan ülkelerle benzer tarihi deneyimlere ve mücadele sürecine sahip olduğu gibi, kalkınma sürecinde de benzer sorunlar ve sorumluluklarla karşı karşıya bulunuyor. BM Kalkınma Programı tarafından 2004’te yayınlanan “Küresel Güneyi İnşa Etme Raporu”nda Çin, Küresel Güney ülkesi olarak tanındı.
Şu an Çin diğer gelişmekte olan ülkeler gibi kalkınmayı ilerletmeye çalışıyor. Çin dünyanın ikinci büyük ekonomisi olmasına rağmen, 2022 yılında kişi başına düşen gayri safi yurtiçi hasılası 12 bin 741 ABD Doları ile gelişmiş ekonomilerinkinin beşte birine ve ABD'ninkinin altıda birine eşdeğer idi. 2021’de Çin’in kişi başı milli geliri dünyanın 68. sırasında yer aldı. Çin, İnsani Gelişme Endeksi sıralamasında ise dünyada 79. sıraya yerleşti. Çin'in halen tüm taraflarca kabul edilen en büyük gelişmekte olan ülke olduğu görülüyor.
Çin, aynı zamanda Küresel Güney ülkelerine mümkün olduğu kadar destek ve yardım sağlıyor. Şu ana kadar Çin, 160’tan fazla ülkeye kalkınma yardımı sağlarken, 150’den fazla ülke ile Kuşak ve Yol’un ortak inşasına ilişkin anlaşma imzaladı ve 100’den fazla ülke ve uluslararası örgütle Küresel Kalkınma İnisiyatifi’ni ilerletmek için işbirliğini sürdürüyor.
Küresel kalkınma ve Güney Güney işbirliği fonlarını kuran Çin ayrıca Küresel Kalkınma İnisiyatifi’nin yerine getirilmesi için özel sermaye ayıracak.
Ukrayna krizinin siyasi yollarla çözümüne ilişkin tutum belgesini yayımlayan, BRICS işbirliği mekanizmasının genişletilmesine güç katan ve Afrika Birliği’nin G20’ye katılımını ilk destekleyen Çin, Küresel Güney’in uluslararası toplumdaki ifade hakkını güçlendirmek ve uluslararası adaleti korumak için çaba harcamaktadır.
Söz konusu örnekler, Küresel Güney’de Çin’in var olacağını, ABD ve Batılı ülkelerin Çin’i Küresel Güney’den dışlama girişimlerinin ise başarısızlığa mahkum olacağını bir kez daha kanıtladı.
