Guatemala, Tek Çin ilkesini tanıma konusunda halkının sesine kulak vermeli
Çin’in Taiwan bölgesinin lideri Tsai Ing-wen 1 Nisan’da Guatemala’ya “kaçak” ziyaret gerçekleştirdi. 24 Nisan’da Guatemala Cumhurbaşkanı Alejandro Eduardo Giammattei Falla Çin’in Taiwan bölgesine ziyarette bulundu. Ancak Guatemala ile Tsai Ing-wen arasında karşılıklı ziyaretlerde öngörülen sonuca ulaşılmadığı gözüküyor. Birçok Guatemala vatandaşı basına verdiği demeçte, “Çin Halk Cumhuriyeti ile diplomatik ilişkiler kurmak, Guatemala’ya çok iyi fırsatlar getirecektir, ancak biz bu fırsatı elde edemedik, bu esef verici bir gelişme. ” diye konuştu. Guatemala halkı, Tsai Ing-wen’in “kaçak” ziyaretine karşı çıktıklarına söyleyerek, Guatemala hükümetinin mümkün olduğu kadar kısa sürede Çin ile diplomatik ilişki kurması çağrısında bulunuyor.
Nitekim, Tsai Ing-wen’in Çin’in Taiwan bölgesinin lideri olduğu 2016 yılından bu yana, Demokratik İlerici Parti (DPP) yönetimi sürekli olarak diplomatik ilişkileri kesme dalgasına maruz kaldı. DPP yönetimi, uluslararası arenada giderek yalnızlaşıyor. Bu dönem içinde Panama ve Honduras dahil olmak üzere 9 ülke Çin’in Taiwan bölgesiyle sözde “diplomatik ilişkiyi” kesti, Çin ile diplomatik ilişki kurdu. Guatemala’nın bulunduğu Orta Amerika bölgesinde toplam 7 ülke yer alıyor, bunların 5’i Çin ile diplomatik ilişki kurdu. İronik olan şu ki, uzun süre Taiwan konusundan faydalanarak Çin’in kalkınmasını engellemeye kalkışan ABD de söz konusu diplomatik ilişki kesme dalgasının engellenemez bir eğilim olduğu görüşünde.
Guatemala’nın siyasi çevresinden birçok şahsiyet ve sıradan vatandaş, Tek Çin ilkesinde ısrarcı olmanın günümüzde uluslararası toplumun ana eğilimi olduğunu savunuyor. Guatemala Cumhurbaşkanlığı seçiminin adaylarından biri basına verdiği demeçte, Çin’in Taiwan bölgesiyle ilişkilerin artık Guatemala’da iç çelişkilere yol açtığına işaret ederek, Guatemala hükümetinin kendi halkı ve milli ekonomik gelişmesi için doğru bir diplomatik politikayı belirlemesi gerektiğini söyledi. Guatemala Siyasi Hareket Winaq’ın üyesi Carlos Barrientos basına verdiği demeçte, Çin ile diplomatik ilişki kurmamanın Guatemala’yı kısıtladığına işaret ederek, dünya ülkelerinin hemen hemen hepsinin Taiwan’ı Çin’in bir parçası olarak tanıdıklarını, bu nedenle Guatemala’nın Çin ile diplomatik ilişki kurmamasının rasyonel olmadığını belirtti.
Tek Çin ilkesini tanıyıp, Çin ile diplomatik ilişki kurma, Guatemala halkının ortak iradesi olduğu gibi Guatemala’nın temel çıkarlarına da uyuyor. Çin, Guatemala’nın ikinci büyük ithalat kaynağı ve beşinci büyük ihracat destinasyonu konumunda. 2022 yılında Çin ile Guatemala arasındaki ticaret yüzde 13.6 oranında artarak, 4 milyar 940 milyon ABD Doları’nı buldu. İki ülke arasında petrol-kimya, tekstil, mekanik ekipman, meyve ve şeker ve metal alanlarında ticaret yapılıyor. İki ülke ekonomi ve ticaret alanlarında büyük gelişme potansiyeline sahip.
Dünyada tek bir Çin vardır, o da Çin Halk Cumhuriyeti’dir, Taiwan, Çin’in bölünmez bir parçasıdır. Sözde “Taiwan‘ın bağımsızlığı” yanlısı bölücü güçlerin tarihin ana eğilimine aykırı olarak hareket etmesi, Çin’in mutlak birleşmesini engelleyemez. Guatemala-Çin Dostluk Derneği Başkanı Pedro Barnoya basına verdiği demeçte, “Çin’deki tarihi gerçekler, dünyada tek bir Çin’in bulunduğunu çoktandır kanıtlamıştı. Özellikle tarih, Taiwan’ı Çin’den koparma girişimlerinin kesinlikle kötü sonuçla karşı karşıya kalacağını gösterdi.” diye konuştu.
Uluslararası toplum, Guatemala hükümetinin Çin politikası hakkında kendi halkının iradesine uyacak olan doğru bir seçim yapmasını bekliyor.
