ABD'ye "kaçak" gidecek Taiwan yönetimi liderine ada halkından tepkiler var
Taiwan bölgesi makamları tarafından yapılan açıklamaya göre, bölge lideri Tsai Ing-wen bu hafta Orta Amerika ülkelerinden Guatemala ve Beliz’e ziyaret ettikten sonra ABD üzerinden geçiş yapacak. Tsai Ing-wen’in “kaçak ABD ziyareti” adadaki en büyük sosyal iletişim platformu PTT’de tepkilere yol açtı.
Internet kullanıcıları, Tsai Ing-wen’in geçmişteki “kaçak ABD ziyaretleri” ve onun çalışmalarının ağır bedelleri olduğunu ve olacağını savunuyor.
1. Bedeli: kendi çıkış yolunu tıkamak
Bir internet kullanıcısı, Tsai Ing-wen ziyarete çıkınca mutlaka bir ülkenin Taiwan’la “diplomatik ilişkisini kesmesi” kuralından bahsetti.
Yıllardır Taiwan bölgesi lideri, ABD’ye gitmek için hep “geçiş” bahanesini kullanıyor ve “diplomatik ilişkisi olan” bir ülkeye ziyareti yolunda ABD’de kısa süre kalacağını iddia ediyor. Bu sefer Tsai Ing-wen, ABD’ye ziyaret edeceğini duyururken, Beyaz Saray ise yine “geçiş” ifadesini vurguladı.
Honduras’ın Çin’le diplomatik ilişkisi kurmasıyla, ABD’ye en yakın Orta Amerika ülkeleri arasında Taiwan’la sözde “diplomatik ilişkisi olan” ülke sayısı sadece 2 kaldı. Taiwan liderinin ABD’ye kaçak ziyaretleri ve Taiwan’la “diplomatik ilişkisi olan” ülkeler arasında bu tür ilişki kesenlerin sayısındaki artışı incelediğimizde belirgin bir kural kendini gösteriyor: Tsai Ing-wen’in ziyaretleriyle Taiwan’la “diplomatik ilişkiyi koruyan” ülkeler azalıyor. Normalde Tsai Ing-wen’in her ziyaretinden sonraki 6 ay içinde mutlaka bir ülke Taiwan’la “diplomatik ilişkiyi” kesiyor.
2. bedeli: büyük harcamalar, adanın itibarını daha kötüleştiriyor
PTT’deki bir çok yorumda sıkça bir kavramdan bahsediliyor, o da “para diplomasisi”.
Taiwan’daki siyaset çevresinden Xie Daning, Taiwan toplumunun “para diplomasisine” karşı çıktığını söyledi ve para harcayarak “diplomatik ilişkileri” korumayı dipsiz bir kuyuya benzetti.
ABD’den yardım isteyen Tsai Ing-wen’in yaptığı tek şey, ABD’ye para vermek. Eski ABD Dışişleri Bakanı Pompeo geçen yıl Taiwan’a gitmişti. Taiwan makamlarının ona rüşvet vermenin yanı sıra, Pompeo’nun First Class uçak bileti, lüks otelde konaklama, yeme içme masraflarını ödediği bildiriliyor.
Bundan önce Taiwan, sırf ABD’le ilişkisinden dolayı, Litvanya’ya 1,2 milyar dolarlık yatırım ve finansman fonu sağladı.
Birçok Taiwanlı internet kullanıcısı, Taiwan makamlarının ABD’nin isteği üzerine söz konusu işler yaptığını savunuyor.
Taiwan makamları, yaptığının karşılığını aldı mı?
Honduras Taiwan’la “diplomatik ilişkisini” 25 Mart’ta kesmesinden sonra ABD Honduras’a bir özel danışman gönderdi. 3 gün sonra Honduras Dışişleri Bakanı, ABD yetkilinin Honduras ve Çin’in diplomatik ilişki kurma kararına saygı gösterdiklerini aktardığını söyledi.
3. Tsai Ing-wen’in harcadığı para miktarı durmadan artıyor
Daha önceki bölge liderlerinin kendi lobileri vardı. Tsai Ing-wen ise en az 7 lobi şirketiyle temas kurdu. Bunun sonucu, harcadığı para miktarı hızla çoğalıyor. 2016 yılında sözde “dışişleri harcama bütçesi” 22,45 milyar Taiwan Yeni olurken, 2022 yılında gelince 28,89 milyar yene yükseldi.
ABD Kongresi’nden bir görevli, çok sayıda senato üyesinin Taiwan’la ilgili konuları asistanlarına verdiğini, ilgili yasa taslaklarını sunan senato üyelerinin metinleri bile okumadığını söyledi.
4. Kredilerle açık senet almak
Taiwan’a silah satışı, ABD’li siyasetçilerin gerçek anlamda ilgi gösterdiği konulardan biri ve bu konuda yeni oyun oynamaya başladı.
Geçen yılın sonunda ABD’nin 2023 mali yılının savunma bütçesi gözden geçirilirken, ABD yönetiminin 2023 ile 2027 yıllarında her yıl Taiwan bölgesine 2 milyar dolarlık bedelsiz askeri yardım sağlamasına yetki verileceği bildirildi. Ancak nihai yasada sadece 2 milyar dolarlık ve 12 yıl içinde geri ödenmesi istenen askeri kredi yer alıyor. Böylece Taiwan makamlarının aniden 2 milyar dolarlık borcu oldu.
ABD, Taiwan’dan neler almasını istiyorsa, Taiwan makamları satın alıyor.
5. Taiwan’ın geleceğinin içi boşaltılıyor
Taiwan’daki internet kullanıcıları sıkça atalarından kalma servet olan Taiwan Yarı İletken İmalat Şirketi TSMC’den bahsetti.
Tekel niteliğindeki ileri teknoloji şirketi, ABD’nin isteği üzerine, geçen yıl Taiwan’daki donanımları ABD’de inşa ettiği yeni fabrikaya transfer etti, binlerce mühendis gönderdi, yatırım miktarını 12 milyardan 40 milyara kadar yükseltti. Bunun sonucu, şirketin karının yüzde 40 azalacağı tahmin ediliyor.
TSMC’nin yaşadığı, ABD’nin Taiwan’la ilgili gerçek tutumunu yansıtıyor: Taiwan, ABD için istediği zaman kavuşabildiği bir tür “konsumptif malzemedir”.
Bir internet kullanıcısı, “Tsai Ing-wen, lütfen, Taiwan’a bir çıkış yolu verin.” diye yazdı.
