Siyasi çözüm, Ukrayna krizinde tek doğru yol

Ukrayna krizinin patlak vermesinin üzerinden tam bir yıl geçti. Kriz, bu süre zarfında Avrupa’daki güvenlik ve istikrarı zedelemekle kalmadı, aynı zamanda dünyada daha fazla belirsizlik ve güvensizlik unsuru yarattı. Savaşın alevi nasıl söndürülebilir, krizin getirdiği baskılar nasıl azaltılabilir? Çin, dün Ukrayna krizinin siyasi çözümüne ilişkin 12 maddelik bir belge yayımlayarak, konu hakkındaki tutumunu açıkladı.

Krizin son bir yıldaki etkilerine bakıldığında, dünya halklarının, Çin’in taslağının değerini ve anlamını daha iyi kavradığı söylenebilir. Kriz nedeniyle hem Ukrayna hem de Rusya ciddi kayıplara uğrarken, küresel enerji ve gıda tedariki kesintiye uğradı, enflasyon durmadan yükseldi, nükleer güvenlik ciddi şekilde tehdit edildi ve küreselleşme süreci baskıyla karşı karşıya kaldı.

İnsanlık tarihinde iki kez dünya savaşı ve bir kez de Soğuk Savaş yaşandı. Bu savaşlardan şu dersler çıkarıldı: Hegemonyacılık, blok siyaseti ve zıtlaşmalar sadece savaş ve çatışmaya yol açar. Çatışma ve savaşların kazananı olmaz, krizlerin tek çıkış yolu diyalog ve müzakerelerden geçer.

Çin, Ukrayna krizinin doğrudan taraflarından biri olmamasına rağmen, duruma seyirci kalmadı. Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping, kriz için doğru çıkış yolunu belirledi. Çin’in dün yayımladığı tutum belgesinde ise uygulanabilir tedbirler sıralandı.

Her ülkenin egemenliğine saygı gösterilmesi gerekliliğine işaret edilen belgede, ateşkes ve müzakere çağrısı yapıldı, savaş sonrası yeniden yapılanma meselesi ortaya koyuldu. Belge, Çin’in tarafsızlığını yansıttı.

Ukrayna krizi, bir dizi karmaşık unsurun ortak etkisinin sonucunda çıktı. ABD ve NATO ise krize yol açan ve ateşi körükleyen taraflar oldu. Bu görmezden gelinirse, sorun gerçek anlamda çözülemez. Çin’in ortaya koyduğu Soğuk Savaş zihniyetini terk etme ve tek taraflı yaptırımları sonlandırma çağrısı, Ukrayna krizinin özünün kavranmasına yararlı olacaktır.

Çin’in insani koridor oluşturulması, sivillerin ve savaş esirlerinin korunması, çatışma bölgelerinden tahıl nakliyatının sağlanması gibi uygulanabilir önerileri, Çin hükümetinin hümanist düşüncesini yansıtıyor.

Çin, ayrıca nükleer silahların kullanılmamasına ve bir nükleer savaş başlatılmaması gerektiğine de vurgu yaptı.

Belgede, sivil amaçlı nükleer tesislerinin güvenliğinin sağlanması, herhangi bir ülkenin herhangi bir gerekçeyle kimyasal silah geliştirmesine ve kullanmasına karşı çıkılması gerektiğinin de altı çizildi.

Çin’in uygulanabilir önerileri, barışın yeniden tesisi için üzerinde düşünülmeyi hak ediyor.