Dünyanın ikinci büyük para birimi bölgesi kurulacak mı?
İngiliz Financial Times Gazetesi’nin bildirdiğine göre, Brezilya ve Arjantin bu hafta gerçekleştirilecek olan Latin Amerika ile Karayip Devletleri Topluluğu’nun (CELAC) Zirvesi’nde ABD Doları’na olan bağımlılıklarını azaltmak için "ortak para birimi" kurmaya hazır olduklarını açıklayacak. Hareketin Avro’dan sonra dünyanın en büyük ikinci para birimi bölgesini oluşturması bekleniyor.
İki ülkeden yetkililer, Brezilya hükümetinin başlangıçta Brezilya Reali ve Arjantin Pesosu ile paralel çalışacak olan "Sur" (güney) adlı ortak bir para birimini önerdiğini söyledi. Brezilya ve Arjantin diğer Latin Amerika ülkelerini ortak para birimi kullanmaya davet ederek bölgesel ticareti teşvik edecek.
Arjantin Ekonomi Bakanı Sergio Massa Finansal Times Gazetesi’ne verdiği demeçte, konu ile ilgili finansal konulardan ekonomik büyüklüğe ve merkez bankalarının rolüne kadar her şeyi içeren bir inceleme başlattıklarını duyurdu. Massa, “Yanlış beklentiler yaratmak istemiyorum. Bu Latin Amerika’nın kat etmesi gereken uzun bir yolun ilk adımı” diye konuştu. Arjantinli Bakan, “Bu ticaret entegrasyonunun mekaniği üzerine bir çalışma olacak.” dedi.
Tartışmalara hakim bir yetkili, Brezilya ve Arjantin’in son birkaç yılda ortak bir para birimini tartıştığını ancak Brezilya Merkez Bankası’nın bu fikre karşı çıkması üzerine görüşmelerin başarısız olduğunu söyledi. Ancak şu an iki ülke de sol liderler tarafından yönetildiği için ortak para birimine daha büyük bir siyasi destek mevcut.
Financial Times’in tahminlerine göre, tüm Latin Amerika’yı kapsayan olası bir para birimi küresel GSYİH’nın yaklaşık yüzde 5’ini temsil edebilir. Halihazırda dünyanın en büyük para birliği olan Avro, ABD Doları cinsinden ölçüldüğünde küresel GSYİH’nın yaklaşık yüzde 14’ünü oluşturuyor.
Brezilya ve Arjantin arasındaki ticaret hızla artıyor. Geçen yılın ilk 11 ayında iki ülke arasındaki ticaret hacmi yüzde 21 oranında artarak 226 milyar 400 milyon ABD Doları’na ulaştı. İki ülke Brezilya, Arjantin, Paraguay ve Uruguay’ı içeren bölgesel bir ticaret bloğu olan MERCOSUR’un ana iletici güçleri haline geldi.
Arjantin’in başkenti Buenos Aires 24 Ocak günü Latin Amerika solunun yeni liderlerini ilk kez bir araya getirecek CELAC zirvesine ev sahipliği yapacak. Arjantin Dışişleri Bakanı Santiago Cafiero, zirvenin bölgesel entegrasyonu güçlendirme, demokrasiyi savunma ve iklim değişikliğiyle mücadele konularında taahhütlerde bulunacağını kaydetti.
Analistler zirveyi umut verici buluyor. Latin Amerika Düşünce Kuruluşu Celag’ın yöneticisi İspanyol İktisatçı Alfredo Serrano, bu zirvenin Latin Amerika ülkeleri arasında değer zincirlerinin güçlendirilmesi, yeni fırsatlardan yararlanılması ve para birliğinin kurulması için önemli bir fırsat olduğunu belirtti.
Serrano, "Para ve döviz mekanizmaları kritik öneme sahip. Bugün Latin Amerika'da birçok olasılık var ve güçlü ekonomik büyümesi göz önüne alındığında, bölgenin ABD Doları’na olan bağımlılığını azaltması, yeni alternatifler bulması mümkün. Bu ileriye doğru önemli bir adım.” dedi.
Bolivya’nın eski bakanlarından Manuel Canelas, CELAC’ın son on yılda Latin Amerika’da hayatta kalan tek bölgesel entegrasyon örgütü olduğuna, Latin Amerika ve Karayip ülkelerinin ABD ve Kanada’nın müdahalesi olmadan koordineli politikalarına yardımcı olduğuna dikkat çekti.
Ancak Canelas, "sol dalga" geri döndüğünde Latin Amerika ülkelerinin daha kötü bir ekonomik ortamla karşılaşacağını, iç siyasetteki farklılıkların yoğunlaştığını ve bölgesel bütünleşme hevesinin azalacağını da hatırlattı. Canelas, “Bu nedenle, bütünleşme sürecinde daha temkinli olunmalı. Sonuçları sunmaya ve adımların ne işe yaradığını göstermeye daha fazla odaklanılması gerekiyor." diye konuştu.
