Her Hafta Bir Hikâye (9) Sui Hanedanı’nın dalkavuk veziri Tang döneminde nasıl dürüst oldu?

"Gu Wen Ji Yao" adlı Çin klasiğinde Tang Hanedanı'nın ilk dönemlerinin ünlü veziri Pei Ju’nun hikâyesi anlatılır. Pei Ju,  Tang Hanedanı’ndan önce Sui Hanedanı'nda vezirlik yapmıştır. Ancak Pei Ju, Sui döneminde İmparator Yang Guang’a dalkavukluk yapmasıyla anılmıştır. 

Sui İmparatoru Yang Guang, bir keresinde Pei Ju'yu şöyle övmüştür: "Niyetimi çok iyi anlıyor, söylediği her şey benim kafamdan geçenler. Sanki talimatlarımı ben daha açıklamadan biliyor. Kim ülkesine bu kadar iyi hizmet edebilir?"

İmparator Yang, methedilmekten büyük haz duyarmış. Bu yüzden, Pei Ju doğu başkenti Luoyang'da görkemli bir Fener Festivali töreni düzenlenmesini önermiş.

Bunun yanı sıra, İmparator Yang, komşu krallıkları fethetmek, onları Sui Hanedanı’na bağlamak istemiş. Pei Ju, krallıklara savaş açılması fikrine de destek vermiş.

Sui Hanedanı yok edilmiş. Askerleriyle beraber Tang

Hanedanı’na teslim olan Pei Ju, yine vezirlik görevine getirilmiş. Tang Hanedanı’nın ikinci imparatoru Li Shimin (Tang Taizong) yapıcı öneriler dinlemeyi seven bir hükümdarmış. Pei Ju, bu nedenle bambaşka bir insana dönüşmüş.

İmparator Taizong’a sık sık yapıcı öneriler sunan Pei Ju, hükümdarının hatalarını da cesaretle düzeltmiş. İmparator Taizong, Pei Ju’yu şu sözlerle övmüş: “Vezir Pei Ju, daima hiç çekinmeden iyi tavsiyeler veriyor. Her vezir onun gibi davranırsa, idaremizin gücünden endişe etmemize gerek olmaz.”

Pei Ju’nun Sui Hanedanı'nda bir dalkavuk, Tang Hanedanı'nda ise dürüst bir kişi gibi davranmasının nedeni onun kişiliğinin değişmesi değildir. Hükümdar, kendi kusurlarını duymak istemiyorsa dürüst kişiler dalkavuk olabilir; hükümdar, gerçeği duymaya istekliyse de dalkavuk kişiler dürüst olabilir. Vezirler kralların gölgeleri gibidir, bedenleri nasıl hareket ederse gölgeleri de öyle hareket eder.

Bu hikâye, bize, insanların gerçeği ancak onu duymak isteyenlerin huzurunda anlatma cesareti ve arzusu olacağını gösteriyor.  

Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping’ın Pei Ju örneğini sunmasının amacı da gerçeklerin söylenmesinin anahtarının liderlerin elinde olduğunu vurgulamak. Liderler, ancak ve ancak gerçekleri duyma cesareti gösterir, yanlarındakileri doğruyu söylemeye teşvik eder, eleştirileri kabul edecek yüce gönüllülük ve irfana sahip olurlarsa gerçeklerin paylaşıldığı ve yapıcı tavsiyelerin sunulduğu bir ortam oluşturabilirler.