Çin'in yeni gelişme konsepti

2022-12-06 12:27:24

Yazar: Yu Miaojie (Liaoning Üniversitesi Rektörü)

Çin Halk Cumhuriyeti’nin kurulmasından bu yana geçen 73 yılda Çin ekonomisinde gözle görülür başarılar kaydedildi. Özellikle son 10 yıl içinde Çin ekonomisinde tarihi bir atılım gerçekleştirildi. Çin Komünist Partisi (ÇKP) 20. Ulusal Kongresi’nde yayımlanan rapora göre son 10 yılda Çin’in Gayri Safi Yurt İçi Hasılası (GSYİH) 54 trilyon yuandan 114 trilyon yuana yükseltildi. Çin ekonomisi, 7.2 puan artarak dünya ekonomisinin yüzde 18.5’ini oluşturdu. Dünyanın ikinci ekonomisi olan Çin’de kişi başına düşen GSYİH, 39 bin 800 yuandan 81 bin yuana yükseldi. Bu rakamlar, yeni gelişme konsepti olan yüksek kaliteli gelişmenin hızlandırılmasının sonucudur. 

 Bütün dünya ÇKP 20. Ulusal Kongresi’nin çizdiği gelecek rotasına ve özellikle Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping’in ortaya koyduğu “yeni gelişme konsepti”ne odaklandı. Acaba  “yeni gelişme konsepti”nin getirdiği yenilik nedir? Bu konsept ile Batı’nın gelişim kavramı arasındaki farklar nelerdir? 

Yeni gelişme konsepti için kritik beş kelime inovasyon, koordinasyon, yeşil, açıklık ve ortak paylaşım. Bu kritik kelimeler, hem Çin ekonomisinin gelişmesinin yönünü işaret ediyor hem de bu dönemde Çin’in karşılaştığı bazı yapıcı sorunlara çözüm sunuyor. Yeni gelişme konseptinin nihai hedefi, halkın güzel yaşama olan artan talebi ile Çin ekonomik toplumunun dengesiz ve yetersiz gelişmesi arasındaki çelişki sorununun çözülmesidir. 

İnovasyon, gelişmenin yetersizliğini çözebilen en önemli itici güçtür

10 yıl önce, akıllı cep telefonuyla dünyanın herhangi bir köşesinde bulunan yakınlarımızla görüntülü bir şekilde sohbet edeceğimizi ve elektrikli araçların trend haline geleceğini hayal bile edemezdik.

Gelecek dönemde Çin’in çeşitli sektörlerinin üretimlerinde teknoloji ile inovasyon hızlandırılacak ve teknoloji daha da geliştirilecek. Bununla beraber ekonomik toplumun inşasında ilgili yönetmelik, kural ve standartlarda da yenilikler yaratılacak. Böylece ürünlerin katma değeri artırılacak, ürünlerin kaliteleri yükseltilecek ve sektörler de yeniden düzenlenecek. 

Yeşile öncelik verilmesi, temel bir devlet politikası olarak sürdürülecek

Çin’de yediden yetmişe kadar herkesin bildiği Xi Jinping’in bir sözü var: “yeşil dağlar ve temiz sular altın ve gümüşten daha değerlidir”. Çin’de çevrenin ve halkın sağlığının korunması toplumun sürdürülebilir gelişmesini hızlandırmayı ve insan ile doğa arasında uyum sağlamayı amaçlamaktadır. Bu çalışma, aynı zamanda Çin’in tüm dünyaya verdiği taahhüttür. 

Koordinasyon, Çin’in gelişmesindeki dengesizliği çözmeyi hedefliyor

Koordinasyon çalışması, bölgeler arasındaki koordinasyon, kentler ile kırsal bölgeler arasındaki koordinasyon ve sektörler arasındaki koordinasyondan oluşuyor. Daha önce Çin’i ziyaret ettiyseniz belki böyle bir duygunuz olabilir: Beijing, Shanghai ve Shenzhen gibi kentler, gökdelenlerle doludur ve gelişmiş ülkede gördüğünüz kent manzaralarıyla hemen hemen aynıdır. Ama Çin’in batısına veya kırsal bölgelerine giderseniz oralarda yine geri kalmış yerler olduğunun farkına varırsınız. İşte bu farklılığa, Çin’in farklı gelişme aşamalarında bulunan bölgeleri arasındaki dengesizlik yol açtı. Bu da Çin hükümetinin şu dönemde çözmeye çalıştığı önemli sorunlardan biridir.

Açıklık, Çin ekonomisinin dengeli gelişmesi için değişmez bir temel politikadır

Bazı Batılı basın kuruluşları, Çin’in dışa açılmasından endişelendiklerini belirtti. Ancak bu endişeler gereksiz. ÇKP 20. Ulusal Kongresi’nin raporunda açıklık yine kritik noktalardan biri olarak belirlendi. Çin, dışa açılma politikasının değişmeyeceği sözünü verdi. Çin, küreselleşme sürecine daha aktif bir şekilde katılacak dışa açılmayla reformu hızlandıracak ve reformla gelişmeyi artıracak.

Ortak paylaşım, nihai hedeftir

Ortak paylaşım, halkın güzel yaşama olan nihai talebidir. Çin ekonomisinin reform ve gelişim kazancından herkes faydalanmalı.

Bu hedef, üç aşamalı olarak gerçekleştirilecek. İlk aşama, yoksullukla mücadele. Bu aşamadaki hedefe artık ulaşıldı. Yaklaşık 100 milyon yoksul nüfus, yoksulluktan kurtarıldı. Çin tarihinde binlerce yıl süren mutlak yoksulluk sorunu tamamen çözüldü.

 İkinci aşamada kırsal bölgelerin kalkınması gerçekleştirilmeli. Sonra orta gelirli kesimin çoğaltılması ve düşük gelirli kesimin gelirlerinin yükseltilmesi gibi yöntemlerle bütün halk ortak refah hedefine kavuşturulmalı.

Üçüncü aşamada ÇKP 20. Ulusal Kongresi’nde ortaya koyulan ortak refaha ulaşılacak.