Bin yıllık duvar resimlerinin bekçileri titizlikle çalışıyor

Mogaoku Mağaraları

Çin’in kuzeybatısındaki Gansu eyaletinde yer alan Dunhuang, antik İpek Yolu güzergâhındaki önemli bir kasabadır. Burayı dünyaca ünlü yapan şey, dünyanın en büyük ve en zengin Budist sanat tapınağı olan Mogaoku Mağaraları’dır. Mogaoku Mağaraları’nın karşısında Dunhuang Araştırma Enstitüsü bulunmaktadır. Turistler buraya akın ederken, araştırmacılar bu sanat hazinesinin korunması ve araştırma çalışmalarıyla meşguldür.

Mogaoku Mağaraları bölgesi

Bin Buda Mağarası olarak da adlandırılan Mogaoku Mağaraları, 735 mağaraya, 45 bin metrekarelik alanı kapsayan duvar resimlerine, 2 bin 415 kil boyalı heykele sahip. 1987 yılında UNESCO tarafından “Dünya Kültür Mirası Listesi”ne dahil edilen Mogaoku Mağaraları, bin yılı aşkın bir geçmiş sürecinde gelişme, terk edilme ve yeniden yapılanmadan geçti. Günümüzde bir dizi koruma zorluğuyla karşı karşıyalar. Mogaoku Mağaraları’ndaki görevliler nesilden nesle Dunhuang’da kök saldı ve mağaraların orijinalliği ile malzemelerinin korunması için büyük çabalar sarf ediyorlar. Han Weimeng işte bu isimlerden biri.

Han Weimeng duvar resmine bakarak kopyasını çiziyor

Han Weimeng 2003 yılında Xi’an Güzel Sanatlar Üniversitesi’nden mezun olduktan sonra bir ressam olma rüyasıyla Dunhuang Güzel Sanatlar Akademisi Güzel Sanatlar Enstitüsü’nde işe başladı ve duvar resimlerine bakarak kopyalarını çizme çalışmalarıyla uğraştı.

Han Weimeng (solda) ekip üyeleriyle resimlere bakarak kopya çizme konusunda karşılaştıkları sorunları tartışıyor

Han Weimeng’in uğraştığı resme bakarak kopyasını çizmesi, Dunhuang Mogaoku Mağaraları’nın kurtarılması ve korunması çalışmalarının “acil ihtiyacı” ve aynı zamanda Dunhuang duvar resimlerini tanımak ve incelemek için önemli bir yöntemdir.

Han Weimeng, yaklaşık 20 yıldır Dunhuang’da yerleşmiş durumda. 2017’den bu yana, Han ve ekibi Mogaoku Mağaraları’nın 172 numaralı mağarasının bütünsel restorasyonu ve resimlerine bakarak kopya çizme çalışmaları üzerinde araştırma yaptı. 172. mağaradaki büyük duvar resimleri bin 300 yıl önceki Tang Hanedanı duvar resimlerinin temsili eserlerinden biridir. 

Dunhuang Mogaoku Mağaraları’nın 172. mağarasının güneyindeki duvardaki resim (Kaynak: Dunhuang Araştırma Enstitüsü)

Dunhuang Mogaoku Mağaraları’nın 172. mağarasının kuzey duvarındaki resim(Kaynak: Dunhuang Araştırma Enstitüsü)

Tüm mağaraların restorasyonu ve kopyalanması uzun zaman alır, çünkü duvar resimlerindeki her çizgi ve her renk, orijinal eserin orijinal görünümüyle büyük ölçüde aynılığı korumalıdır. Tüm mağaraların restorasyon işlemleri genellikle tüm duvar resimleri önce birçok parçaya bölündükten sonra her ressam bir parçayı titizlikle eski konumuna getirir ve sonunda tüm mağaraları bir bulmaca gibi kurar.

Kopyalama genellikle kalemle çizme, kara çizgiyle netleştirme ve renklendirme gibi işlemlerden geçer

Han Weimeng, “Orijinal esere bakarak kopyasını çizme işlemi sürecinde karşılaşılan zorluklardan biri, aradan çok uzun zaman geçtiği için bazı Buda heykellerinin yüz kısmının kararması, özellikle kaş, göz, burun, ağız ve kulak bölümlerinin bulanıklaşması nedeniyle, karakter görüntüsünü doğru bir şekilde çıkarabilmek için ciddiyetle değerlendirme yapılması gerekir” dedi.

Han Weimeng, “Bir resmin kopyasını çizme işlemi, ressamın multidisipliner bir bilgi düzeyine sahip olmasını gerektiriyor, başlangıçta dijital fotolar kullanılır ve daha sonra çıplak elle el yazmaları atılır ve defalarca karşılaştırma yapıp uygun bir çizim oluştuğundan emin olunca mağaraya giderek, eseri daha eksiksiz hale getirmek ve üzerinde biraz daha değişiklik yapmak için çalışılır” diye konuştu.

Böylece Han Weimeng ve ekip üyeleri, bir yandan bin yıllık duvar resimlerinin her bir çizgisi üzerinde analiz yürütürken, diğer yandan çölde resimlere bakarak kopyasını çiziyor ve orijinal duvar resimlerinde gözler önüne serilen etkileyici özelliği korumaya çalışıyor.

Dunhuang’da, Han Weimeng gibi burada çalışmayı tercih eden çok sayıda sanatçı var

Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping Ağustos 2019’da, Dunhuang kültürel kalıntılarının ve akademik araştırmalarının korunması hakkında bilgi edinmek için Dunhuang Araştırma Enstitüsü’ne geldi ve bu değerli kültürel mirasa büyük önem verilerek korunması ve koruma seviyesinin iyileştirilmesi için ileri bilim ve teknoloji kullanılması ve bu dünya kültürel mirasının nesilden nesle aktarılması konusunda ciddi tavsiyelerde bulundu.

Hâlihazırda, Dunhuang Araştırma Enstitüsü, Mogaoku Mağaraları’ndaki 270'ten fazla mağara duvar resminin dijital koleksiyonunu tamamladı ve her mağara, her duvar resmi ve her boyalı heykel için dijital bir arşiv oluşturdu.

Han Weimeng Mogaoku Mağaraları’ndaki sıcak ve soğuk günleri hatırlarken heyecanla şöyle konuştu: “Sık sık mirastan bahsediyoruz. Kalbimde buraya karşı bir türlü his uyandığı için buraya gelebildim ve burada kök salabildim. Kıdemli çalışanların Mogaoku Mağaraları’na olan sevgisi ve bağlılığı genç nesilleri etkiliyor ve genç görevlileri Dunhuang kültürünü sürekli korumaya, araştırmaya ve yüceltmeye, Dunhuang’ın güzelliğini birlikte korumaya teşvik ediyor.”

Han Weimeng’in “Mogaoku’daki ilk kar yağışı” başlıklı resim eseri