Her Hafta Bir Hikâye(27)"Kaynaksız nehir derin olmaz"

2022-07-05 16:24:43

Bir Afrika atasözü vardır: "Kaynaksız nehir derin olmaz." Çin ile Afrika ülkeleri arasındaki dostane temaslar uzun bir geçmişe sahiptir. 1950'li ve 1960'lı yıllarda Çin Halk Cumhuriyeti’nin kurucusu Mao Zedong, ilk Başbakanı Zhou Enlai başta olmak üzere birinci nesil lider kadrosu, çağdaşları Afrikalı politikacılar ile birlikte Çin-Afrika ilişkilerinde yeni bir çağ açtılar.

Çin ve Afrika kıtası, binlerce dağ ve nehirle ayrılsa da, halklar arasındaki dostane ilişkiler çok eskiye dayanmaktadır ve canlılığını daima korumaktadır. Benzer tarihsel deneyimlere sahip olan Çin ile Afrika ülkeleri, ulusal kurtuluş mücadelelerinde her zaman birbirlerine sempati duymuş ve destek vermişler, böylelikle iyi günde kötü günde, hem mutluluğun hem de kederin paylaşıldığı bir dostluk yaratmışlardır.

Afrika ülkelerinin ulusal bağımsızlık için mücadele ettiği 1950'li ve 1960'lı yıllarda Çin, kıta halkının yanında yer aldı, kıta ülkelerinin emperyalizme ve sömürgeciliğe karşı haklı mücadelesini destekledi.

Mao Zedong, "Çalışmalarımızın ve dostluk ilişkilerimizin ağırlıklı noktası, Asya, Afrika ve Latin Amerika olmak üzere üç bölge olmalı" diyerek, Çin’in kıta ile ilişkilere bakışını açıkça ortaya koymuştu.

Başbakan Zhou Enlai’nin başkanlığındaki heyet, Aralık 1963 ila Şubat 1965 arasında Afrika’yı üç kez ziyaret ederek 10 kıta ülkesinde temaslarda bulundu. ‘‘Yeni Çin’’in diplomasi tarihinde yeni tür Çin-Afrika ilişkileri kurmak için "öncü bir yolculuk" sayılan bu ziyaretlerle Çin ve Afrika'nın 50 yıllık dostluk öyküsünün de önsözü yazılmıştır. Zhou Enlai’nin Mısır ve Cezayir ziyaretleri sırasında Çin ile Afrika ve Arap ülkeleri arasındaki ilişkilerin geliştirilmesine dair ortaya koyduğu beş ilke, Çin-Afrika temaslarının temelini oluşturmuştur. İki taraf, bu temel üzerinde karşılıklı anlayış ve desteğe dayalı yeni bir ilişki başlatmıştır.

Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping, beraberindeki heyetle 24 Mart 2013'te Tanzanya'daki Darüsselam Uluslararası Havalimanı'na ulaştı. Xi, Doğu Afrika ülkesine 26 saatlik bir ziyarette bulundu. Xi Jinping'in Çin Cumhurbaşkanı olmasından sonra Afrika’ya yaptığı ilk ziyaretle kıtaya altıncı kez ayak basmış oldu.

Tanzanya'daki Nyerere Uluslararası Konferans Merkezi'nde yaptığı konuşmada, Çin-Afrika dostluğunun uzun tarihini anlatan Xi Jinping, ilişkilerin ne bir günde geliştiğine ne de birileri tarafından armağan olarak sunulduğuna, aksine iki tarafın zorluklar karşısında birlikte adım adım ilerlemesiyle bugünkü konumuna geldiğine dikkat çekti.