Her Hafta Bir Hikâye (23)
"Çin ile Brezilya geniş okyanuslarla birbirinden ayrılmış olsa da uçsuz bucaksız Pasifik Okyanusu iki halk arasındaki dostane temasları durduramadı. 200 yıl önce ilk grup Çinli çay üreticileri Brezilya'ya çay yetiştirmek ve çay sanatını öğretmek için geldi." Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping, bu sözleri 16 Temmuz 2014'te Brezilya Ulusal Kongresi'nde yaptığı konuşmada sarf etti.
Xi Jinping'in konuşmasında değindiği Çin ile Brezilya arasında çay aracılığıyla kurulan samimi dostluğun hikâyesi 19. yüzyıla dayanıyor. Bu dönemde Portekiz kraliyet ailesi, Brezilya'nın finansal zorluklarını çözmek ve "Brezilya Rüyası"nı gerçekleştirmek üzere Çinli çay üreticilerini ülkeye davet etti.
"Brezilya'ya Seyahat" kitabında, "1817'de Rio de Janeiro Botanik Bahçesi'nde 600 Çin çay ağacı mevcuttu. Brezilya'ya gelen Çinli çiftçiler 'yoksulluk nedeniyle memleketlerini terk edenler değil, Çin'in ana kesiminde çay yetiştirme konusunda zengin deneyime sahip kişilerdi." ifadeleri kullanılmıştır.
Rio de Janeiro'daki Tijuca Ulusal Orman Parkı'nda bugün de duran ünlü Çin pavyonu, 19. yüzyılın başlarında Brezilya'ya ilk gelen Çinlilerin bu ülkedeki yaşamlarının ve emeklerinin bir simgesidir.
Çinli çay işçileri, Brezilya halkına çay yetiştirmeyi ve çay yapmayı öğreterek, ülkeyi o dönemde Çin ve Japonya'nın ardından dünyadaki üçüncü çay yetiştirici ülke hâline getirdi. Bu, Amerika kıtasında çay dikimi için bir emsal oluşturdu. Bunun yanı sıra çay fidanları ve tohumları Brezilya'dan Avrupa'daki Portekiz ve Fransa'ya da yayılmıştır. Çinli çay çiftçilerinin rehberliğinde, bir zamanlar Brezilya çay ekim endüstrisi çok gelişti ve Çin çay ağaçları Brezilya'nın birçok yerinde orman haline geldi. Brezilya'da üretilen çay sadece iç tüketim ihtiyacını karşılamakla kalmıyor, aynı zamanda uluslararası pazara da giriyor.
1873 Viyana Fuarı'nda Brezilya çayı sadece Çin'den sonra ikinci sırada yer aldı. Çin ve Brezilya'nın çay kültürünün aynı kökene ve aynı türe sahip olduğu görülüyor. Çinli çay çiftçileri, Brezilya'da çay ekiminin başarısında ve çay ekim endüstrisinin gelişmesinde aktif bir rol oynamıştır.
Aralarında 12 bin kilometre mesafe bulanan Çin ve Brezilya, kuzey ve güney yarım küreye ait iki ülke. Ancak, Çince, çay,... bu eşsiz Çin kültürleri iki ülkeyi sımsıkı birbirine bağlar. 200 yıl önce Çin çayı ve Çinli çay çiftçileri Brezilya'nın finansal zorluklardan kurtulmasına yardımcı oldu; bugün ise Çin ile Brezilya arasıdaki temaslar ve işbirliğinin daha da güçlendirilmesi bekleniyor.
