ABD’nin Asya’da blok kurma girişimi çuvalladı
Gecikmeli olarak düzenlenen ABD-ASEAN Özel Zirvesi, 13 Mayıs’ta Washington kentinde sona erdi.
ABD’nin “Hint-Pasifik Stratejisi”nin önemli bir parçası olarak görülen zirve, amacı, gündem maddeleri ve sonucuyla büyük tartışmalara yol açtı.
Zirvenin ardından yayımlanan ortak bildiride somut bir içeriğin yer almadığı gözlemlendi. Uzmanlar, ABD’nin söyledikleriyle yaptıklarının birbirini tutmadığını, Asya kıtasındaki dost çevresini genişletmeyi istediğini iddia eden Washington’un, esasen Çin’e karşı gruplaşma yaratmaya çalıştığına işaret ederek, bu girişimlerin başarısızlığa mahkûm olduğunun altını çizdi.
Zirve, tamamen ABD tarzı buyurganlık ve böbürlenme dolu bir ortamda başladı. ABD, mart ayının sonunda zirvenin tarihi konusunda ASEAN’a “sürpriz” yapacağını açıklamıştı. Ayrıca zirve sırasında ABD Başkanı Joe Biden, “yoğun” olduğu gerekçesiyle hiçbir ikili görüşme yapmadı. Bunun gibi ayrıntılar, Washington’un ABD ile ASEAN arasındaki ortaklık ilişkisinin 45. yıldönümü vesilesiyle düzenlenen özel zirveye pek de önem vermediğini ortaya koyuyor.
ASEAN, izlediği politikalarda bağımsızlığını korumada ısrar ediyor. ASEAN, ABD’nin bölge ülkelerini bloklara katılmaya zorlama girişimleri karşısında da tetikte. ABD, son yıllarda bir yandan ASEAN’ın bölgesel konulardaki başlıca rolüne saygı gösterdiğini söylerken, diğer yandan “üçlü güvenlik ortaklık ilişkisi”ni ve “dörtlü güvenlik diyaloğu mekanizması”nı tesis ederek ASEAN’ı iç dayanışmasını bozmaya çalışıyor. Bu bağlamda, son zirvede ABD’nin ortaya koyduğu Hint-Pasifik Ekonomi Çerçevesi kurulmasına ASEAN ülkelerinin sıcak bakmadığını görmek hiç de zor olmadı.
ABD basınında dahi sözde Hint-Pasifik Ekonomi Çerçevesi’nin somut bir içeriği olmadığı, bunun sadece politik aygıt olduğu değerlendirmeleri yapıldı.
Biden, zirvenin ardından Kore Cumhuriyeti (Güney Kore) ve Japonya’yı ziyaret edecek, Tokyo’da yapılacak dörtlü güvenlik diyaloğuna katılacak. Biden, göreve başlamasından sonraki ilk Asya gezisini gerçekleştirecek.
Asya ülkeleri, bölgesel barışın korunmasına ve kalkınmaya katkıda bulunan tüm iyi niyetli girişimleri olumlu karşılarken, bölgenin istikrar, dayanışma ve işbirliğine zarar verebilecek girişimlere ise “hayır” diyorlar. ABD’nin NATO’nun “Hint-Pasifik” versiyonuyla gruplar oluşturma yönündeki provokasyonlarının Asya’da başarılı olması mümkün değil. ABD-ASEAN Özel Zirvesi’nden hiçbir sonuç çıkmaması da geçmişe saplanıp kalmış Amerikan hegemonyasına iyi bir ders verdi.
