Doğu Asya’nın ortak gelişmesini gerçek anlamda çok taraflılıkla güçlendirmek
Çin, bu yıl video konferans yoluyla düzenlenen 16. Doğu Asya Zirvesi’nde COVID-19 salgınıyla mücadele etme, ekonomik toparlanmayı güçlendirme, yeşil kalkınmayı ilerletme ve ASEAN'ın merkezi konumunu destekleme önerilerinde bulundu.
Salgınla mücadele, tüm dünyada en öncelikli konu durumunda. ASEAN - Çin, Japonya ve Kore Cumhuriyeti (10+3) işbirliği mekanizması, Doğu Asya işbirliğinin ana kanalı sayılıyor. Bu mekanizma arasındaki en kritik unsur ise ASEAN - Çin (10+1) işbirliği.
Doğu Asya'nın en büyük ülkesi olan Çin, salgının başından bu yana uluslararası topluma 1 milyar 580 bin dozdan fazla aşı ve aşı hammaddesi sağladı.
ASEAN ülkelerine yaklaşık 460 milyon doz aşı sağlayan Çin, bu ülkelerde aşı üretim ve dağıtım merkezleri kurulmasına da destek verdi. Bu önlemler, Çin ile ASEAN ülkelerinin hem sevinçleri hem de acıları paylaştığını, taraflar arasında kader ortaklığı bulunduğunu gösterdi.
Salgın sonrasında ekonomik toparlanma da bölge için aciliyet taşıyan bir husus.
Verilere göre, salgın döneminde ASEAN, 2020 yılında Çin'in en büyük ticaret ortağı konumuna yükseldi. Bu yılın ilk üç çeyreğinde ise ikili ticaret hacmi, önceki yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 31,1 artarak 630 milyar 540 milyon dolara ulaştı. Bölgedeki sanayi ve tedarik zincirlerinin güvenliğini garanti altına alan bu gelişme, tarafların çok taraflılığa ve serbest ticarete verdiği destek ve önemi de yeniden ortaya koydu.
Çin’in zirvede Bölgesel Kapsamlı Ekonomik Ortaklık (RCEP) anlaşmasının bir an önce hayata geçirilmesi çağrısında bulunması ve ASEAN’ın Kapsamlı Toparlanması Çerçevesi’ni desteklemesinin yanı sıra, yeşil ve düşük karbonlu kalkınmaya dönüşümü savunmada ısrar etmesi, bölgedeki ortaklarıyla işbirliği alanlarını genişletmek ve işbirliği potansiyelinden istifade etmek için çalışma konusundaki isteğini tüm dünyaya gösterdi.
Tarihsel deneyimler, Doğu Asya’da verimli bir işbirliği sağlamanın anahtarının gerçek anlamda çok taraflılığa bağlı kalmak ve ASEAN'ın merkezi rolüne saygı duymaktan geçtiğini kanıtladı. Bölge ülkeleri, dış güçlerin müdahalesini engelleyerek ve işbirliğine odaklanarak hem Doğu Asya’da ortak kalkınma gerçekleştirebilir hem de salgın sonrası küresel ekonominin toparlanmasında ve dünyanın barış ve istikrarında önemli bir rol oynayabilir.
