Bin Ladin’in ölümünden sonra ABD neden Afganistan’da 10 yıl daha kaldı?
Bugün, 11 Eylül saldırılarının 20. Yıl dönümü. Çin Medya Grubu’ndan (CMG) muhabirler kısa süre önce El Kaide örgütünün elebaşısı Usame Bin Ladin’in öldürüldüğü Pakistan’ın Abbottabad kentindeki yeri ziyaret etti. Amacı, Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ordusunun 11 Eylül saldırılarını gerçekleştiren örgütün liderini öldürdükten sonra neden Afgansitan’da 10 yıl daha kalmasının nedenini bulmak ve yerlilerin ABD’nin başlattığı savaşa yönelik yaklaşımını öğrenmekti.
△ 20 yıl önce, bu zeminde 3 katlı beyaz bir bina vardı. 2 Mayıs 2011’de bir grup ABD’li asker buraya düzenlediği ani operasyonda Bin Ladin’i öldürdü.
Bin Ladin’in öldürüldüğü bina, dağlarla kuşatılan geniş bir vadide yer alıyor. Burası, Pakistan’ın başkenti İslamabad’a 60 kilometre, bu ülkenin Kakul Askeri Akademisi’ne sadece 1 kilometre uzaklığında.
20 yıl önce meydana gelen 11 Eylül saldırıları, 2 bin 996 kişinin ölmesine ve 200 milyar dolarlık ekonomik kayba yol açtı. Ardından ABD’nin öncülüğündeki müttefik birlikleri Afganistan savaşını başlatarak, Afganistan’da saklanan El Kaide ile lideri Bin Ladin ve onlara sığınak sağlayan Taliban yönetimine çılgınca askeri misileme yaptı. 20 yılda 140 bin NATO askeri artı 250 bin ABD’li askerin savaş masrafları trilyon doları geçti.
ABD askerlerinin ağustos ayının sonunda Afganistan’dan çekilmesinden sonra dikkat edici bir gelişme oldu. 9 Eylül’de ABD dahil birkaç ülkenin vatandaşlarını taşıyan Katar Havayolları’nın bir uçağı Kabil’den kalktı. Beyaz Saray’ın ulusal güvenlik komitesi sözcüsü Emily Horne, bir dönemin düşmanına teşekkür etti. Horne, Taliban’ın esneklik gösterdiğini dile getirdi.
△Abbottabad’lı bir sakin, ABD’yi çok başarısız buldu. ABD Başkanı Biden’in hedeflerine ulaştıklarını iddia ederken, aslında yenilgisini gizlemek istediğini kaydetti.
△Pakistan’ın emekli hava kuvvetleri komutan yardımcısı İjaz Mahmood Malik, görüşünü CMG muhabirlerine aktardı: “ABD, El Kaide’yi çökertmeyi ve Bin Ladin’i tutuklamayı hedeflediklerini iddia ediyordu. Aynı zamanda Taliban yönetiminin insan haklarını ihlal ettiğini ve aslında Afganistan’ın kendi ekonomisini geliştirmesini gerektiğini belirtiyordu. ABD, bu ülkede özel ekonomik bölge tesis etme sözünü verdi, ancak hiç somut proje hayata geçirilmedi.”
Afganistan savaşı, Pakistan dahil Afganistan’a komşu ülkeleri de ciddi etkiledi. Pakistan Başbakanı İmran Han, Kasım 2018’de sosyal medyada yaptığı paylaşımda, en çok Pakistan’ın etkilendiğini, 75 bin kişinin ölmesi veya yaralanmasının yanı sıra 123 milyar dolar tutarında ekonomik kayıp olduğunu açıkladı.
Acaba Bin Ladin öldükten sonra neden savaş devam etti, insanların bekledikleri barış ve istikrar neden gelmedi?
Bir süper güç, 20 yılda yük miktarda harcama yaparak, sadece Bin Ladin’i öldürmeyi ve Taliban’ı çökertmeyi mi amaçlıyor?
Pakistan’ın uluslararası işler uzmanı Prof. Huma Baqai, ABD ordusunun Afganistan’da fazla zaman kalmasının “ABD stratejisi” arkasındaki sırrı yansıttığını savundu.
△Abbottabad Ticaret Odası Başkanı Faiq Elias, “ABD’nin hedefleri Pakistan ve Çin’dir. Afganistan, ABD için güvenli bir yer, buradan adı geçen 2 ülke izlenebilir” dedi.
Pakistan’ın emekli tümgeneral Mahmut Şah, ABD’nin Afganistan savaşının Rusya, Çin ve Pakistan için yürütüldüğünü, ancak Çin ve Pakistan’ın kalkınmasının engellenemez halde olduğunu görünce Afganistan’dan ayrılmayı seçtiğini belirtti.
ABD Afganistan’dan ayrıldı, geride harabe kaldı. Bu ülkedeki işsizlik oranının yüzde 38’i bulduğu, halkın yüzde 72’sinin yoksullukla boğuşmakta olduğu bildiriliyor. Pakistanlı gözlemci Salim Safi, CMG muhabirlerine verdiği demeçte “ABD başka ülkelerin içişlerine karışıyor, Çin bunu yapmıyor. Günümüzdeki Afganistan Çin’in desteğine ihtiyaç duyar. Çin insanlığın kader ortaklığını ve ortak refahı teşvik ediyor. Bu nedenle Çin mutlaka Afganistan’a yardımlar sağlayacaktır.” diye konuştu.
