“ABD’nin askeri mühadalesi Afgan halkına büyük felaket getirdi”
Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Konseyi (BMİHK), dün Afganistan gündemiyle olağanüstü toplantı düzenledi. Toplantıda konuşan Çin, Küba, Venezuela ve İran gibi ülkelerin temsilcileri, ABD’nin askeri müdahalesinin Afgan halkına büyük felaket getirdiği yönünde görüş bildirdi.
Çin'in BM Cenevre Ofisi Daimi Temsilcisi Chen Xu, Afganistan’ın durumunda büyük değişiklik yaşandığını kaydederek, Çin’in Afgan halkının arzusuna ve seçim hakkına saygı gösterdiğini belirtti.
Şu an en acil görevin Afganistan’da barış, istikrar ve düzenin tekrar sağlanması olduğunun altını çizen Büyükelçi Chen, şunları söyledi:
“Afgan halkının ve Afganistan’da bulunan yabancıların güvenliği ile çıkarları teminat altına alınmalı. Afganistan’daki diplomatik kuruluş ve misyonların çıkarları da göz ardı edilemez. Taliban’ın halkın karşılaştığı sorunları çözerek, onların taleplerini gerçekleştirme, kapsayıcı bir İslam devleti kurma, eski hükümet çalışanlarını affetme ve kadınların ifade özgürlüğü, istihdam ve eğitim gibi haklarını koruma taahhütleri Çin’in dikkatini çekti. ”
Çin, Taliban’ın taahhütlerini yerine getirmesi umuyor
Çin’in Taliban’ın olumlu tutumunu devam ettirmesini arzuladığına işaret eden Chen sözlerini şöyle sürdürdü:
“Çin, Taliban’ın taahhütlerini yerine getirmesini ümit ediyor. Taliban’ın bu ülkedeki çeşitli partiler ve farklı etnik gruplarla birlik içinde diyalog ve istişare yoluyla Afganistan’ın koşullarına uygun, halkın desteklediği, dışa açık ve kapsayıcı bir siyasi çerçeve kurmasını istiyoruz. Çin ayrıca, Taliban’ın ılımlı ve istikrarlı iç ve dış politikalar yürütüp, terörizmin ve organize suçların önüne geçerek, Afganistan’da istikrarı sağlamasını arzu etmektedir. Ve de Taliban’ın, savaşın sancılarıyla kıvranan Afgan halkının evlerini bir an önce yeniden inşa etmeye başlamasını ümit ediyoruz.”
Çin: İnsan hakları ihlallerinin hesabı sorulmalı
Büyükelçi Chen, demokrasi ve insan hakları gibi bahanelerle diğer ülkelere askeri müdahalede bulunan ABD’nin kendi yönetim modelini, tarihi, kültürü ve şartları tamamen farklı olan başka ülkelere dayatmaya çalıştığının altını çizerek, Washington’un söz konusu girişimlerinin ilgili ülkelerin egemenliği ve toprak bütünlüğüne büyük zarar verdiğine ve bu ülkelerdeki halklara felaket getirdiğine işaret etti.
Büyükelçi Chen, “Gerçekler; hegemonyacı ve askeri yolların, bölgesel güvenliğe, istikrara ve insan haklarına zarar getirmenin dışında hiçbir şeye faydası olmadığını kanıtlıyor. Amerikan, İngiliz ve Avustralyalı birliklerin Afganistan’daki insan haklarını ihlal girişimlerinin hesabı da sorulacaktır.” ifadelerini kullandı.
Çin’in, Afganistan’ın egemenliğine ve toprak bütünlüğüne daima saygı göstererek Afganistan’ın iç işlerine karışmama ilkesini yürüttüğünü ve Afgan halkı ile dostluk politikasına bağlı olduğunu söyleyen Büyükelçi Chen, şunları dile getirdi:
“Çin, komşusu Afganistan ile dostane işbirliği ilişkileri içerisinde kalmaya hazırdır. Aynı zamanda Çin, Afganistan’daki barış ve yeniden yapılandırma çalışmalarında yapıcı rol oynamaya da devam edecektir.”
“ABD Afganistan’da yol açtığı kaosun sorumluluğunu üstlenmeli”
Kübalı temsilci toplantıda yaptığı açıklamada, ABD ve müttefiklerinin Afganistan’da yaşananların sorumluluğunu üstlenmesi gerektiğini kaydetti. Washington’un Afganistan dahil hiçbir ülkenin kaderine karar verme hakkının bulunmadığına işaret eden Kübalı temsilci, tarihe bakıldığında, demokrasi, insan hakları ve terörle mücadele gibi bahanelerle ABD tarafından müdahale edilen ülkelerin hepsinin kaos, tahribat, katliam ve yoksulluğa sürüklendiğini belirtti.
Venezuela temsilcisi ise, ABD ve Avrupalı müttefiklerinin 20 yıllık askeri müdahaleleri sırasında, ABD’nin girişimlerinin Afganistan’da büyük çaplı insan hakları ihlallerine yol açtığının ve Afgan halkına kaos, tahribat ve katliam getirdiğinin altını çizdi. Temsilci, ABD’nin bu ülkede işlediği insanlık suçlarının bedelini ödemesi gerektiğini vurguladı.
İranlı temsilci de, ABD gibi ülkelerin askeri müdahalelerinin Afganistan’a sayısız tahribat, acı ve çaresizlik getirmekle beraber bölgeyi türbülansa ve tehlikeye soktuğunu belirtti. İranlı temsilci, bunların tüm sorumluluğunun ABD tarafından üstlenilmesi gerektiğini sözlerine ekledi.
