Yılın en sıcak dönemini simgeleyen Da Shu sezonu başlıyor
Çin Ay Takvimine göre 22 Temmuz günü Da Shu sezonu başlayacak.
Da, büyük; Shu ise sıcak demektir. Sezonun adına göre, yılın en sıcak günlerinde bulunacağız.
Da Shu, 24 sezona sahip her yılın yaz mevsimindeki son sezondur. Da Shu bir önceki sezon olan Xiao Shu gibi yazın sıcaklığını yansıtıyor, ancak Xiao Shu’dan daha sıcak pşıt. Da Shu sezonunda insanın dayanması zor olan kavurucu sıcaklığı hisseder.
Da Shu sezonunda hububatlar hızla büyürken, doğal felaketler de sıkça görülür, kuraklık veya selle mücadele, tarla yönetimi büyük önem taşıyor.
Yağmur yağışı, Da Shu sezonunun bir özelliği
Da Shu sezonunda hava en sıcak günlere rastlanır, aynı zamanda diğer aylara göre fazla miktarda yağmur yağışı görülür.
Qinghai-Tibet Yaylası ve Çin’in kuzeydoğu kesiminin kuzey bölgesinden hariç, ülkenin çoğu bölgesinde hava çok sıcak olur, hava sıcaklığı sıkça 35 derecenin üzerine çıkar, bazen 40 derece olur, farklı bölgeler arasında pek sıcak farklılığı yoktur.
Da Shu sezonundaki aşırı sıcaklık normaldir. Bu sezonda bol güneş ışınları olmasa, çeltik ve pamuk gibi sıcaklığı seven bitkilerin büyümesi etkilenir. Ancak uzun süren sıcaklık yine çeltik gibi bitkilerin büyümesini etkiler.
Da Shu sezonunda sıcak seven bitkilerin en hızlı büyüdüğü, aynı zamanda gürültülü fırtınanın en sıkça yaşandığı dönemdir. Çin halkı arasında yaygın bir söz vardır; Gürültü doğudan gelse yarı damla yağmur yağmaz; batıdan gelse, insan yakalanır. Yani yazın günlerinde öğleden sonra eğer doğuda gürültü olursa yağmur yağmaz, fakat batıda çıksa şiddetli yağmur insanın başına basar ve insan yakalanmamak için derhal kaçmalıdır.
Da Shu sezonu aynı zamanda tayfun dönemi sayılır. Şiddetli tropikal fırtına ve tayfunun yıkıcı etkisi büyüktür. Bu, yaz ikliminin baş rolüdür.
Da Shu sezonunda yağmur yağışı bol olur. Örneğin 11 Temmuz saat 18’den 13 Temmuz saat 6’ya kadar, başkent Beijing’deki izleme noktalarının yüzde 58’ini oluşturan 332 noktada yağmur yağış miktarı 100 mm’yi geçti, Pinggu bölgesindeki bir noktada ise 287,4 mm’nin üzerine çıktı. Yağmur yağışıyla kent için 623 milyon metreküp su kaynağı oluştu.
Da Shu, çeltik rekoltesini belirler
Çinlilerin ataları yılın 24 sezonundan her birini üçe böler, her sezonun toplam 15 günü var. Da Shu için bir söz var; “İlk beş günde kuru otlar ateş böceklerine dönüşür; ikinci beş günde topraklar nemli ve hava boğucudur; üçüncü beş günde ara sıra şiddetli yağmur yağışları olur.”
Dünyada 2 binden fazla çeşitli ateş böceği var. Karadaki ateş böcekleri yumurtalarını kuru otlar üzerine bırakır, bu yumurtalardan Da Shu sezonunda ateş böcekleri çıkar.
Çinlilerin ataları, ateş böceklerinin kuru otlardan geldiğini savunuyor ve bu nedenle kuru otların ateş böceklerine dönüştüğünü zannediyordu.
Erken Çeltik adıyla bilinen çeltik türünün toplama dönemi Da Shu sezonundadır, pamuk çiçek açar ve kurdu oluşur, fasulye de benzer durumda. Da Shu’da hava insanın dayanamayacağı derecede sıcaktır, fakat tarladaki hububatlar beklemez. Çin’in yılda 2 kere yetiştirilip toplanan çeltikten Erken Çeltik adıyla bilinen türü Da Shu’da toplanır. Yerli çiftçiler, yılın en sıcak günlerinde en yoğun tempoyla çalışır. Çiftlilere göre, çeltik zamanında toplanmazsa, rekoltesi azalır. Zamanında toplanırsa, şiddetli yağmur ve rüzgarın etkisi azaltılmasının yanı sıra, Geç Çeltik için yeterli büyüme zamanı kazandırılır.
Da Shu sezonu ağaçlandırmaya uygundur.
Da Shu’da Da Shu gemisini denize açma geleneği
Da Shu sezonunun adını taşıyan Da Shu Gemisini denize açmak, Zhejiang eyaletinin deniz kıyısına sahip bölgelerinde, özellikle Taizhou’daki balıkçı köylerde yaygın olan bir gelenektir. Bunun amacı, halkın uğurlu olmasını sağlamaktır.
Gelenekte kullanılan gemi, eski zamanlardaki geminin replikası şeklinde yapılır, gemi içine çeşit çeşit sunak koyulur. Törende 50’den fazla balıkçı, sırayla gemiyi taşıyarak sokaklarda yürür. Davul, zurna, hava fişekleri ve insanların eşliğinde gemi limanın rıhtımına gönderilir ve dua edilir. Gemi balıkçı gemiler tarafından çekilip denize açılır ve denizde yakılır. Bu törenle bol rekolte ve huzurlu yaşam dilenir.
Taizhou kentindeki insanlar, zencefil suyuyla haşlanan yumurta yenir. Bu, zencefil suyunun insan vücudundaki nemi giderme özelliğinden kaynaklanıyor.
Shanxi ve Henan gibi eyaletlerde Da Shu sezonunda zencefil parçaları veya suyuyla esmer şeker karıştırılır, güneşte bekletilir. Bu yiyecek, mide ve öksürük gibi durumlara çok iyi gelir.
10’dan fazla tür şifalı bitkiyle demlenen çayı içmek, eskiden çok yaygın bir gelenektir. Bugün Wenzhou kentinin köylerinde halâ iyi korunuyor. Her köyün girişinde bir pavyon bulunur, içinde şifalı bitkili çay hazırlanır ve geçen insanlara ücretsiz sunulur.
Da Shu sezonunda Putianlılar Lizhi ve koyun eti yer ve hediye eder. Japonya’da soğuk makarna, Çin’in kuzey kesiminde koyun çorbası olmaz olmazlardan biridir.
“Gece kedilerine” geç yatma izni
Çinliler gece geç uyuyan birine “gece kedisi” derler. Gece kedileri Da Shu sezonunda istediği gibi geç yatabilir, çünkü Da Shu’da geç uyumak uzmanlar tarafından uygun görülüyor.
Günün sıcaklığı geçtikten sonra gece biraz serinleşir, insan kolayca uykuya girer. Gece geç uyumak, sabah da geç kalkmak anlamında değildir. Da Shu sezonunda yine erken kalkmak tavsiye edilir. Bu, insan ile tabiat arasındaki uyum teorisine uygundur. Bu dönemde insanlar çalışmaya ve dinlenmeye aynı önem vermeli, güneşin dolaysız çarpmasından kaçınmalı, oda içinde sıcaklığı düşürmeyi ihmal etmemelidir, yeterince su içilir. Da Shu sezonunda sıcak içecek tavsiye edilir.
Da Shu sezonunda oda içi ve dışındaki hava sıcaklığı farkının büyük olmamasına dikkat etmeliyiz. Oda içi sıcaklığın 26 derecede tutulması en ideal, en serin ve en rahat bir atomesfer sunar.
Da Shu sezonunda insanın mide ve bağırsak organlarının performansı zayıftır. Bu nedenle hafif yemekler en iyi seçenektir. Yağlı, acı, kızartma gibi yiyeceklerden kaçınılmalıdır. Bol su içmek, lapa yemek ve taze meyveleri tüketmek, Çin Tıbbı uzmanlarından tavsiyeler. Insan vücudundaki sıcağı gideren, dalağın sağlığına ve Qi dolaşımına iyi gelen lotüs kökü, zambak, boncuk otunun tohumu, karpuz, yeşil fasulye vs. önerilir.
Yazın sağlık için doğru dürüst su tüketimi çok önemlidir. Sıcak olduğu için vücuttaki su birikimi hızla tükenir, zamanında su içilmelidir. Maş fasulyesiyle haşlanan su ve kasımpatı çayı çok iyi gelir. Kudret narı gibi acı sebzelerin büyük faydası olur.
Da Shu sezonunda aşırı miktarda spor yapılmamalıdır. Spor, sabah veya akşam üstü, parkta veya göl kenarında ağaçların gölgesinde yapılır. Ayrıca spor miktarı nisbeten küçük olan yavaş koşu, Taiji, badminton tavsiye edilir. Aşırı terlemeden kaçınılmalıdır, spordan sonra ılık su içmek insana iyi gelir.
Devamlı sıcak hava insan vücudunu rahatsız eder, bir de duygusunda “güneş çarpmasına” yol açar. İnsan, öfkeli olmamayı ve soğuk, temkinli davranmayı öğrenmelidir.
Da Shu sezonundaki yağmur yağışı, sıcaklığın etkisini ve nemi azaltır, havanın sonbahara geçişini sağlar.
