Lavantanın memleketi: İli
Haziran ayı, Çin’in Xinjiang Uygur Özerk Bölgesi’ne bağlı İli Kazak Özerk İli’nin Korgas ilçesinde lavanta çiçeklerinin açmaya başladığı dönemdir. Uçsuz bucaksız tarlalar, haziran ayı ile birlikte lavanta çiçekleriyle süslenir, romantik bir çiçek denizine dönüşür. Uzaktan bakıldığında bu manzara, yeryüzünde mor bulutlar dolaşıyormuş gibi görünür. Bu eşsiz lavanta manzarası, Çin’in dört köşesinden turist çekmektedir.
Korgas ilçesinin bulunduğu İli Vadisi, Fransa'nın Provence bölgesi ve Japonya'nın Hokkaido bölgesiyle birlikte, dünyanın en büyük üç lavanta üretim merkezinden biri olarak biliniyor. Çin'de lavanta yağı ürünlerinin yüzde 90'ı İli'den geliyor. Son yıllarda İli menşeli lavanta ürünleri, yüksek kalitesiyle uluslararası piyasada önemli bir yere geldi.
Her yılın haziran ile ağustos aylarında İli'de lavantalar açar. Tüm İli vadisi, mor bir lavanta denizine dönüşür. Çin’in dört köşesinden çok sayıda ziyaretçi, lavantaların güzel manzarasını seyretmek için İli'ye bağlı Korgas ilçesine gelir. Jenny, Makao'nun ünlü lavanta uzmanı. Korgas'taki lavanta denizini görmenin verdiği heyecanı saklayamayan Jenny, "Buradaki lavanta tarlalarında gezdiğimde, kendimi Fransa'da geziyor gibi hissediyorum. İli, son derece etkileyici bir turistik destinasyon. Lavanta manzarasını görmek için mutlaka Fransa'nın Provence'sine gitmenize gerek yok. Bu eşsiz manzara ülkemizde de var."diye konuştu.
Lavanta son derece hassas koşullarda yetişir. Dünyanın başlıca lavanta üretim merkezlerinin deniz seviyesinden yüksekliği 600 ile 800 metre arasında değişir. Lavanta üretimi için son derece elverişli olan İli Vadisi, batıya doğru huni şeklinde yayılır. Vadi bu yapısıyla Büyük Okyanus'tan nemli hava aldığı gibi, Xinjiang'ın güneyindeki çölden gelen kuru kumlardan da korunmuş olur. Aynı zamanda bol güneş ışığı alan İli vadisi, lavanta üretimi için uygun bir yerdir.
Her yıl haziran ayında İli'de görkemli lavanta festivali düzenlenir. Bu yıl ise 10’uncu İli Lavanta Kültür ve Turizm Festivali düzenliyor. Online ve offline olmak üzere iki biçimde düzenlenen festivali yaklaşık 9 milyon internet kullanıcısı izliyor. Fransız bitki yağı uzmanlarından Pierre Roths, daha önce festivale bir kez katılmıştı. Roths aynı zamanda Büyük Britanya Ansiklopedisi'nin lavanta bölümünün yazarı ve Çin uluslararası uzmanlar birliğinin parfüm bölümünde baş bilim insanı görevini yürütmekte.
İli'de üretilen lavantaların kalitesini takdirle değerlendiren Roths, "Eskiden Avustralya, ABD, Çin'in Xinjiang bölgesi ve Fransa'nın Provence bölgesinde üretilen lavanta yağlarını sık sık birbirleriyle kıyaslıyordum. Her kıyaslamada en yüksek kaliteli lavanta yağlarının Çin ve Fransa'da üretilenler olduğu sonucuna vardım. İli ve Provence’den gelen lavanta yağları arasındaki en büyük fark ise fiyat. İki bölgenin de lavanta yağı aynı düzeyde kaliteli, ancak İli büyük fiyat avantajına sahip." diye konuştu.
Korgas ilçesi, Çin'in en büyük lavanta üretim merkezi konumunda. Bu nedenle burası, "lavantanın memleketi" olarak adlandırılır. Korgas ilçesindeki lavantalar yılda iki kez çiçek açarlar. Bu durum dünyanın diğer yerlerinde görülmez.
Korgas ilçesindeki lavanta üretim sahasının yüzölçümü 3 bin 300 hektarı buluyor. Yaklaşık 15 binden fazla çiftçi lavanta üretimiyle uğraşıyor. Her yıl lavanta manzarasını seyretmek için Korgas ilçesine gelen turist sayısı 600 bini aşıyor. Elde edilen turizm geliri ise 200 milyon yuanın üzerinde.
Yerel hükümet, önümüzdeki günlerde daha çok lavanta çeşidi geliştireceklerini, bu süreçte kapsamlı imalata uygun ve yüksek oranda yağ veren türler üzerinde çalışacaklarını açıkladı.
