Küresel çip kıtlığına Çin ilacı
Çip sıkıntısı geçen yılın sonundan bu yana küresel otomobil üreticilerine zor günler yaşatıyor. COVID-19 pandemisi ve jeopolitik belirsizlikler küresel çaptaki yarı iletken (çip) endüstrisinde tedarik zincirlerini bozdu. Çip arzının yetersizliği nedeniyle eğitimden savunmaya, iletişimden otomotive kadar her sektör üremini ya durdurdu ya da yavaşlattı.
Bu, devasa yatırım akışlarını ve potansiyel olarak geniş kapsamlı ekonomik ve jeopolitik sonuçları içeren milyarlarca dolar değerinde bir sorudur. Teknoloji ilerledikçe, yarı iletkenler sadece otomobil endüstrisine değil, aynı zamanda tüketim malları üretiminin neredeyse her yönüne hakim olmaya başladı, çünkü çipler bilgisayarlardan cep telefonlarına ve diş fırçalarına kadar çeşitli ürünlerin beyni niteliğinde.
2020'nin son çeyreğinden bu yana, kıtlık, Almanya'nın Volkswagen Grubu, Amerika'nın Ford Motor ve Japonya'nın Nissan Motor gibi otomobil üreticilerini üretim kesintilerine zorlayarak sarstı. Çin'de SAIC Volkswagen Automotive ve Chang'an Automobile Group gibi otomobil üreticileri, yarı iletken malzemeleri bulmak için üst düzey yöneticiler tarafından yönetilen özel ekipler kurdu. Genel çerçeveye bakıldığında görülüyor ki; otomobil üreticileri ne kadar pahalı olursa olsun, alabilecekleri kadar çip satın alıyorlar.
Çin Otomobil Üreticileri Birliği, daha önce otomobil üreticilerinin ikinci çeyrekte çip kıtlığından kötü etkileneceğini, ancak dördüncü çeyrekte arzın arttığını göreceğini tahmin etmişti. Ancak birlik, kısa süre önce daha karamsar bir mesaj verdi ve çip kıtlığının 2022'nin ilk çeyreğine sürükleneceğini söyleyerek tahminini revize etti.
Çip üretiminde dev bir şirket olan Qualcomm Çin'in başkanı Meng Pu, önceki arz kıtlığının aksine, mevcut kıtlığın çok daha uzun sürdüğünü ve daha geniş etkileri olduğunu söyledi. Meng Pu ayrıca "Bunun arkasındaki neden, arz kapasitesini aşan talebin büyümesi ve endüstrinin talebi yanlış değerlendirmesidir." diye konuştu.
Pandemi, küresel çip kıtlığını tetikledi. 2020'nin ilk çeyreğindeki kesintiler nedeniyle satışların düşmesiyle cesareti kırılan üreticiler, iş tahminlerini ve yarı iletken siparişlerini önemli ölçüde azalttı. Geçen yılın ikinci yarısında beklenenden daha güçlü toparlanma, üretimin artan talebi karşılayamaması nedeniyle üreticileri ve entegre devre tedarikçilerini hazırlıksız yakaladı.
Tüm bunlara ek olarak, Çin'in gelişmiş çiplere erişimini tehdit eden ABD-Çin ticari sürtüşmeleri tırmanıyordu. Uzmanlar, ABD'nin dünyanın en büyük akıllı telefon üreticilerinden biri olan Huawei’ye uyguladığı yaptırımların küresel mobil endüstrisinde büyük bir değişime yol açtığını ve çip talebi ile arzı arasındaki dengeyi bozduğunu söylüyor.
Yeni teknolojik gelişmeler çip ihtiyacını arttırdı
Çip kıtlığının boyutlarını arttıran bir diğer faktörde teknolojik gelişmeler ve 5G kablosuz servislerinin kullanıma sunulması. Böylece 5G’ye geçişte çiplere olan talep artmaya devam edecek, üreticiler bu rüzgarı şimdiden görüyor. Shanghai Entegre Devre Endüstrisi Derneği'den Feng Jinfeng, 5G cihazları için çip gereksinimlerinin 4G dönemine kıyasla yüzde 40 ila yüzde 80 artacağını ifade etti.
Sektörün yeniden dengelenmesi zaman alacak, ancak asıl soru bunun ne kadar zaman alacağı.
Tsinghua Üniversitesi'nde profesör olan Wei Shaojun'a göre, Çin'deki çip tasarım şirketlerinin sayısı 2020'de 2 bin 218'e ulaştı ve 2015'e göre bu rakam iki katından fazla arttı.
Çin'in yarı iletken endüstrisi, ABD teknolojilerine olan bağımlılığı azaltma çabalarını hızlandırdı. Huawei çip tasarımının ötesine geçmek ve kendi üretim kapasitesini oluşturmayı hedefliyor.
Uzmanlar, kapasite artışıyla birlikte endüstrinin büyük ölçüde değişebileceğini söylüyor. Çin anakarasının 2024 yılına kadar küresel toplamın yüzde 20'sini oluşturan 12 inçlik çip kapasitesiyle dünyanın 3. en büyük çip üreticisi olması bekleniyor. Uzmanların tahmini; o zamana kadar Japonya'nın pazar payı yüzde 12 ve ABD'nin pazar payı yüzde 10 olacak.
