Yabancı Yaptırıma Karşı Çıkma Yasası : Çin’in hegemonyacılıkla mücadelesi
Çin Ulusal Halk Meclisi Daimi Komitesi dün Yabancı Yaptırımlara Karşı Çıkma Yasası’nı onayladı.
Bu yasanın onayı, Çin'in yaptırımlara, dış müdahaleye ve uzun kollu yargı yetkisine karşı koyması için kullanılan "araç kitini" zenginleştirdi. Çin böylece ulusal egemenliğini, güvenliğini ve kalkınma çıkarlarını daha etkili bir şekilde koruyabilecek.
Ne ekersen onu biçersin. Çin’le ilişkilerde sürekli yaptırım seçeneğine başvuranların, bu yeni yasağa şaşırmamaları gerek.
Uzunca bir süredir Çin’i engelleme ve kontrol altına alma girişimlerine hız veren bazı Batılı ülkeler, Xinjiang ve Hong Kong gibi meseleleri kullanarak kendi iç hukukları uyarınca Çin'in devlet kuruluşlarına ve personeline sözde yaptırımlar uyguladılar.
Bu uzun kollu yargı eylemleri, Çin'in içişlerine müdahale anlamına geldiği gibi, uluslararası ilişkilerin temel normlarını da hiçe saymaktır.
Bazı Batılı ülkeler tarafından uygulanan agresif tek taraflı yaptırımlar karşısında Çin, zamanında ve gerekli bir şekilde karşılık verdi. Bu, sadece ulusal onuru, temel hak ve çıkarları savunmakla kalmayıp hegemonyacılığa ve güç siyasetine direnmeyi amaçlamaktadır.
Yeni yasa, ABD gibi az sayıdaki ülkenin tek taraflı yasalarıyla karşılaştırıldığında uluslararası hukuk açısından meşrudur. Çin bu yasayla provokasyon aramamakta, aksine provokatif adımlara karşı çıkmaktadır.
Çin bu yasayı geliştirirken diğer uluslararası pratikleri inceledi. Avrupa Birliği’nin, ABD’nin yaptırımlarına karşı çıkması için hazırlanan Engelleme Mevzuatı (Blocking Statute) önemli bir referans oldu. (Anlaşmazlıklar başka yollarla çözüldüğü için bu mevzuat yürürlüğe sokulmamıştır.)
Rusya da ülkenin ve vatandaşlarının haklarını ABD ve diğer ülkelerin saldırgan eylemlerinden korumak için Haziran 2018'de yaptırım karşıtı bir yasa çıkardı.
Çin’in Yabancı Yaptırımlara Karşı Çıkma Yasası’nın dünyaya verdiği mesaj açık: Çin tek taraflılığa ve güç gösterisi politikalarına karşı çıkıyor, BM merkezli uluslararası sistemi savunuyor. Tek taraflı yaptırımlarla Çin’i “hizaya sokmayı” uman güçler, bu seçenekleri artık iyi düşünmelidir.
