Yabancı diplomatlar Xinjiang gezisiyle ilgili iddiaları cevaplıyor

Filistin’in Beijing Büyükelçisi Fariz Mehdavi

Suriye’nin Beijing Büyükelçisi İmad Moustapha

Pakistan’ın Beijing Büyükelçisi Moin ul Haque

Bazı insanlar anlattıklarınızı duyunca Xinjiang’da sadece birkaç gün kaldınız, programınız önceden hazırdı, temas kurduğunuz kişilere önceden yabancılara ne söylemeleri gerektiği anlatılmıştı, diyorlar. Bu nedenle temas kurduklarınızın size gerçek düşüncelerini aktarmadıklarını iddia ediyorlar. Xinjiang’daki gezi programınız kısa olsa da, sadece birkaç yere götürülmüş olsanız da, yerel insanların gerçekten ne hissettiğini görebildiniz mi?

Pakistan’ın Beijing Büyükelçisi Moin ul Haque

Elbette! Gezimiz tabii ki önceden ayarlanmış bir faaliyet. Bu tür faaliyetlerin mutlaka önceden organize edilmesi gerekiyor. Çünkü bu kadar fazla büyükelçi ve diplomat Xinjiang’ı gezecek. Durum böyleyken siz toplumun nabzını örtemezsiniz. Halkın mutluluğunu, memnuniyetini saklayamazsınız.

Sunucu

Aynı şekilde, halkın mutsuzluğunu da saklayamazsınız.

Pakistan’ın Beijing Büyükelçisi Moin ul Haque:

Xinjiang ziyaretimizde halkın ve kentlerin canlılığını gördük. Hatta otobüste giderken de bu canlılığı görmek çok kolaydı. İşte Xinjiang’ı farklı kılan bu. Xinjiang’ın normal bir bölge olduğunu söyleyebilirim. İnsanlar burada normal yaşam sürüyor. Aileleri var, çocuklarını okula götürüyorlar, çalışıyorlar. Sokaklarda hareketlilik var, turistler her yerde.  Mağazalarda her çeşit mal var, lokantalar müşterilerle dolu. Burası son derece normal bir bölge, basında iddia edilenleri ben burada görmedim. Onlar çarpıtılmış gerçekler, görmek inanmaktır.

Büyükelçi Mehdawi, siz ne düşünüyorsunuz?

Fariz Mehdawi

Bazılarına göre bu, bize iyi izlenim vermek için hazırlanmış bir tiyatro oyunuydu.

Sunucu:

Kimilerine göre evet.

Fariz Mehdawi

Evet, bazıları bu iddialara inanabilir. Ya biz? Yani iddialara göre bizim gerçekleri görecek kadar tecrübemiz yok. Öyle görüldük ki, biz çok safız, kolayca aldatılabiliriz ve her şeye inanıyoruz. Veya, sözde bir komplonun bir parçası olduğumuz için yalan söylüyoruz.  

Bu tür düşünceler çok saygısızca. Madem öyle, gelip kendileri görsünler!

Sahi neden gelip kendileri kontrol etmiyorlar? Yerel halka bunu sordum. Dediler ki herkese kapımız açık. Aslında İslam İşbirliği Örgütü Xinjiang’a çok sayıda heyet göndermişti. Xinjiang’a giden gazetecilerin çoğu sizin gibi en iyi şekilde ağırlandı. 

Siz daha önce Xinjiang’a da gitmiştiniz. Oradaki gerçek durumu biliyorsunuz. Xinjiang’da gizlenen bir şey var mı? Yani, bütün Çin neden gizlesin ki? Çin dışa açık bir ülke, gizli hiçbir şey yok.

Bir gece buradaki bir camiyi ziyaret ettik. Herhangi bir camii seçebiliyorduk. Seçtiğimiz cami çok kalabalıktı, bir imamla sohbet ettim, imamın babası da eski imammış. İbadet edenleri gördük, biz de ibadet yaptık.

Yani bu gördüklerimizin hepsi önceden mi planlandı? Bunları bir “komplo” olarak görüyorsanız çok yaratıcısınız demektir. Xinjiang’da komplo yok, yalnız gerçekler var. Ve gerçek şu: Çin kalkınma yolunda, Xinjiang dahil ülkenin bütün bölgeleri hızla gelişiyor.

Bazı insanlar sanki bundan memnun değil. Çin'in yükselişini durdurmak için her şeyi yapabilirler. Bunun ideolojik gibi görünen bir yanı da var. Çünkü bazı kişilere göre liberal demokrasi sistemi en iyisi ve herkese uygun. Başka hiçbir sistem iyi değildir.

Çin’e özgü sosyalizm işe yarıyorsa, bu pek de iyi bir haber değil, çünkü öteki sistem çöküyor gibi görünüyor. Bu yüzden şunu söyleyebirilim: Söz konusu görüşe sahip olan kişiler, jeopolitik kaygılardan dolayı böyle düşünüyorlar. Öte yandan kıskançlık da var. Ayrıca hangi sistemin daha iyi çalıştığı da bir rekabet konusu.

Sunucu

Bir yarışma

Fariz Mehdawi

Evet, bu yıl COVID-19 salgınında kimin daha iyi performans gösterdiğini gördük. Bu sadece Xinjiang'da yaşamakla ilgili değil, Çin'in genelinde böyle. Biz 90 bin vakadan bahsederken, onlar 25 milyon vaka ve yarım milyon ölümden söz ediyor. Bu nedenle mesele sadece Xinjiang meselesi değil, insan hakları meselesi de değil. Aslında bütün bunlar jeopolitik meydan okumanızla ilgili.