Çin’in Washington Büyükelçisinden önemli açıklamalar
ABD’de Biden dönemi başladı. Uluslararası kamuoyu yeni dönemde ABD-Çin ilişkilerinin ne yönde seyredeceğini merak ediyor. Trump döneminin mirası ne kadar sürdürülecek, Biden hangi ölçüde yeni yaklaşımlar benimseyecek? Siyaset bilimcileri bu sorulara yanıt aramaya çalışıyor.
Çin’in Washington büyükelçisi Cui Tiankai, 26 Ocak’ta Çin Medya Grubu’na yaptığı açıklamada, Biden döneminden beklentilerine dair önemli mesajlar verdi.
Beyaz Saray’dan kısa süre önce yapılan “Çin'e karşı sabır gösterme” açıklamasına işaret eden Büyükelçi Cui, sabrın iyi bir özellik olduğuna dikkat çekti ve ABD’nin son yıllarda izlediği Çin siyasetinin bir muhasebesini yaparak, yeni dönemde yapıcı, ileriye dönük ve küresel gerçeklere uyan bir Çin siyaseti benimsemesi arzusunu dile getirdi.
Cui, “Sabır yeterli değil, mantık ve samimiyet göstermek de gerekiyor. Beyaz Saray sözcüsü temel olarak Çin-ABD ilişkilerini stratejik rekabet ilişkileri olarak nitelemektedir, ayrıca Çin'in iç ve dış politikaları hakkındaki bazı görüşleri pek de doğru değil” dedi.
Cui Tiankai şunları söyledi:
“Çin ve ABD sağlıklı ve istikrarlı bir ilişki geliştirmek istiyorsa, temel bir soruya net bir cevap getirilmesi gerektiğine inanmaktayım: Çok farklı tarihi kültürlere ve sosyal sistemlere sahip iki ülkenin barış içinde yaşayıp yaşamaması, işbirliğine odaklanıp farklılıkları yönetip gerçekten iki ülke halkına ve uluslararası topluma fayda sağlayıp sağlamaması; ABD’nin kendisinden çok farklı bir ülke olan Çin'in gelişimini kabul edip edemeyeceği ve Çin halkının daha iyi bir yaşam sürdürme hakkına saygı duyup duymayacağı, bunlar temel sorulardır.”
ABD başkanı kim olursa olsun, bu temel soruya yanıt getirilmesi gerektiğini vurgulayan Cui, buna net, açık ve olumu bir cevap getirilmesi halinde, ikili ilişkilerde somut sorunlara çözüm bulunabileceğini kaydetti.
ABD neye yeniden kavuşmalı?
Büyükelçi Cui, ABD’nin en çok “yeniden kavuşturulması gereken şeyin” büyük bir ülkenin sahip olduğu çehre, bilgelik, özgüven, iyimserlik ve çalışkanlık olduğunun altını çizdi.
Yurtdışında öğrenim görecekleri yerlerin öğrenciler ve ebeveynleri tarafından ihtiyaçlarına ve nesnel koşullarına göre seçilmesi gerektiği görüşünde olan Cui Tiankai, ABD’nin teknoloji ve eğitimde hâlâ dünyanın ileri seviyesinde yer aldığını ve ABD’den hâlâ öğrenilecek ve örnek alınacak çok şey olduğunu belirtti.
ABD’nin yurtdışında eğitim için gidilecek yerlerden biri konumunu sürdüreceğine inanan Cui, "ABD’ye tutumumuz ne körü körüne tapma ne de tamamen reddetme olmalıdır. Yurtdışında nerede eğitim alırsak alalım, amacımız daha iyi olmak, başka biri olmak değil” ifadesini kullandı.
Kapatılan konsolosluklar yeniden açılacak mı?
Büyükelçi Cui, “Sorunu başlatan soruna çözüm bulmalıdır, ABD bu konuda iyi niyet göstermelidir. Biden yönetimi iktidarı yeni devraldı, iki taraf bu konuyu henüz ele almadı” dedi.
Ticaret savaşı tamam mı devam mı?
Çin'in sözde ticaret savaşına her zaman karşı olduğunu vurgulayan Cui Tiankai, "Biri bize bir ticaret savaşı empoze ederse, korkmayacağız ve sonuna kadar onlara direneceğiz” diye konuştu.
Cui’ye göre, Amerikalı iş adamları, genel olarak her iki taraftaki şirketlere normal ve elverişli bir iş ortamının yaratılması için iki ülke arasındaki ilişkilerin mümkün olan en kısa sürede doğru bir yörüngeye döneceğini umuyor.
Büyükelçi Cui "ABD'nin bize empoze ettiği gümrük savaşı ve ticaret savaşına, salgının etkisine rağmen, reform ve dışa açılma adımlarımız hiç durmadı ve iş ortamımız sürekli iyileşiyor. ABD iş dünyası da Çin’in bu çabalarını olumlu karşılamaktadır" dedi.
Cui, Çin-ABD ilişkilerinin gidişatının, iki tarafın aynı yönde ilerleyip ilerlememesi, Çin-ABD ilişkilerinin stratejik çerçevesinde belli mutabakatlara varılıp varılmamasına bağlı olacağına işaret etti.
Uzun vadeli bir tarihsel perspektiften bakıldığında, Çin ve ABD arasında tek doğru seçeneğin işbirliği olduğunu belirten Cui Tiankai, bu yönde bir iradeye ortaya konabilirse, ikili ilişkileri parlak bir gelecek beklemektedir dedi.
