Son zamanlarda ABD’de yeni koronavirüs (COVID-19) kaynaklı salgın durumu kötüleşiyor. ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi’nin verilerine göre, 12 Aralık itibarıyla ABD’de son 7 günde tespit edilen vakaların sayısı günlük ortalama 21 bini aşarak rekor kırdı.
Bu yıl ABD genelinde silahlı olaylar da sıkça meydana geldi. 13 Aralık itibarıyla ABD’de bu yıl silahlı şiddet olaylarından dolayı ölenlerin sayısı 41 bini aştı.
Peki, ülkede kötüleşen salgın durumu ile artan silahlı şiddet olayları arasında bir bağlantı var mı?
Bu yıl silahlı saldırılarda 40 binden fazla ölüm
New York’un Manhattan semtinde Pazar günü bir kilisenin yakınında meydana gelen bir silahlı olayda saldırgan öldürüldü;
Chicago’da hafta sonu iki günde en az 13 kişi silahla vuruldu ve bunlardan biri hayatını kaybetti;
Philadelphia'da Cumartesi gecesi bir dizi şiddet olayı ortaya çıktı. 9 kişi vuruldu ve üçü öldü;
Kaliforniya’da 16 yaşındaki bir erkek vurularak öldürüldü...
Silahların neden olduğu trajedi ABD’de artık yeni bir haber değil.
ABD Silah Şiddet Arşivi (GVA) istatistiklerine göre, 13 Aralık itibarıyla ABD’de bu yıl silahlı şiddetlerle ilgili ölüm sayısı 41 bin 51’e ulaştı. Geçen yıl bu sayı 39 bin 521’di. Ayrıca bu yıl ABD’de 4’ten fazla kurbanın olduğu silahlı saldırı sayısı 595 oldu.
Bunun yanı sıra, büyük kentler hala silahlı suçlardan en çok etkilenen yerler durumunda.
ABD’de yer alan habere göre, New York’ta bu yıl yaşanan silahlı olaylar önceki yılların çok ötesine geçti. New York Emniyet Müdürlüğü’nün 7 Aralık’ta açıkladığı verilere göre, bu yılın ilk 11 ayında kentte bin 412 silahlı saldırı gerçekleşti. Bu sayı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 96 arttı. New York Emniyet Müdürü Dermot Shea, bu “görünmeyen dalganın” geçen 14 yılda hiç görülmediğini ifade etti.
Chicago’da da durum iyimser değil. Yerel polisin yayınladığı suç verilerine göre, bu yıl şehirde 700’den fazla cinayet ve yaklaşık 4 bin silahlı saldırı düzenlendi. Veriler ayrıca Chicago’nun bu yıl cinayet rekoru kırabileceğini gösteriyor. Başkent Washington DC’deki cinayetlerin sayısı 2008’den beri en yüksek seviyeye ulaştı.
Bu silahlı olaylarda masum ölüm sayısı durumu daha da trajik hale getiriyor. Bu yılın başından bu yana, ABD’de silahlı olaylarda 11 yaş altında 274 çocuk hayatını kaybetti ve 657 çocuk yaralandı; 12-17 yaş arası gençlerde 992 kişi öldürüldü ve 2 bin 898 kişi yaralandı.
Bunun yanı sıra, salgınla mücadelenin ön cephesinde çalışan sağlık personeli de kurban oldu. Tennessee’de yoğun bakım ünitesinde çalışan hemşire Caitlin Kaufman, hastaneye giderken vurularak öldürüldü.
Kötüleşen salgın durumu ekonomiye büyük baskı getirdi. Daralan ekonomi ise sosyal istikrarsızlığa neden oldu.
Silah Emniyeti Politika ve Strateji Müdür Yardımcısı Rob Wilcox, silahlı şiddetin temel nedeninin basit olduğuna işaret etti: “Güvensiz gıda, güvensiz konut, destek sistemi eksikliği ve COVID-19 bu sorunları şiddetlendirdi.”
Silah satışlarında rekor artış
Bu bağlamda Amerikalılar sözde güvenlik duygusunu elde etmek için silah satın almak istiyor. Bu yıl ABD’de silah satışları rekor seviyeye ulaştı. Tanınmış silah üreticileri çift haneli satış artışı bildirdi.
Fox News’te yer alan haberde, ABD küçük silah analiz ajansı SAAF’nin yayınladığı istatistiklere dayanılarak, Kasım ayı itibarıyla ABD’de bu yıl 18,6 milyon silah satıldığına ve bu sayının rekor kırarak önceki yıllara göre yaklaşık 2 milyon arttığına dikkat çekildi.
ABD’nin en büyük tabanca mühimmat üreticisi Smith and Wesson, üçüncü çeyrekte toplam satışlarının geçen yılın aynı dönemine göre iki kattan fazla artarak 248,7 milyon ABD Dolara ulaştığını belirtti.
FBI verilerine göre, silah satışlarındaki artış geçmiş kontrol sistemi üzerine muazzam bir baskı oluşturdu. Kasım ayı itibarıyla FBI 35,75 milyon geçmiş kontrolü gerçekleştirdi. Bu sayı da rekor kırdı.
Toplumda “silah sahipliği” ve “silah kontrolü” ile ilgili tartışma hep mevcut. Ancak Ulusal Tüfek Derneği (NRA) gibi silah sahibi örgütlerin güçlü etkisi nedeniyle bazı milletvekilleri silah kontrol yasasını desteklemek istemiyor. ABD yönetiminin silah politikası üzerinde büyük ayarlama yapması zor.
ABD Ulusal Atış Sporları Vakfı (NSSF) Halkla İlişkiler Dirktörü Mark Oliva, toplu silahlı olayların suç teşkil eden bir konu olduğunu ve yasal silah sahipliğiyle ilgili olmadığını belirtti.
Forbes dergisinde yer alan bir makaleye göre, silahlı şiddet “salgını” daha ölümcül bir salgının gölgesinde kalırken, silahlara darbe indirmek artık en önemli öncelik değil.
Biden söz verdi ancak büyük zorluklar var
ABD’de yeni seçilen başkan Joe Biden, bu yılın başında bir kampanya konuşmasında, göreve gelirse silah meselesine ciddi şekilde el atacağını ifade etmişti.
Çin’in Nanjing Üniversitesi’nden uzman Zhu Feng, Joe Biden’in bu işi düzenlemek için büyük zorluklarla karşı karşıya bulunduğunu düşünüyor.
Silah kontrolü, Joe Biden ve Demokrat Parti’nin temel siyasi programlarından biri. Serbest şekilde silah satın alınabilmesi ve rahatlıkla kullanılması, ABD’de şiddetli saldırılarda sürekli bir artışa yol açtı. Eğer gerçekten silah kontrolü istenirse, ABD Kongresi’nin ilgili yasa tasarısını geçirmesi gerekiyor. Demokrat Parti seçimlerde kazanmış olsa da, Temsilciler Meclisi’nde sandalyelerin çoğunluğuna sahip değil. Senato’nun eşit tutulup tutulmaması, Georgia eyaletinin kısmi seçiminin sonucunu beklemek zorunda.
Bu nedenle Demokrat Parti, Senato ve Temsilciler Meclisi’nde bir çoğunluk elde edemezse Cumhuriyetçi milletvekilileri atılmak istenen adımlara karşı çıkacak. Çünkü Cumhuriyetçi Parti, sözde Amerikan özgürlüğü temel değerini benimsiyor. Bunun yanı sıra, çok önemli bir engel daha var. Amerikan halkının çoğunluğu, böyle temel bir silah kontrolü politikasının uygulanmasını kabul edecek mi?
Bugün Amerikan toplumunda yüksek dereceli siyasi ve sosyal bölünme var. Silah kontrolü konusunda da durum aynı. Joe Biden söz konusu sözü vermiş olsa da, Amerikan siyasetinde bunun uygulanması çok zor olacak.