İlklerin aracı Chang’e-5 Ay’dan havalandı

Çin’e Ay’dan numune getirecek ilk uzay aracının dün yeryüzüne dönmek üzere yola çıktığı açıklandı.

Çin Ulusal Uzay İdaresi’nden yapılan açıklamada, Chang’e-5 uzay aracının numune toplama işlemini tamamladıktan sonra Beijing saati ile 23.10’da Ay yüzeyinden havalandığı belirtildi.

Bu, ayrıca Çin’e ait bir uzay aracının dünya dışı bir cisimden ilk kez havalanması anlamına geliyor. 

Chang’e-5, 24 Kasım’da uzaya gönderilmiş, 1 Aralık’ta da Ay yüzeyindeki Fırtınalar Okyanusu bölgesine iniş yapmıştı.

Aracın topladığı numuneler bir konteynere koyulduktan sonra, Chang’e-5’in yükseltici aracı Ay’ın yüzeyinden ayrıldı. Çin Uzay Teknolojileri Akademisi (CAST) tasarımcılarından Xing Zhuoyi, altı dakika boyunca çalıştırılan bir motorun, aracı belirlenen yörüngeye taşıdığı bilgisini verdi.

Ay’da Çin bayrağı açıldı

Xing, yerden kalkıştan farklı olarak, aracın bir fırlatma kulesi sistemi kullanılarak havalanmasının mümkün olmadığını, bu yüzden iniş aracının geçici olarak bir “fırlatma rampası” işlevi gördüğünü belirtti.

Çinli uzman, Ay yüzeyinden havalanmanın, motor dumanının dağılması için yeterli alanın bulunmaması ve Dünya ile Ay’ın sahip olduğu farklı ortamlar gibi faktörler nedeniyle zorluklarla dolu bir işlem olduğunu söyledi.

Xing, yükseltici aracın kendi özel sensörlerini kullanmak suretiyle pozisyonunu ve irtifasını belirlediğini, bu süreçte yer gözlem ve kontrol sisteminden de destek aldığını aktardı.

Çinli uzman, kalkışın öncesinde aracın Çin bayrağı açtığını da söyledi.

Çin Ulusal Uzay İdaresi’nden yapılan açıklamada, Ay yüzeyinde 19 saat boyunca faaliyet gösteren aracın 2 Aralık saat 22.00 itibarıyla numune toplamayı tamamladığı, numunelerin planlandığı gibi araçtaki bir konteynere yerleştirildiği belirtildi. 

Aracın, hem sondaj işlemiyle Ay yüzeyini kazarak yüzey altından numuneler aldığını, hem de “robot kolu” sayesinde yüzeyden numuneler topladığı ifade edildi. Araç, ayrıca farklı noktalardan farklı özellikte numuneler topladı. 

“İlk kez Ay yörüngesinde insansız kenetlenme”

Ay yüzeyinden yükselen aracın Ay’ın yörüngesindeki insansız buluşma ve kenetlenme işlemini tamamlaması, daha sonra numunelerin dönüş aracına aktarılması bekleniyor.

Chang’e-5’in baştasarımcı yardımcılığını üstlenen Peng Jing, “Ay yörüngesinde insansız buluşma ve kenetlenme tarihte bir ilk olacak. Bu çok zor bir işlem.” dedi.

Dünya ile Ay’ın geometrik ilişkisi uygun konuma geldiğinde, yörünge aracı dönüş aracını yeryüzüne geri getirecek.

Chang’e-5, Çin’in uzay çalışmaları tarihindeki en karmaşık ve zorlu misyonlardan birini üstleniyor. Bu, ayrıca dünyada 40 yıldan fazla süre sonra gerçekleştirilen Ay’dan numune toplama misyonu.

Çin Ulusal Uzay İdaresi’ne bağlı Ay Keşfi ve Uzay Programı Direktör Yardımcısı Pei Zhaoyu, söz konusu misyonun, Çin’in bilimsel ve teknolojik gelişmesini ilerletmenin yanı sıra, gelecekte yapılacak Ay’a insanlı iniş ve derin uzay keşif çalışmaları için de önemli bir zemin hazırladığını dile getirdi.