Çinlilerin ataları, iki büyük mühendislik harikasını ortaya koydu: Çin Seddi ve Büyük Kanal. Çin Seddi'nin savunma işlevi zamanla yok oldu; ancak Büyük Kanal, önemli bir kültürel iletişim yolu olmayı sürdürüyor.
2 bin kilometrelik alanda uzanan Beijing-Hangzhou Büyük Kanalı, 2014 yılında dünya mirasları listesine alındı. Son zamanlarda Büyük Kanal'ın kültürel kuşak inşası Çin'in gündeminde.
Peki neden yapay bir su yolu kültürel bir hazine olarak düşünülmeli?
Zhejiang Arkeoloji Enstitüsü'nden araştırmacı Zhang Shuheng, Çin'in eski çağlarında bu kanalın ekonomi, toplumsal istikrar ve hükümetin işlevleri açılarından önemli olduğunu belirtti.Kanal, aynı zamanda güney ve kuzey arasındaki iletişimi genişleterek Çin kültürünün evrimini besledi.
Hangzhou'da yaşayan Zhou Zhihhua, kanalın geçtiği bölgede büyüdü.
Zhou, eski zamanlarda Gongchen Köprüsü civarındaki bölgelerin her meslekten insanın geçtiği işlek bir terminal rolü oynadığını söyledi. 50 yıldan fazla bir süredir yerel opera sanatını icra eden Zhou, 20. yüzyılın başlarında köprüde toplanıp performans sergilediklerini de ifade etti.
Kanal'da çeşitli ürünler taşındı
Çay da ipek ve porselen gibi kanal aracılığıyla taşınan önemli bir ürün. Farklı yörelerden gelen çay tüccarları, Gongchen Köprüsü'nde toplanıp burada bir de dernek kurdular.
Zhou, bu derneğin yoksullara yiyecek sağlayan bir yardım platformu işlevi gördüğünü de kaydetti.
Gongchen Köprüsü'nün itiş kakışı bugün tarihe karışsa da dışa açıklık ve hayırseverlik ruhu yerel kültürün bir parçası haline gelmiş.
Kanal güzergahında yer alan Suzhou, Qing Hanedanı (1616-1912) döneminden beri yeşim taşı oymacılığının merkezi konumunda. Yerli zanaatkarlar, bu kanalı kullanarak Beijing'e ulaşır, imparatorlara hizmet ederlerdi.
Aynı zamanda bir kültür beşiği
Hebei eyaletine bağlı Cangzhou kentinin Wuqiao bölgesi, akrobasinin beşiği. Geçmişte, akrobasi sanatçıları Büyük Kanal'ı kullanarak ülkenin diğer bölgelerine, hatta ülke dışına gösteri için giderlerdi.
Bunun yanında Cangzhou, Çin Kungfusu'nun beşiği. Kungfu ustaları, eskiden kanal boyunca seyahat edenleri veya yük taşıyanları korumakla görevlilerdi.
Bugün, kanalın Cangzhou kısmı neredeyse tamamen kurudu; Büyük Kanal'ın yalnızca bazı bölümleri kullanılabiliyor. Modern taşımacılığın gelişmesiyle birlikte kanalın bu fonksiyonu da yavaş yavaş soluyor. Lakin, Çin'i farklı kesimlerine ve başka ülkelere bağlayan kültürel bir zincir olarak Büyük Kanal'ın önemi azalmadı.
Kanalın geçtiği bölgelerin yerel yönetimleri, bu kültürel cevheri korumak için çeşitli önlemler alıyor. Örneğin, Hangzhou, mayıs ayında Büyük Kanal'ı korumaya yönelik düzenlemeleri yürürlüğe koydu. Yangzhou kentinde ise uzaktan algılama ve büyük veri gibi teknolojilerle bu koruma güçlendiriliyor. Beijing Belediyesi de Büyük Kanal kültürel kuşağını koruma ve inşa etmeye dair taslak üzerinde çalışıyor ve bu liste bu şekilde devam ediyor.