Hotanlı “Komisyoncu”nun yükselme hatırası

Çin’in Xinjiang Uygur Özerk Bölgesi’nin güneyindeki Hotan bölgesinde Kasım ayına girilmesiyle yere kadar eğilen kıpkırmızı hünnap ağacı dallarından hünnaplar yerlere dökülmüştü bile.

Hünnapçı köylünün dışında hünnap simsarı Mutelif Latif aynı şekilde mahsul mevsimiyle buluştu.

Her yılın Kasım ayında Hotan ilçesinin Layka kasabasının Dakuy köyünden Mutelif Latif kamuyonuyla çeşitli köylerin tarlalarından hünnapları satın aldıktan sonra, ülkenin dört bir yanından gelen alıcılara satıyor. Mutelif Latif: “Hünnapçı köylüler her yıl bizim gitmemizi bekliyor, sene boyunca alın teriyle çalıştıktan sonra olgunlaşmış hünnapları zamanında ve iyi fiyata satmayı bekliyorlar.” dedi.

Hotan bölgesindeki hünnap üretim bölgesinde Mutelif gibi bir grup hünnap “komisyoncusu” çok dinamiktir. Onlar hünnap pazarında köylüler ile alıcılar arasında önemli köprü halinde.

Ancak Mutelif’in anlattığına göre onların da sıkıntıları var. Mutelif: “Bazen pazarı algılayamıyoruz. Bazı zamanlarda hünnaplar toplandıktan sonra zamanında satılmadığı ve kötü hava durumu çıktığından, hünnaplar küfleniyor. Bazı zamanlarda ise alıcılara hünnap sattıktan sonra parayı alamıyoruz.” diye anlatıyor.

2019 yılında Hotan ilçesine bir süper komisyoncunun gelmesiyle Hotan’ın hatta Xinjiang’ın güneyindeki bölgelerde bulunan çok sayıdaki Hünnapçı köylüsü ve simsarlarının sıkıntıları giderildi.

Geçen yılın Ekim ayında, Xinjiang Hünnap (Hotan) Toptan Ticaret Pazarı,  Hotan ilçesinde kuruldu. 250 bin metrekarelik alanı kapsayan pazarda hünnap kurutma ve ticaret bölgesi, elektronik hesaplama hizmet bölgesi, işleme, depolama ve lojistik bölgesi kurularak, hünnap ticaretine elverişli koşullar sağlandı. 

Toptan Ticaret Pazarı’nın Müdürü ve Xinjiang Hotan Meyvecilik Şirketi Müdür Yardımcısı Xu Xiaolong: “Biz büyük bir hizmet platformu gibi, bir yandan toplu bir alanda hünnapların kurutulması ve ticaretine kolaylık sağlamaya çalışıyoruz, diğer yandan ticaretin güvenliğini garanti altına almaya çalışıyoruz.” diyor.

Geçen yıl 200’ü aşkın hünnap komisyoncusu ile söz konusu toptan ticaret pazarı arasında sözleşme imzalandı, Mutelif de bunlardan biriydi. Mutelif: “Daha önceleri taraflar arasında koşuşturmak zorundaydık. Şimdi işlerimiz kolaylaştı, daha önemlisi sattığımız ürünün ödemesinin geciktirilmesinden endişe duymuyoruz.” ifadesini kullandı.

Mutelif geçen yıl ortaklarıyla Kaşgar’a giderek 700 tonu aşkın hünnap satın aldı.

Öte yandan, çok sayıda köylü hünnapları ticaret pazarına götürerek, daha büyük platformda kendi ürünlerini sergileyip satıyor.

Hotan ilçesinin Uzunşor kasabasındaki Taşerik köyünden Rozimemet Memeteli 18.7 hektarlık alanda hünnap yetiştirerek, bu yıl bol mahsul aldı. Rozimemet geçen yıl hünnapları ticaret pazarına götürüp kuruttu ve satışa sundu, bu yıl 60 tonu aşkın hünnabı ticaret pazarına götüren Rozimemet: “İşlerimiz çok kolaylaştı, ayrıca yüksek fiyata satabiliyoruz.” diyor.

Hünnap sektörü Xinjiang’ın güneyindeki yoksul bölgelerin önemli sektörlerinden biridir. Çin Komünist Partisi Hotan Bölgesi Orman ve Mera İdaresi Sekreteri Chen Baojun’un verdiği bilgiye göre, Hotan bölgesinde yaklaşık 59 bin 333 hektarlık alanda hünnap yetiştirilirken, yıllık üretim miktarı 200 bin tonu aşıyor, sektör zinciri gün geçtikçe mükemmelleşiyor. Xinjiang’a özgü tarım ürünlerinin yer aldığı “Xinjiang Alım Websitesi”nin bir bölümünü oluşturan Hotan ve Çakılık gibi bölgelerde hünnap ticaret pazarı kurularak köylülere alım garantisi sağlandı.