Xinjiang'da tandır ekmek sektörü yoksullukla mücadeleye güç katıyor

Xinjiang Uygur Özerk Bölgesi'nin merkezi Urumçi kentindeki Nan Kültür Sektörü Parkı'nda iş kıyafeti giymiş çalışanlar tandırın önünde küçük yumrular haline getirdikleri hamur bezelerini teker teker oklavayla açıyor. Hamurları açarken ortasını ince kenarlarını kalın bırakıyor ve bu ince olan bölüme soğan ve susam eklerken, kenarlarına ise küçük iğneli bir kalıpla şekil veriyor. Son olarak hamurları tandırın kenarlarına teker teker yapıştırarak pişirirken, tandırdan çıkan ekmeklerin mis kokusu her tarafı sarıyor. Xinjiang'da tandır ekmeğe verilen yöresel isim ise "Nan" olarak biliniyor.

İki yıl önce Xinjiang'ın merkezi Urumçi'ye gelen 23 yaşındaki nan ustası Abdül Salam arkasında duran yeni tip elektrikli tandırı göstererek: "Şimdi nanları eskisi gibi geleneksel kömür kullanımlı tandırda değil, işte bu yeni tip elektrikli tandırda yapıyoruz, artık işlerimiz çok kolaylaştı." diye konuştu.

Urumçi'deki Nan Kültür Sektör Parkı 2018 yılında kurulmasının ardından "Sanayi+kültür+turizm" planı temelinde nan satış pazarına, nan kültürü sergi bölgesine ve nan yapımı izleme noktasına dönüştürülürken, günlük 3 bin izleyici ağırlıyor. Böylece burası Urumçi kentinde bulunan yeni turistik simge haline geldi.

Uygurlar arasında "Üç gün etsiz geçer, bir gün nansız geçmez" atasözü yaygındır. Yoksullukla mücadele çalışmalarının kritik aşamasına girmesiyle birlikte, Xinjianglıların sofrasının vazgeçilmezlerinden biri olan nan, yoksullukla mücadele çalışmalarında daha önemli yer tutuyor.

Xinjiang Uygur Özerk Bölgesi'nin güneyindeki Peyzivat ilçesinin Nan Kültür Sektör Parkı'nda Vufur Kasım usta sabırlı bir tavırla çırağına nan yapım tekniğini öğretiyor. Daha önce yoksul vatandaşlar listesinde yer alan Vufur, geçen yıl buraya gelip çalışma fırsatına kavuştu. Vufur: "Ben her gün 500 taneyi aşkın nan pişiriyorum, ayrıca 4 çırak yetiştiriyorum." diyor.

Ayda 4 bin 200 yuan kazandığını belirten Vufur, bu yıl yoksulluktan kurtulma hedefine ulaşabileceğine tam güven beslediğini belirtti.

Peyzivat ilçesi Nan Sektör Parkı nan üretimi, depolanması ve lojistiğinden teknik eğitime ve yoksulların istihdamına kadar sektör zinciri oluşturarak, çevrimiçi ve çevrimdışı dahil toplam günlük satış miktarı 300 bin adete ulaştı. Öte yandan 696'ı yoksul vatandaş toplam bin 200 kişi burada istihdam edildi.

Son iki yılda Xinjang'da nan sektörü sanki yağmur sonrası doğan bambu filizleri gibi Tanrı Dağları'nın her köşesini kapsıyor. Şu an bölge genelinde günlük yaklaşık 650 ton nan üretilirken, nanların çeşit sayısı 175'i aşmış durumda. Bu nanlar ülkenin iç kesimindeki 21 eyalete satılırken, nan sektörü başlıca gelişim sektör haline geldi.

Xinjiang'ın birçok bölgesi komşu ülkelerin ihtiyacını karşılamak amacıyla, Çin-Avrupa tren seferleri ve sınır kapılarının kolaylıklarından yararlanarak özgün nan ürününün yurtdışı pazarlarına satılmasını ve Orta Asya vatandaşlarının sofralarında yer almasını sağladı.

Korgas Ekonomik Kalkınma Bölgesi Yönetim Konseyi Müdür Yardımcısı Zhang Yongning konuyla ilgili olarak şu bilgileri verdi: "Şu an nan sektörümüz esas olarak bölge pazarlarıyla Kazakistan ve Özbekistan gibi komşu ülkelerin pazarlarına dayanıyor. Nan Sektör Parkı faaliyete geçmesinden beri 300 bin adetten fazla nan ve 20 bin adetten fazla Lieba adlı ekmeği ihraç etti. Geçen haziran ayında faaliyete geçen Korgas Nan Sektör Parkı'nda bulunan 100 tandır ve 3 otomatik üretim hattında günlük 50 bin tane nan ve 3 bin tane Lieba ekmeği üretiliyor. Bu sayede 500'ü aşkın kişiye istihdam olanağı sağlanırken, nan sektörü yoksullukla mücadele çalışmalarına yardım sağlayan bir sivil proje haline geldi."

Kesin olmayan istatistiklere göre, Xinjiang'da şu an 50 bini aşkın aile nan sektörü sayesinde yoksulluktan kurtularak zenginleşirken, nan sektörü yoksulların sektöre dayalı zenginleşmesine sürekli güç katıyor.