Sinema | "Şampiyon" spor filmleri için model olabilir mi?

Chen Kexin tarafından yönetilen ve başrollerini Gong Li, Huang Bo, Wu Gang, Peng Yuchang, Bai Lang (Lang Ping'in kızı)s ve Çin Kadın Voleybol Takımı'nın paylaştığı "Şampiyon" filmi (Çince: Duo Guan, İngilizce: Leap) 25 Eylül'de vizyona girdi.

Filmin gişe geliri, gösterime girdiği 22 saat içinde 100 milyona çıktı. İnternet kullanıcıları film için "yerli spor filmlerinin yeni zirvesi" değerlendirmesinde bulunuyor. Çin kadın voleybol takımının 40 yılı aşkın geçmişine dayanan film 1980'li yıllardaki ve yeni nesil kadın voleybol takımlarının yükselişine odaklanıyor.

"Şampiyon", 1981 yılında Çin kadın milli voleybol takımının Voleybol Dünya Kupası'nı kazanmasını sahneledi

Film "Leap" ismiyle Amerika Birleşik Devletleri'nde de sınırlı sayıda sinemada gösterime girecek. Film, Boston, Chicago, Denver, Houston, Irvine ve Amerika Birleşik Devletleri'nin diğer birkaç büyük şehrinde seçilen 80'den fazla salonda gösterilecek.

Oyuncuyken voleybol camiasındaki çarpıcı yükselişinden dolayı "Demir Çekiç" olarak bilinen Lang Ping, Çin kadın milli voleybol takımının baş antrenörüdür. Voleybolda hem oyuncu olarak (1984) hem de antrenör olarak (2016) Olimpiyat altın madalyası kazanan ilk kişidir.

Hiç şüphe yok ki şiddetli COVID-19 salgını ve Tokyo Olimpiyatları'nın bir yıl ertelenmesi arka planında, çok gecikmiş bu film büyük beklenti yarattı.

Kimileri bu filmi dünyaca ünlü yönetmen ve sinema oyuncusu Aamir Khan'ın imzası altındaki "Dangal"ın Çin versiyonu olarak nitelerken, kimileri ise bunun seyircilerin yaş ve cinsiyet bariyerini aştığını düşünüyor. Böylece Çin kadın voleybol takımı artık bir önceki neslin hafızasında kalmayacak. Kimileri ise spor filmlerinin bundan sonra film piyasasında yer alacağını düşünüyor.

Bazıları, bunun tüm taraflardan kaliteli kaynakların gücünü birleştiren bir başyapıt olacağına inanıyor.

Bu film ayrıca spor sisteminin kilit kaynaklarını da çalıştırdı. Film projesi ilk başladığında, Çin Ulusal Spor İdaresi, antrenman üssünün deneyimi, kadın voleybol takımını gözleme ve kadın milli voleybol takımı antrenörleriyle yakın temasa kadar projenin tüm sürecine katıldı. Çinli spor yetkilileri, bu yöntemle CCTV'nin 2019 yılı belgesel filmi "Kadın Voleybolcular" gibi çarpıcı eserler yaratmayı bekliyorlar.

Gong Li film setine katıldı

Bu film eğlence endüstrisinden kaliteli kaynakları topladı. İster takımın baş antrenörü Lang Ping rolünü canlandıran dünyaca ünlü oyuncu Gong Li, isterse kıdemli oyuncu Huang Bo ve Wu Gang olsun, filmdeki perfomansları izleyicilerin gönlünü kazanacak türden.

Yönetmen Chen Kexin (Peter Chan) ve senarist Zhang Ji'nin bu defaki işbirliği, filme daha fazla hayal gücü ekledi. Zhang Ji'nin anlatısı becerilerle dolu ve doğrudan izleyicilerin kalbine dokunabilir. Chen Kexin'e gelince, tıpkı yönetmen Huang Jianxin'in söylediği gibi, "Chen Kexin Çin'in ana kesiminde takdirle değerlendirilen çok az sayıdaki Hong Konglu yönetmenden biridir."

Gerçekten de, daha önceki "Çinli Ortaklar" (Çince: Zhong Guo He Huo Ren, İngilizce: American dreams in China) ve "Sevgili" (Çince: Qin Ai De, İngilizce: Dearest ) filmlerinden "Şampiyon" ve "Kahve veya Çay"a (Çince: Yi Dian Jiu Dao Jia, İngilizce: Coofee or Tea）kadar, Chen Kexin hep ana kesime odaklı hikayeler anlatmaktadır.

"Şampiyon" tam zamanında ortaya çıktı. Çin kadın voleybol takımı, Çin'in reform ve dışa açılmasının 40 yıllık gelişimine parallel olarak büyüdü. "Şampiyon" sadece reform ve dışa açılmanın başarısını takdir etmekle kalmıyor, aynı zamanda Çin kadın voleybol takımının 10. dünya şampiyonluğunu kazanmasını temenni etmenin sembolik anlamını da taşıyarak kolayca kadın voleybol hayranlarının gönlünü kazanabilir.

Ama belki önceki tanıtımların çok ticari amaçlı olması veya belki Çinli spor yetkililerinin Çin sporunun moralini yükseltmek için bu tür yapıtlardan fazla şey beklemelerinden dolayı, filmin daha önceki deneme gösteriminde büyük bir etki yaratılamadı.

2020'nin ilk yarısındaki yerli filmlerde büyük ilgi çeken bu filmin teması, milli kadın voleybol takımının ruhunu sergilemektir.

Yönetmenin ve senaryo yazarı, Lang Ping'in sporcu dönemi (Lang Ping'in kızı Bai Lang'ın oynadığı filmin ilk yarısı) ve Lang Ping'in antrenörlük döneminin (oyuncu Gong Li'nin oynadığı ikinci yarı) yolculuğu üzerinden Çinli kadın voleybol takımına ait ipuçlarını araştırırken, aynı zamanda çağdaş Çin'in izlerini yansıtmaktır.

Gong Li, dikkatlice Lang Ping'in çalışmasını izledi

Bununla birlikte, gerçekleri yansıtma ve sanatsal yaratım arasındaki çelişkiler de gittikçe belirgin hale geliyor. Karakterlerin hikayesinin gerçek olduğu, anlatım tonu ve zaman noktası belirli olduğuna göre, bu "belgesel" gibi filmi neden izlemek zorundayız?

Bu soru aynı zamanda karakterizasyon yönünden de ele alınmalıdır. Teması ve film çerçevesinin bir kalıp haline gelmesi, milli kadın voleybol takımının imajının insanların gönlünde derinden kökleşmiş olması nedeniyle, karakterlerin kişiliği kısa bir filmde tam olarak sergilenemiyor.

Bu nokta, Çin kadın voleybol takımının 2003 Dünya Kupası ve 2004 Atina Olimpiyat altın madalyasını kazanmasına liderlik eden antrenör Chen Zhonghe'nin tavırlarındaki değişikliklerden anlaşılabilir. Kadın voleybol takımının bir tanığı olarak, spor sisteminin tipik bir temsilcisi ve filmin baş karakterlerinden biri olan Chen Zhonghe, film çekiminin başlangıcındaki röportaj sırasında ve antrenman sahasında elinden gelenin en iyisini yapmıştı ve bu dev yapıtı dört gözle bekledi. Ancak tanıtım filminde kişisel imajının "kötüleştirildiği" görüntüleri izledikten sonra, Chen Zhonghe, Çin Ulusal Spor İdaresi'ne bir kınama mektubu yazdı. Bu en azından film yapımcılarının gözünde, sporun gerçek spordan çok farklı olduğunu gösteriyor.

"Şampiyon"un en büyük değeri, filmin 1 Ekim Milli Bayramı sırasında izleyicilerin nostalji duygularını uyandıran bir ticari filmi olarak gişe gelirini kazanmasıdır. Örneğin, Zhu Ting dahil bir sürü Çinli kadın voleybolcuları, hatta Brezilyalı kadın voleybolcular da film setine davet edildiler. En son fragmanında kıdemli kadın voleybol oyuncularının antrenmanından şampiyonluğu kazanmasına kadar bir sürü önemli görüntüler yer aldı. Bu da sporu anlama ve kontrol etmenin kolay bir iş olmamasını yansıttı.

Sporun kendisi en iyi filmdir. Antrenman ve yarışma sahnelerinin yüksek derecede restorasyonu, oyuncular ve antrenörler arasındaki ilişkinin derinlemesine kavranması, toplum ve yaşamdaki, insanlıktaki değişimlerin neden olduğu kafa karışıklığı, neşe, tutku ve çarpışma gibi spor ruhunun doğal sunumunu içeren bu film, insan doğası ve ruhsal aydınlatmayla pırıl pırıl parlıyor.

Kadın voleybol takımının gerçek değeri, insan doğasını aşan bir boyutta, bireyler ile kolektif gruplar arasındaki birçok boyuttaki çatışmada yatmaktadır.

Bu filmde bir sahne şöyleydi: Lang Ping, "Neden voleybol oynamak istiyorsun?" diye sordu. Türkiye'de de çok iyi tanınan Zhu Ting biraz gelgitten sonra yanıtı buldu: "Kendim olmak için!"

Evet, kolektif bilincin eksikliği günümüzde bir kamusal sorun haline geldi. Bireyselliğimizi vurguluyoruz ve sık sık takım olmaktan konuşuyoruz. Ancak kaç kişi kalbinin derinliklerinden şunu söyleyebilir: Kolektif için kendimi feda etmeye ve kendi potansiyelimi canlandırmaya hazırım, Zhu Ting gibi kendim olmak isterim...