Yayladan düzlüklere göç eden Xinjianglı çoban

Xinjiang Uygur Özerk Bölgesi'nin Çakılık ilçesine bağlı Taşsay köyünde sonbahara girilmesiyle üzüm ve diğer sarmaşıkların dalları pencere pervazlarını tamamıyla sarmış. 56 yaşlarındaki Ahmet, hünnap rengindeki tahtadan yapılmış koltukta serinlerken, yeşil tüylü iki papağan sanki kartal gibi Ahmet'in omuzunda dimdik duruyordu. 30 yılı aşkın süredir çoban hayatıyla uğraşmış olan Ahmet dinlenirken bir yandan da daha önceki yayla hayatını hatırlıyor.

Ahmet hayvancılık bölgesinin geri kalmış tedavi koşullarından dolayı ilk çocuğunu kaybettiğini belirterek sözlerini şöyle sürdürdü: "Daha önce yaşadığım bölge deniz seviyesinden 3 bin metreyi aşkın yükseklikteki Qinghai-Xinjiang sınır bölgesinde yer alıyor. Oradaki çobanlar her yıl yaz mevsiminde deve ve atlara binerek kerpiçten yapılmış evlere, kışın ise topraktan yapılmış evlere taşınıyorlardı. Bizim koyunumuz yoktu, dolayısıyla hep başka aileler için çobanlık yapıyorduk. Bölgedeki insanlar hastalandığı zaman muayene için Qinghai'deki hastanelere gitmek zorunda kalıyordu."

Hükümetin hayata geçirdiği yoksullara yardım ve göç politikası sayesinde Ahmet'in ailesi 2010 yılında 450 km uzaklıktaki yayladan deniz seviyesinden sadece birkaç yüz metre yükseklikteki düzlüklere taşındı. Ahmet'in eşi Mehirgül Taş: "Buraya iki elimiz boş geldik, kısa bir zaman içerisinde 1.33 hektarlık alana sahip olduk ve sadece 10 bin yuanı aşkın para harcayarak 60 metrekare fayanstan yapılmış evde oturabildik, oğlumuz da kasabadaki okula başladı." dedi.

Yeni kasabada zenginleşme çabaları

Tarım Havzası'nın güneydoğusunda yer alan Çakılık ilçesi, Xinjiang'da hünnap memleketi olarak biliniyor. Halihazırda tarla sahibi olan çobanlar da dağ eteğindeki köylülerinden hünnap yetiştirmeyi öğrenirken, Ahmet'in kafasını: "Buradaki topraklar kumlu, benim teknik yeteneğim de yetersiz. 4-5 sene yetiştiricilikle uğraştım ama kâr edemedim, acaba yayladan buraya taşınarak yanlış mı yaptım?" gibi sorular kurcalıyordu.

Yoksul aileler listesine dahil edilen Ahmet'in ailesine 2015 yılında yerel yönetim tarafından ücretsiz inek ve koyun verildi. Köy yönetimi Ahmet ailesini hayvancılık yapma avantajını değerlendirmeye teşvik etti. Yerel yönetim ayrıca hünnap yetiştiriciliği ve hayvancılıkla Xinjiang Qiangdu Ormancılık ve Hayvancılık Anonim Şirketi'ni köye davet etti.

Söz konusu şirket köye ileri tarım teknolojisinin yanı sıra her yıl ücretsiz 500 ton yem sağlıyor. Böylece, yem sıkıntısı çeken Xinjiang'ın güneyindeki bölgelerde yaşayan köylülerin yem maliyetinde büyük ölçüde düşüş kaydedildi.

Denemelerden sonra Ahmet inek, güvercin ve tavuk beslemeye de karar verdi. 2017 yılında Ahmet besicilikten sabit gelir kazanırken, üç kişilik ailesi yoksulluktan tamamen kurtuldu. Aynı yıl Ahmet hünnap tarlasını tamamıyla adı geçen şirkete transfer etti ve kendisi tamamen besiciliğe odaklandı.

Ahmet'in ailesi yayladan düzlükteki tarım bölgesine taşındıktan sonra yerel yönetim aileye her yıl çevre korumaya katkı sübvansiyonu sağlarken, bu sübvansiyonun miktarı geçen yıl 60 bin yuanı geçti. Üç yıl önce yeşilleri koruma görevlisi olarak çalışmaya başlayan Ahmet, köy yolunun iki kenarındaki çalılar ve ağaçları korumaktan sorumlu. Böylece Ahmet'in ailesinin bu yılki toplam gelirinin 100 bin yuanı geçeceği tahmin ediliyor.

Geçen yılın sonuna kadar Xinjiang'da 2 milyon 923 bin 200 kişi yoksulluktan kurtuldu. Taşsay köyü de 2017 yılında yoksulluktan tamamen kurtuldu.

Düzlükteki tarım bölgesinde yerleşmesinin 10. yılında Ahmet'in evi 100 metrekareye kadar genişletildi. Ahmet hep bu 0.07 hektarlık avlusunda kendi emeği ve sabırla inşa ettiği mutlu ailesinin tadını çıkarıyor.