Taşlık bölgede "Mor Rüya"

Xinjiang Uygur Özerk Bölgesi'nin kuzeybatısındaki İli Vadisi'nde yer alan Korgas ilçesinin Sigong köyünde bir taşlık bölge bulunuyor. Eskiden bir nehrin yatağı olan bölge bugün köylülerin yoksulluktan kurtulma rüyasının kaynağı haline dönüşmüştür.

Taşlık ve kumsal olan bu bölgede yetiştirilen bitkiler kısa süre sonra kuruduğu için üretim verimli olmuyor.

48 yaşındaki köylü Mou Weiping bölgedeki arazilerden bahsederken üzülerek, "Komşu köylerdekine göre bizim arazimizin durumu hiç de iyi değil." dedi.

Mou Weiping daha önce 0.8 hektarlık arazisinde mısır yetiştirmiş, arazinin durumunun iyi olmamasından dolayı, hektar başına sadece birkaç yüz yuan kazanabilmiş ve çok miktarda mısır kuraklık nedeniyle çürüyüp gitmiş.

Yaklaşık 10 yıl öncesinden itibaren Sigong köyündeki taşlık arazide yetiştirilen mısır ve pancar gibi geleneksel tarım ürünlerinin miktarı gittikçe azaltılarak, bu ürünlerin yerine lavanta yetiştirilmeye başlanmış. Güneşi seven ve kuraklığa karşı dayanıklı olan bu aromatik bitki, 600 hektarı aşkın taşlık alanda güzelce yetişiyor ve hatta yılda iki kere çiçek açıyor.

Mou Weiping da 2009 yılında kendi arazisinin tamamında lavanta yetiştirmiş. Başlangıçta sektör yapısının zayıf ve teknoloji bilgisinin yetersiz olması gibi etkenlerden dolayı gelir elde edememiş ve 2014 yılına gelindiğinde yoksul aile olarak belirlenmiş. Mou Weiping 2015 yılında piyasanın canlanması sayesinde yoksulluktan kurtulmuş. Daha sonra Mou, lavanta tarlalarını yıldan yıla genişleterek, diğer köylülerin arazilerini kiraladı. Şu an Mou 4.7 hektarlık arazide lavanta yetiştirerek köyün en büyük yetiştiricisi ünvanına kavuştu.

Mou çalışmalarından bahsederken şunları söyledi: "Arazinin durumuna göre ne yetiştirmek ve nasıl yetiştirmek gerektiğinin farkına varmak çok önemlidir."

Korgas ilçesinde şu an yaklaşık 4 bin hektarlık alanda lavanta yetiştiriliyor, burası İli Vadisi'nde en çok lavanta yetiştirilen bölge konumunda. İlçenin yıllık lavanta yağı üretimi 300 tonu, kuru çiçek miktarı bin 500 tonu, yıllık toplam üretim değeri ise yaklaşık 1,5 milyar yuanı buldu. Mou Weiping gibi lavanta sektöründe iş kuran veya istihdam edilenlerin sayısı 15 bini aştı.

Mou Weiping ürettiği lavantaların çoğunu köydeki Lavanta Yetiştiren Köylüler Kooperatifi'ne satıyor. Kooperatifin sorumlusu Ma Lingfei, 10 yılı aşkın süredir lavanta yetiştiriciliğiyle uğraşıyor. Ma Lavanta sektörü sayesinde çoktan zengin oldu, günümüzde kooperatifin 6 üyesi toplam 40 hektarı aşkın arazide lavanta yetiştiriyor. Ma Lingfei'nin önerisi üzerine köyde yetiştiriciliğin dışında bir lavanta işleme fabrikası kuruldu. Böylece lavanta işleme sektörünün kapsamı genişletildi ve ürünlerin katma değerinde artış kaydedildi.

Her yılın yaz mevsiminde Korgas ilçesinde Lavanta Uluslararası Turizm Festivalı düzenleniyor. Lavanta denizini andıran cazibesiyle bu ilçe turistik bölge haline gelirken, geçen yıl 600 bini aşkın turist çekti.

Ma Lingfei ve eşi Ma Hui turizm sektöründe ticaret fırsatından faydalanmak amacıyla, kısa bir süre içerisinde yerel turizm acenteleriyle işbirliği yaparak, kendi evlerinde ürünleri sergileyip satabilecekleri bir dükkan açtılar. Muhabirimiz dükkandaki raflarda sıralar halinde dizilmiş lavanta ve Şam gülü gibi bitkilerle yapılan yağ, sabun, yüz maskesi ve yastık gibi ürünleri gördü.

Ma Hui muhabirimize, " 'Mor Rüya' markasıyla bir dizi ürünü geliştirdik" dedi.

Korgas'ta kısa süre önce Lavanta (Baharat) Sektörü Geliştirme Derneği kuruldu. Dernek sektör kaynaklarını entegre etme, teknolojik yönlendirme, imalat işletmelerine servis ve turizm imajı tanıtımı gibi alanlarda çalışacak. Dernek ayrıca, "Korgas Lavantası" markasını ortaklaşa oluşturacak.

Söz konusu derneğin ilk grup üyelerinden biri olan Ma Lingfei, "Şu an lavanta piyasasının Covid-19 salgınından etkilenmesine rağmen, sektörün gelişimi gittikçe standartlaşıyor, markamız gittikçe ün kazanıyor, 'Taşlıktaki" lavantalarımızın kokusu git gide daha uzaklara ulaşıyor" diye konuştu.