Turfan'ın üzüm yaprakları Yunanistan'ın sofrasında

Palirria S. A. adlı bir Yunan şirketi bu yıl Xinjiang'ın Turfan kentinden 3 bin 700 ton üzüm yaprağı satın aldı. Şirket bu üzüm yapraklarını daha önce Çin'in Shandong eyaletinde kurdukları işletmeye göndererek, "dolma" yemeğinin yapımı için malzeme olarak kullanıldı.

Xinjiang Uygur Özerk Bölgesi'nin doğusunda yer alan Turfan bölgesi kadim İpek Yolu güzergahındaki önemli kasabalardan biri. Turfan, yazın hava sıcaklığının yüksek, güneş ışığı süresinin uzun ve gece-gündüz arasındaki sıcaklık farkının fazla olduğu bir bölge. Çin'in tanınmış üzüm üretim bölgesi konumundaki Turfan'daki toplam üzüm ekim alanının yüzölçümü yaklaşık 37 bin 800 hektar (567 bin mu) ve buralarda 1 milyon 140 bin ton üzüm üretiliyor.

Dolma, Yunanistan ve Türkiye başta olmak üzere dünyanın birçok ülkesi ve bölgesinde beğenilen bir yemek türüdür. Dolma, görünüm olarak Çinlilerin "Zongzi" yemeğine benziyor. Palirria şirketinin ürettiği dolma ise esas olarak üzüm yaprağından yapılıyor.

1957 yılında kurulan Palirria işletmesi, Yunanistan'ın tanınmış dolma üreticisi ve hazır yemek ihracatçısı konumunda. Palirria, Turfan'da "Altın Yaprak" adında bir yavru şirketi kurdu. Şirket, özel olarak üzüm yaprağı satın almaktan sorumlu.

Şirketin Yunanistanlı müdürünün verdiği bilgiye göre, Yunanistan'daki üzüm yapraklarını satın alma maliyetinin gittikçe yüksek olmasından dolayı, Türkiye gibi komşu ülkelerin üzüm yaprağına olan talep büyük ölçüde arttı. Dolayısıyla Yunan şirket gözlerini daha uzak bölgelere çevirdi. 1998 yılı itibariyle Çin'e gelip üzüm yaprağı keşif çalışmalarını başlatan şirket, çok sayıda üzüm üretim bölgesinde araştırma yaptı.

Turfan 2011 yılı itibariyle Palirria'nın üzüm yaprağı tedarik bölgesi haline geldi. Palirria müdürü dolmadan bahsederken şöyle diyor: "Kişiler dolmayı kıyması ve onu saran üzüm yaprağıyla beraber yiyorlar, dolayısıyla üzüm yaprağının lezzetli olanına talep çok yüksek, yapraklar ince olmalı. Turfan'da üretilen üzüm yaprakları bizim standartlarımıza uygun özellikler taşıyor."

Altın Yaprak şirketindeki bir Çinli görevli Zhou Changjiang şunları anlattı: "İlk yıl Turfan'dan 660 ton üzüm yaprağı satın alırken, son sekiz yılda her yıl ortalama olarak 3 bin ton satın aldık. Turfan, Palirria şirketinin üzüm yaprağı tedarik bölgesi haline geldi."

Yunanistan'ın üzüm yaprağı ithalatı Turfanlı köylülerin gelirini arttırdı. Altın Yaprak şirketindeki Çinli çalışanlardan Zekiyegül Litif: "Her yılın Mayıs ayından Ağustos ayına kadar Turfan'ın 10'u aşkın bölgesinde 285 satın alma noktası kuruyoruz, buralarda her gün köylülerden üzüm yaprağı satın aldıktan sonra, işletmenin atölyesine göndererek ilk işlemeyi yapıyoruz. İlk hesaplamalara göre, her gün 10 bin Turfan köylüsü doğrudan yada dolaylı olarak bize hizmet veriyor." dedi.

Turfan kenti İdikut bölgesinin Murtuk köyünden Alim Pehridin şunları anlattı: "Turfan'da üzüm yaprağını yemek malzemesi olarak kullanma alışkanlığı yok. Genelde üzüm yapraklarının çoğu koyunlara yem olarak veriliyordu. Köylüler üzüm yaprağından hiçbir kar kazanamıyordu. Geçen yıl itibariyle Yunanistan'dan gelen üzüm yaprağı talebinin sayesinde köylülerin geliri artarken, köylülerin kişi başına düşen sabit geliri 12 bin yuana ulaştı. Eğer köylü çalışkan biriyse sadece üzüm yaprağından üç ayda 4 bin yuan gelir elde edebilir."