Karakurum karayolunun 40. yılı

Çin ve kardeş komşusu Pakistan'ı birbirine bağlayan Karakurum karayolu dünyanın en yüksek rakımlı sınır ötesi karayolu ve inşası en zorlu karayollarından biridir. İki ülkenin işbirliğiyle proje 1968 yılında başlatıldı ve 1979 yılında tamamlandı. 1224 kilometre uzunluğundaki karayolunun inşasına toplam 700 kişi hayatını adadı. Bu nedenle karayolu Çin-Pakistan dostluk yolu olarak adlandırılmıştır.

Çin ile Pakistan arasındaki personel değişimi ile ekonomik ve ticari temaslara büyük kolaylık sağlayan Karakurum karayolu, bugün Çin-Pakistan Ekonomik Koridoru'nun başlangıcı olarak, iki ilişkilerin ilerletilmesinde önemli oynuyor.

Bu yıl, Karakurum karayolunun hizmete girmesinin 40. yıldönümü kutlanıyor. Bu vesileyle CRI muhabiri Liu Chang karayolunu ziyaret etti.

Farhan Ullah, Pakistan'ın Gilgit-Baldistan ilinin merkezi Gilgit kentinin en büyük pazarında bir tekstil dükkanı işletiyor. Babasından miras kalan dükkandaki halı ve ceket gibi ürünler, Çin'in Zhejiang, Jiangsu ve Fujian eyaletlerinden satın alınıyor. Ullah, mal alımından kardeşinin ve satıştan kendisinin sorumlu olduğunu, malların Karakurum karayoluyla Gilgit'e getirildiğini belirtti.

Ullah'a göre, Çin'e yakın olduğu için Gilgit'e mal getirmek çok kolay. Çin malları çok kaliteli. Normalde 2 veya 3 kişi beraber bir konteyner mal alıyor ve karayoluyla Gilgit'e getiriliyor. Karakurum karayolu bölgedeki her işadamına fayda sağlıyor.

Farhan Ullah'ın sattığı Çin malları hem kaliteli hem ucuz olduğu için yerel halk ve turistler arasında büyük rağbet görüyor. Hatta Karaçi, Lahore ve diğer kentlerden sipariş alıyor, böylece dükkanı tıpkı bir toptan satış merkezine dönüşmüş durumda.

Çin ürünlerini satan benzer dükkanlara Gilgit-Baldistan bölgesinde sıkça rastlanıyor. Karakurum karayolunun hizmete girmesinden bu yana geçen 40 yıl içinde Çin ürünleri Karakurum karayolu üzerinden Gilgit-Baldistan'a getiriliyor, ardından Pakistan'ın iç kesimindeki ailelere ulaştırılıyor.

Karakurum karayolunun geçtiği Hunza bölgesinde yüzlerce ton patates saklanan bir transfer noktası bulunuyor. Girişimci Nadim Hüseyin, Hunza ve Nagar gibi bölgelerden topladığı patatesi kamyonla ülkenin güney kesimine gönderip orada sattığını söylüyor. Memleketindeki patates yüksek proteinli, şekersiz, bu nedenle satışı çok iyi.

Hüseyin, işlerinin iyiye gitmesini Karakurum karayolunun onarımına bağlıyor. 2008 ile 2013 yılları arasında Karakurum karayolunun Pakistan'da Thakot'a kadar uzanan kısmında onarım yapıldı, karayolunun genişliği eskiden sadece 10 metreyken şimdi 30 metreye kadar genişletilmiştir. Yol çalışmasının tamamlanmasından sonra Hüseyin küçük kamyonunun yerine büyük bir kamyon aldı. Hem masraftan hem zamandan tasarruf etti. Eskiden patatesi büyük kente taşıyıp satmak 5 veya 6 gün alırdı, şimdi ise 3 gün yetiyor. Bu kolaylıktan Hüseyin çok memnun.

Sost, Çin mallarının Karakurum karayolu üzerinden Pakistan'a girmek için geçtiği ilk sınır kapısıdır. Muhabirimiz sınır kapısında onlarca kamyon gördü. Sost sınır kapısı her yılın 1 Nisan ile 31 Kasım tarihleri arasında açılıyor. Eylül - Kasım dönemi çok yoğun bir mevsimdir. İşadamları mümkün olduğu kadar fazla Çin mallarını Pakistan'a sokmaya çalışıyor.

Sınır Gümrük Müdür Yardımcısı Hakdun Ulhak'ın verdiği bilgiye göre, 3 aylık bir dönemde normalde 1600 ile 1700 konteyner kabul ediliyor ve 4 ile 5 milyar Rupi vergi toplanıyor. Sınır kapısından geçen malların yüzde 80'i Çin'den ithal ürünler. Bu ürünler arasında konfeksiyon, tekstil, otomobil parçaları, tekerlek ve kuru yemiş yer alıyor. Sınır kapısında gümrük işlemi tamamlandıktan sonra mallar Pakistan genelindeki pazarlara gönderiliyor. Bunun yanı sıra Pakistan da ülkenin deniz ürünlerini, kuru yemiş ve kirazını Çin'e ihracat etmek istiyor. Pakistan 2020 yılında Çin'e 500 ila 600 konteyner ürün satmak amacında.

Sost sınır kapısında yük taşımacılığından sorumlu yönetici Başarat Han, son yıllarda Karakurum karayoluna ıslah yapıldığını, bu sayede iki ülke arasındaki ekonomik ve ticari temasın arttığını belirtti. Başarat Han, Karakurum karayolunun 2. aşamasının Pakistan'ın iç kesimine uzanacağını, bununla beraber sınır kapısında transfer istasyonu kurulacağını açıkladı ve böylece Çin ürünlerinin Karakurum karayoluyla Pakistan'a ulaşmakla kalmayıp, aynı zamanda Pakistan üzerinden diğer ülkelere de ulaşabileceğine dikkat çekti.

Başarat Han, Sost sınır kapısının sadece ülkeye değil aynı zamanda Afganistan ve İran'a da hizmet edeceğini, Pakistan ürünlerinin de Gawdar limanı üzerinden diğer ülkelere satılabileceğini kaydetti.

Karakurum karayolunun 2. aşamasına ait otoban kısmı geçen 18 Kasım günü hizmete girdi. Bu vesileyle düzenlenen törende Pakistan Başbakanı İmran Han hazır bulundu. İmran Han, "Bu otoban Çin-Pakistan Ekonomik Koridoru'nun önemli bir parçasıdır. Koridor, Pakistan'ın kalkınmasında önemli bir rol oynuyor. Koridor sadece bir karayolu değil, aynı zamanda Pakistan'ın kalkınma yoludur. Proje kapsamında Pakistan teknolojik eğitim, tarım ve liman inşası gibi alanlarda Çin'den yardım alacak. Bu, Pakistan'ın ekonomik kalkınmasına yardımcı olur" diğer konuştu.

Sost Gümrük Müdür Yardımcısı Haldun Ulhak, Karakurum karayolunu Pakistan'ın nakliyat damarı olarak nitelendirdi. Ulhak, Thakot ile başkent İslamabad arasındaki karayolu inşası tamamlandığında Pakistan'da güneyden kuzeye rahat bir nakliyat hattı olacağını dile getirdi. Ulhak, Çin ile Pakistan arasındaki ticaret yolunun giderek daha geniş olacağını ifade etti.