1949 yılı yapımı "Köprü" ile yeni bir döneme girildi

Belirgin estetiğin doğuşu

1949 yılından önceki eski Çin, emperyalizm ve Milliyetçi Parti'nin karşı devrimci yönetiminin gölgesi altındaydı. Bütün ilerici filmlerde, ileri ana karakterler, yurtiçi ve yurtdışından gelen karşı devrimci güçlerin ortak eziyeti atmosferinde bulunmasından dolayı, belli bir kasvet duygusu yansıtılıyordu. Bu dönemdeki solcu filmlerin konuları, esas olarak eleştiri ve açığa çıkarmaya yoğunlaşıyor, bu filmler, öfkeli ve trajik bir estetik ton gösteriyor. Bu özellik, 1949 yılında Shanghai Kunlun Film Stüdyosu tarafından çıkarılan, eski filmlerin doruk yapıtı kabul edilen "Karga ve Serçe" (Çince: Wu Ya Yu Ma Que) filminde görülebilir. Bu film Shanghai'nin kurtuluşa kavuşmak üzere olduğu bir dönemde gösterime girmesine rağmen, o dönemde hüküm süren "şafaktan önceki karanlığın" kasvetli atmosferi çok net biçimde hissediliyordu. Filmde, Milliyetçi Parti yönetiminin Savunma Bakanlığı'ndaki bir bölüm şefinin eziyeti karşısında, aynı binada oturan üç ailenin yüreklerinde besledikleri büyük öfke ve buna rağmen sessiz kalmak zorunda olmaları, aşağılanma ve korkuyla geçen günler ve yaşamın kırılganlığı anlatılıyor.

1949 yılında Çin toprağını ve Çin ulusunu saran karanlık sökülüp atıldı. Çin'deki sanat-estetik üslubu birdenbire "sisli hava"dan "açık hava"ya dönüştü. "Köprü" （Çince: Qiao) adlı film, Çin Halk Cumhuriyeti'nin kurulmasından sonra çekilen ilk film olarak, söz konusu yeni estetiğin sinema alanındaki ilk ve en tipik ifadesi. Bu film, yeni bir estetik kuramının sinema sanatında oluşturulmasını simgelemektedir.

Rol imajlarında değişiklik

"Köprü" adlı filmde sanayi sektöründe çalışan işçilerin filmin ana karakteri olarak görülmesinin yanı sıra, bu işçiler, eskiden ezilmiş ve aşağılanmış hallerinden sıyrılarak fabrikanın asıl sahipleri olarak görülüyorlar. Böylece işçilerin emeği zorunlu ve pasif bir ortamda değil, inisiyatif aldıkları ve "kendileri için iş yapmaya başladıkları" bir ortamda yansıtılıyor. Rol imajlarındaki bu türlü bir değişiklik olması ve bu değişikliğin gösterdiği yüksek inisiyatif ve bilinçle, "Köprü" filmindeki kıdemli işçi Liang Risheng, ateşe dayanıklı tuğlalar kullanarak köprü inşasında acil ihtiyaç duyulan çeliği üretme yöntemini keşfediyor.

Çelişki modelinde değişim

Yeni Çin'i konu alan filmlerin eski filmlerle en belirgin farkı da, çelişkinin ana hattında meydana gelen iki değişiklik: Biri, çelişkinin halk ve düşman arasındaki çelişkiden halkın içine dönmesi; diğeri de çelişki kaynaklarının duygu ve aile gibi konulardan devrim çalışmalarına dönmesi.

Böylelikle, "Köprü" filminin temel niteliği şu şekilde ikiye ayrılabilir: Biri, emekçiler ve burjuva aydınlar arasındaki çelişki; diğeri ise işçiler arasındaki ilericiler ve geri kalanlar arasındaki çelişki.

"Köprü" filmi, söz konusu çelişki modelinin çok iyi bir örneğidir. Bunu izleyen 30 yıla yakın dönemdeki sosyalist sinema pratiğinde sanayiyi konu alan filmler içinde, yukarıda tahlil edilen modelden ayrılan film sayısı çok azdı. Bu durum, Changchun Film Stüdyosu'nun 1962 yapımı "Ocaktaki Ateş Alev Alev" （Çince:Lu Huo Zheng Hong) ve 1974 yapımı "Çelik Devi" （Çince: Gang Tie Ju Ren) gibi filmlerde de açık bir şekilde görülmektedir.