Çin Komünist Partisi Merkez Komitesi tarafından bu yılın başında düzenlenen ekonomi çalıştayında belirlenen "güçlü iç piyasa oluşturulması" hedefi, yılın en önemli görevlerinden biri olarak ifade ediliyor.
Çin Halk Cumhuriyeti'nin kuruluşundan bu yana geçen 70 yıla bakıldığında, Çin'in iç tüketiminde büyük değişiklikler yaşandığı görülüyor. Eskiden sınırlı tedarikten bugün serbestçe alışveriş yapılabilmesine, nakitle ödemeden bugün çok yaygın olan mobil ödemeye kadar, Çinlilerin tüketimi hem tarz hem çap bakımından çok değişti.
Perakende piyasası sürekli büyüyor
Ülkedeki perakende piyasası da 70 senede sürekli büyüdü ve büyümeye devam ediyor. Verilere göre, Çin'in perakende tüketim hacmi her sene ortalama yüzde 11,6'lık artışla gelişiyor. Perakende tüketim hacmi 1952 yılında 27 milyar 700 milyon yuan iken, bu rakam geçen yıl 38 trilyon yuana ulaştı. Bunun en iyi kanıtlarından biri de günden güne artmakta olan büyük AVM'ler. AVM'de zaman geçirmek Çinlilerin en önemli eğlencelerinden biri haline geldi. Çin Ticaret Bakanlığı'ndan açıklanan bir rapora göre, 2017'nin başı itibarıyla Çin'deki AVM sayısı 4 bini aştı.
70 sene boyunca tüketim şekli de çeşitlendi. İnternet teknolojisinin gelişmesi, özellikle devletin son yıllarda kırsal alanlardaki internet şebekesi inşasına verdiği desteğin artması ve online perakende satışların büyümeye devam etmesi, tüketim artışında önemli bir etken haline geldi. Online perakende hacmi 2018 yılında 9 trilyon yuanı aşıp, 2014 yılına göre 2,2 kat arttı. Online perakende tüketiminin bütün perakende tüketiminin toplamına katkısı ise 2014 yılında yüzde 27,5 iken, yüzde 45,2'ye yükseldi.
Gelecekte tüketim kalitesi daha da yükseltilecek
70 sene boyunca Çinlilerin gelirlerinde büyük artış kaydedildi. Bununla birlikte kaliteli tüketime yönelik ihtiyaç da sürekli artıyor.
Çin Ticaret Bakanlığı'ndan Chen Lifen konuyla ilgili olarak şöyle konuştu:
"Vatandaşların gelirleri yükseltilecek. ABD, Japonya ve Güney Kore gibi ülkelerle kıyaslandığında, Çin'de maaşların gayri safi yurtiçi hasıladaki (GSYİH) payı düşük bir seviyede. Hükümet, halkın gelirlerini yükseltmek üzere uygun bir vergi politikası uygulamalı ve yüksek eğitim ile mesleki eğitim gibi yollarla insanların istihdam kabiliyetini güçlendirmeli. Öte yandan, tüketim için ödenen harçlardaki maliyet düşürülmeli. Bunun için tüketim ürünleri imalatının seviyesi yükseltilecek, kaliteli tüketim ürünlerinin tedariki artırılacak, ithal ürünlerin vergi maliyeti azaltılacak, ev, sağlık ve eğitim gibi alanlardaki harçlar da indirilecek."
Tüketim piyasasında yeni özellikler ortaya çıkıyor
Çin Sosyal Bilimler Akademisi'nden uzman Yi Shaohua, Çin'in tüketim piyasasında ortaya çıkan yeni özellikleri şöyle açıkladı:
"Birinci olarak, reel ürün tüketiminden hizmet tüketimine dönüşüm mevcut. İnsanların gelirlerinin yükselmesiyle birlikte, tüketim gücü de sürekli artıyor. Bunun yanı sıra, tüketim yöntemleri gittikçe kolaylaşıyor ve çeşitleniyor. Tüketimde ulaşım, haberleşme, eğitim, kültür, eğlence ve sağlığın payı her geçen gün daha da artıyor. Kısacası hizmet tüketimi, gittikçe insanların tüketiminin önemli bir parçası haline geliyor."
Nicelikli tüketimden nitelikli tüketime dönüşümün söz konusu olduğuna işaret eden Yi Shaohua sözlerini şöyle sürdürdü:
"İkinci olarak, nicelikli tüketimden nitelikli tüketime dönüşüm yaşanıyor. Bugün, Çinliler marka tüketimine daha fazla önem veriyor. Üçüncü olarak ise, başkalarını taklit etme tarzındaki tüketimden kendi özelliklerini öne çıkartma tarzındaki tüketime dönüşüyor. Son olarak, yerel tüketimden küresel tüketime dönüşüyor. Çinlilerin gelirlerinin artmasıyla, özellikle orta sınıfın sürekli büyümesiyle birlikte, Çinli tüketicilerin küresel kaliteli ürünlere yönelik talepleri de çoğalıyor."
Tüketim harcamalarının GSYİH'ye katkısı artıyor
Çin'de tüketim harcamalarının GSYİH'nin büyümesine katkısı 1978 yılında yüzde 38,3 idi. Bu katkı geçen sene, yüzde 76,2'ye yükseldi. Tüketim, ekonomik büyüme için önemli bir güç haline geldi. Peki Çin'in üretim toplumundan tüketim toplumuna geçişi ne kadar sürecek?
Çin Ticaret Bakanlığı'ndan Chen Lifen bu soruyu şöyle yanıtladı:
Çin şimdi tüketim toplumu özellikleri gösteriyor. Tüketimin ekonomik büyümedeki itici rolü gittikçe artıyor ve GSYH'ye yönelik katkısı artık yatırım ve ihracatın katkısını geçti. Şu an Çin'de kişi başına düşen GSYH miktarı 8 ila 9 bin dolar arasında. Dünyadaki önemli ülkelerin aynı dönemindeki seviyeyle kıyasla, Çin'in tüketim oranı yine düşük bir seviyede. Ancak gelecekte tüketimi canlandırmayı hedefleyen bir dizi önlem alınmasıyla birlikte Çinlilerin tüketim gücü daha da artacak ve Çin de tüketim toplumuna dönüşecek.
"Gece tüketimi" ve "kırsal tüketim" yeni itici güç olacak
Çin hükümeti son yıllarda "gece tüketimi" ve "kırsal tüketim"i canlandırmak için birçok önlem hayata geçiriyor. Hem zaman, hem de alan bakımından tüketim piyasasındaki potansiyel daha da genişletiliyor. Bu hedefe ulaşmak üzere daha neler yapılması gerekiyor?
Yi Shaohua bu konu hakkındaki değerlendirmesinde şöyle konuştu:
"Tüketim alanındaki altyapı tesisleri ve tüketim ortamı, özellikle kısal bölgelerdeki tüketim ortamı iyileştirilecek. Örneğin gece tüketimini canlandırmak için, ulaşım, su ve elektrik gibi kentsel birçok yan tesisin tamamlanması gerekiyor. Diğer yandan kırsal bölgelerdeki tüketimi arttırmak üzere altyapı tesisleri inşasına yönelik yatırımların yoğunlaştırılması, kırsal bölgelerdeki lojistik ağın genişletilmesi ve köylülerin gelirlerinin yükseltilmesi gerekiyor."
