Çöl bekçilerinin memleket sevgisi ve yeni beklentileri

Abdullah Seyit'in açtığı dükkan özel bir konuma sahip. Çünkü bu dükkan dünyanın ikinci büyük çölü Taklamakan'ın tam ortasında yer alıyor.

50 yaşlarındaki Seyit küçüklüğünden beri Xinjiang Uygur Özerk Bölgesi'ndeki Keriye ilçesinin Deryaboyu kasabasın yaşıyor. Bu kasaba Taklamakan Çölü'nün merkezinde yer alıyor. Seyit'in ataları burada yaşamıştı. 20. yüzyılın sonunda burası arkeologlar tarafından ilk kez keşfedildi, ardından yine gözden kayboldu. 1980'lere gelindiğinde Keriye İlçe Belediyesi Deryaboyu'nu bir kasaba olarak ilan etti.

Yıllardır burada yaşayan "çölün bekçileri" adıyla bilinen Keriyeliler ile onların yaşadıkları Deryaboyu kasabası üzerinde çeşitli araştırmalar yapıldı. Esas olarak çobanlıkla geçinen ve kavak ağacından ypaılan evde oturan Keriyeliler hakkında gizemli söylentiler var. Örneğin Keriyelilerin gün doğumunda kalkıp gün batımında yatan "yarı ilkel" yaşam tarzı, kentlilerin gözlerinde cennet gibi egzotik.

Günümüzde bu gizemli kasabada değişimler meydana geliyor. Çölün 200 kilometre derinliğinde Deryaboyu kasabasının bulunduğu bölge, yörenin "merkezi ticaret bölgesi" konumunda. İki yıl önce Seyit, kendi evini dükkan yaptı. Dükkan en hareketli kavşaklardan birinde yer alıyor. Çölde meyve yetiştirilememesinden dolayı Seyit, portakal ve elma gibi meyveleri başka bölgelerden getirip satıyor.

Muhabirimiz kasabada yolun iki kenarında sıralar halinde dizilmiş binalarda Memleket Süpermarketi, Gobi Restoranı, Umut Marketi, tamir atölyesi ve bilardo salonu yer alıyor. Kasabadaki gençlere göre, bir araya gelerek güzel vakit geçirmek hayatlarının önemli bölümünü oluşturuyor. Dolayısıyla bilardo salonu bu gençleri bir araya toplayan tek eğlence yeri.

Keriyeliler nehir ve otlakların çevrelerine yerleştiklerinden dolayı, aileler arasındaki mesafeler birkaç kilometreden onlarca kilometreye kadar değişiyor. Sadece bu halde koyunlara yeterli otlar sağlanabiliyor. Bundan dolayı uzaklarda oturan gençler kasabaya gelip, bilardo oynamak için birkaç saat süren motosiklet yolculuğu yapmak zorunda kalıyor.

Bilardo salonunun sahibi Mettursun Yusuf, iki yıl önce ilk kez ilçe merkezinde bilardo masasını gördü. Yusuf, kasaba için yeni bir spor türü sayılan bilardoyu kasabada oynatmak için 3 adet bilardo masası satın alıp kasabaya getirdi. Böylece kendisi hem para kazanıyor, hem de gençlerin eğlence hayatına renk katıyor.

2017 yılında 90 km uzunluğundaki bir karayolu çölün dışından kasaba merkezine kadar inşa edildi. Aynı yıl kasabadaki 102 yoksul aile acı ve tuzlu suyla kum ve fırtınanın zararlarına veda ederek, hükümetin onlar için inşa ettiği 100 km uzaklıktaki yeni konutlara taşındı. Deryaboyu kasabasında daha önce yalnızca bir tek ilkokul vardı. Şimdi öğrenciler hükümetin yardımıyla inşa edilmiş yeni okul binasında okuma olanağına kavuşmanın mutluluğunu yaşıyor.

Mettursun Yusuf, taşınacak ikinci grup aile olarak bu yılın sonunda bilardo salonundan ayrılacak. Taşınma zamanının yaklaşmasıyla, Keriyeliler yıllardır yaşadıkları bu eski topraklara olan gönül borcunu ve yeni hayatlarına başlamanın çoşkusunu aynı anda hissediyor. Yusuf çölün engin kum tepelerine bakarak şöyle konuşuyor; "Ben bilardo masalarımı yeni bölgeye taşıyacağım, çalışmalarıma orada devam edeceğim."