Guyu sezonu başlıyor

5 gün sonra baharla ilgili bir başka sezonu daha karşılayacağız; Guyu sezonu. Bu sezon, bahar mevsimindeki son sezondur.

Gu, hububat; Yu ise yağmur demek. Çinlilerin atalarının "yağmur yüz çeşit tahıl yetiştirir" ifadesinden kaynaklanan Guyu, baharın özelliklerini tam anlamıyla yansıtıyor. Normalde Qingming sezonunda kar, Guyu sezonunda ayaz biter. Guyu sezonundan sonra hava daha ılık olur. Bu durum, hububatın yetişmesine elverişlidir.

Hava hızla ısınırken yağışlar artacak

Guyu sezonundan itibaren Çin'in çoğu bölgesinde ortalama hava sıcaklığı 12 derecenin üstünde kalır ve hava hızla ısınır. Guguk kuşu şarkı söyleyerek çiftçilerin tahıl ekmeleri gerektiğini hatırlatır. Dut ağacında çavuşkuşu görülür.

Guyu sezonunda yeni dikilen tahıllar ve ağaç fidanları bol miktarda yağmura ihtiyaç duyar. Bahar yağmurunun değerini ifade etmek için eski Çinlilerin şöyle bir deyişi vardır: "Bahar yağmuru yağdan daha kıymetlidir."

Tabiat insana cömert davranır. İnsan tam yağmura ihtiyaç duyarken Guyu sezonundan itibaren yağmur miktarı artıyor, böylece yeni dikilen çeltik türü tahıllar gerekli suyu alıyor ve iyi büyüyor. Sumercimeği yetişmeye başlar; dut ağaçlarında yeşil yapraklar çıktığından ipek böceği yetiştiricileri meşguldür. Bu sezonda çay toplanmaya da başlanıyor. Yangtze Nehri'nin güney bölgelerinde köylüler çay toplamakla meşgul oluyor ve yeni çay ürünleri piyasaya sunuluyor. Tarımsal üretim çok yoğun bir döneme giriyor...

Guyu sezonuyla ilgili çok sayıda atasözü vardır, hepsi de yağmur yağışından bahseder. Örneğin, "Guyu'da yağmur yağsa, 45 gün kuru toprak bulunmaz." "Guyu sezonundan önce pamuk tohumu atılır" gibi atasözleri tarımsal üretimi yönlendirir.

Çin'in güney kesiminde Guyu sezonundaki yağmurun bir özelliği var, mesela yağmur yağışı gecedir, gündüzler güneşli olur. Bu durum, tahılların büyümesine elverişlidir, ancak yağmur yağışının bitmemesi ve hava sıcaklığının yüksek olması nedeniyle buğday tarlasında böcekler ortaya çıkar. Bu nedenle çiftçiler böcek öldürmekle meşguldür.

Bir Guyu efsanesi

Guyu ile ilgili dokunaklı bir efsane var.

Efsaneye göre, Tang Hanedanı (618-907) döneminde, Sarı Nehir'in kenarındaki seddin bir bölümü çökmüş. Sel suyu bugün Shandong eyaletinde yer alan Cao İli'ni basmış. Guyu adlı bir genç, yaşlı annesini ve ondan fazla köylüyü kurtarmış, sonra kentin surları üzerinde oturarak sel suyuna bakmış. Aniden selde bir şakayık görmüş, şakayık çiçeği sanki bir kızın pembe yüzü gibiymiş; yeşil yaprakları ise sanki "imdat" diye bağırıyormuş...

Guyu, yorgunluğunu ve açlığını unutmuş gibi hemen kendini suya atmış. Sel suyuyla mücadele eden Guyu, büyük bir ağaç dalına çarpan şakayığa ancak 6 saat sonra yetişebilmiş. Sevinçten gözyaşlarını tutamayan Guyu, zorla geri yüzmüş ve şakayığı Zhao Laoda adlı bir ihtiyara vermiş. Bahçıvanlıkla geçinen Zhao, bu çiçeği sel sularının çekilmesinden sonra mutlaka bahçesine dikme sözü vermiş.

İki yıl sonra Guyu'nun annesi çok hastalanmış, Guyu satabileceği her şeyi satıp ilaç almış, ancak annesi iyileşememiş. Bir gün çok güzel bir kız Guyu'nun evine gelmiş, "İsmim Danfeng, Dongcun köyünde oturuyorum. Ailem doktor. Teyzenin hastalandığını duyunca ilaç getirdim" diye kendini tanıtmış. Genç kız bir mendil açmış, içindeki ilacın güzel kokusu hemen evin her köşesini doldurmuş. Guyu'nun annesi ilacı aldıktan sonra derhâl yürümek istemiş. Danfeng'ın getirdiği ilacı 3 gün arka arkaya aldıktan sonra eskisine göre daha sağlıklı hâle gelmiş. Ağarmış saçları da yeniden kararmış. Guyu'nun annesi, iki genci evlendirmeyi düşünmüş. Bu düşüncesini Danfeng'e soracakmış. Ancak Danfeng bundan sonra bir daha hiç gelmemiş. Yaşlı teyze, oğlunun Danfeng'ı ziyaret etmesini istemiş.

Guyu, Dongcun köyüne gitmiş, ancak köyde Danfeng adlı bir kız olmadığını öğrenmiş. Guyu evine dönerken, Zhao Laoda'nın çiçek bahçesinden geçmiş ve kızların gülüşmelerini duymuş. Danfeng diye bağırınca bir rüzgâr esmiş, genç kızlar kaybolmuş. Bahçe içine giren Guyu, sallanan bir şakayık görmüş, şakayık sanki Guyu'ya gülüyormuş... Guyu, şakayığa başını eğerek onu selamlamış ve evine davet etmiş. Şakayık kırmızı bir kâğıt atmış, üzerinde "Gelecek yılın nisan ayının sekizinci gününde Guyu'yla evlenecek" yazılıymış. Çok sevinen Guyu, eve gitmiş.

Ancak bir gün Danfeng, bir akbaba tarafından kaçırılmış. Guyu, annesinin verdiği zehir ve bir baltayla akbabanın kaldığı mağaraya gitmiş. 28 buçuk gün boyunca Danfeng'ı arayan Guyu, sonunda mağarada bir direğe bağlanmış solgun Danfeng'ı ve diğer şakayıkları bulmuş. Guyu, Danfeng'i ilaçlı içki yapıp içine zehir atmaya ikna etmiş. Akbaba zehirli ilacı içtikten sonra bayılmış. Guyu hemen akbabayla, şakayıklar da diğer küçük canavarlarla savaşmaya başlamış. Akbaba baltayla yaralanmış. Guyu ve şakayıklar ayrılmak üzereyken, akbaba aniden bir kılıç atıp Guyu'yu öldürmüş. Guyu sezonunda doğan ve yine de bu sezonda öldürülen Guyu, Zhao Laoda'nın çiçek bahçesine gömülmüş. Bundan dolayı şakayıklar ve diğer çiçek perileri Cao İli'ne yerleşmiş. Bundan sonra her Guyu sezonunda şakayıklar açıp, Guyu'yu anmaya başlamış.

Guyu'yla ilgili gelenekler

Şakayık çiçeği, Guyu Çiçeği adıyla da biliniyor. Çünkü Guyu sezonunda şakayık çiçekleri açar. Bu nedenle şakayık çiçeklerinin kokusunu almak, birçok bölgenin geleneğidir. Örneğin Shandong, Henan ve Sichuan gibi bölgelerde her yıl şakayık festivali düzenlenir.

Guyu sezonunda güney Çin'de çay yaprakları toplama geleneği çok yaygındır. Guyu gününde içilen çay insan vücudunda harareti düşürür ve gözlere iyi gelir. Bu nedenle Guyu gününde insanlar mutlaka dağa çıkıp çay yaprakları toplar. Guyu sezonunda toplanan çay, Qingming sezonunda toplanan çayla yılın en iyi iki çeşit çayıdır, ancak Guyu çayı daha ekonomik olur. Çin Çay Derneği dahil bazı kuruluşlar Guyu gününün Ulusal Çay Günü olarak ilan edilmesini ve çay temalı etkinlikler düzenlenmesini önerdi.

Bazı yerlerde Guyu günü genç kadınların akrabalarını ziyaret etme ve kırlara gitme geleneği vardır. Bu, genç kadınların doğayla bir bütün olmasını simgeliyor.

Guyu sezonu deniz kıyısındaki balıkçılar için tam mevsimdir. Çin'in kuzeyindeki balıkçılar denize açılıp balık avlamalarının güvenliği için Guyu gününde denize saygı töreni düzenler, Deniz Tanrısından himaye dilenir.

Sha'anxi eyaletinin Baishui ilçesinde Çince karakterlerinin yaratıcısı olarak kabul edilen Cang Jie'yi anma geleneği var. Cang Jie Çince karakterleri yarattığı için Gök Tanrısını duygulandır. Tanrı, Cang Jie'nin bu başarısını ödüllendirmek için gökten "tahıl yağmuru" yağdırdı. Bu özel olayı anmak için Guyu festivali ortaya çıktı. O günde, köylüler panayırlara gidip Cang Jie'yi anarlar. Gelecek haftaki programımızda Can Jie'yi tanıtacağız.

Guyu'dan sonra yağmur yağışının ve havadaki rutubet oranının artmasıyla, insan vücudunda sinir ağrısı ortaya çıkar. Ayrıca havanın ısınmasıyla şeftali ve kayısı gibi ağaçlar çiçek açar, söğüt gibi ağaçların bülbülü havada uçar. Bunlara duyarlı olanlar dikkat etmelidir.

Guyu sezonunda insanın dalağı hareketli olur ve midesi de beraber güçlenir, yani sindirim sistemi de canlı bir haldedir, bu nedenle besinlere özen gösterilmelidir.