21 yaşındaki Kazak kızı Muraz: "Nihayet kendi alın terimle para kazanabildim, bundan çok memnunum" diyor.
Muraz küçük yaşlarda yakalandığı hastalık nedeniyle, bedensel engelli oldu ve okula gidemedi. Sadece evde oturarak asgari ücrete dayalı bir yaşam sürdüren Muraz, 2018 yılında şans eseri Moğol milliyetinden nakışçı Uyinbilik ile tanıştı. Böylece Muraz, Moğol nakışçı sayesinde evinde çalışarak para kazanma imkanına kavuştu.
Uyinbilik, Xinjiang Uygur Özerk Bölgesi'ne bağlı Börtala Moğol Özerk İli'nin Börtala kentinde yetenek açısından tanınmış bir isim. Çocukken ninesinden nakış gibi el sanatı işlerin yapımını öğrenen Uyinbilik, 2003 yılından itibaren Moğollara özgü geleneksel kıyafetler, şapkalar, nakışlı mendiller ile çeşitli süs eşyaları yapmaya başladı. Daha sonra Uyinbilik, kendi şirketini kurdu. Günümüzde Uyinbilik'in ürünleri Xinjiang'ın çeşitli bölgelerinde satıldığı gibi, "Yiwugou" adlı online alışveriş sitesi ve Xinjiang'daki sınır kapıları aracılığıyla Moğolistan, Kazakistan, Avrupa ve Amerika'daki ülkelere satılıyor.
Çin'de turizmin hızla gelişmesiyle birlikte, Xinjiang bölgesi de gittikçe daha çok sayıda turisti ağırlıyor. Turizmin canlanmasıyla birlikte Uyinbilik el sanatı ürünleri üretiminde piyasaların talebini karşılamakta zorluk çekmeye başladı. Yerel hükümetin desteğiyle, köylü kadınlar için el sanatı yapım teknikleri eğitim kursu açan Uyinbilik, böylece kadınların boş zamanlarında el sanatı ürünleri yapmasını ve para kazanmasını sağladı. Kendisi ise yapımı tamamlanmış ürünleri toplayıp satışa sundu.
Uyinbilik, çeşitli etnik gruplardan kadınlar arasındaki dayanışmayı ve elde edilen ürün çeşitliliğini anlatırken şöyle konuştu: "Xinjiang'daki köylü kadınların çoğu nakış işleme açısından doğal yeteneklidirler, farklı etnik gruplardan kadınların tarzı da farklı olduğu için, ürünlerimiz zengin çeşitliliğe sahip. Bu sayede kadınlarımız da yoksulluktan kurtulup, gelirlerini arttırma olanağına kavuştu."
Uyinbilik, Haziran 2018'de ilk fabrikasını Börtala kentine bağlı Xiaoyingpan kasabasının Bidebulak köyünde kurdu. Köyde böyle bir fabrikanın kurulması, köylüleri uzaklara gitmeden kendi köyünde iş bulma imkanına kavuşturdu.
Bidebulak köyünün yetkilisi Luo Linghui: "Köyümüzde Moğol, Han ve Uygur etnik gruplarından vatandaşlar iç içe yaşıyorlar. Çok sayıda köylü iş için başka bölgelere giderken, köyde kalan 260 köylüden yüzde 60'ı kadınlardan oluşuyor. Söz konusu fabrikanın kurulmasından sonra 70 kadın istihdama kavuştu. Tarım işlerinin yoğun olduğu zamanlarda bu kadınlar fabrikanın işini aksatmamak için malzemeleri evlerine götürüp çalışmaya devam edebiliyor" diyor.
Söz konusu fabrikada nakışçı olarak çalışan Uygur milliyetinden Tohtigül, ayda bin 500 yuandan fazla gelir elde ediyor. "Gelirim sayesinde aileme destek sağlayabiliyorum, ailemdekiler de çalışmalarıma çok destek veriyor." sözlerini dile getiren Tohtigül, ayrıca halı dokuma tekniğini öğrenmeyi planladığını, ilerde tekniker sertifikası kazandıktan sonra ilgili eğitim kursunda bir hoca olarak çalışarak çok sayıda çırak yetiştirmeyi arzuladığını belirtti.
Uyinbilik, 2018 yılının Ekim ayında ikinci fabrikasını Börtala kentindeki Utbulak kasabasının Cigdebulak köyünde kurdu. En başta bahsettiğimiz Muraz işte bu fabrikada istihdama kavuşan kadınlar arasında yer alıyor.
Muraz duygularını şöyle dile getirdi: "Sağlığım nedeniyle başkalarına göre biraz daha yavaş çalışmama rağmen, yine de ayda bin yuan kazanabiliyorum. Bir gelirim olunca hayata ümitle bakabildim, daha mutluyum. Şimdi akıllı telefonum, bisikletim ve birçok yeni kıyafetim var."
Uyinbilik çalışmalarından bahsederken: "Aslında en büyük kazanç sahibi olan benim. Köylülerin istihdamı sayesinde, şirketin üretimi arttı. İşte buna yardımlaşma diyebiliriz. Çeşitli etnik gruplardan kadın kardeşlerle el ele vermeliyiz" diye konuştu.
Uyinbilik'in şirketlerinin satış miktarı 2018 yılında 1 milyon yuanı aştı. İki fabrika ve 8 adet kooperatifin sahibi olan Uyinbilik, Börtala kentine bağlı 3 köy ve kasabadan çeşitli etnik gruplara mensup 600'ü aşkın kadını istihdama kavuşturdu.
