Çin'de elektrikli paylaşım otomobili sektörü patladı

Çin'in paylaşım ekonomisi, Didi ve bisiklet paylaşım şirketleri Mobike ve Ofo gibi ulaşım ve taşıma hizmetlerinin hızla genişlemesinin ardından yükselişe geçti. Çin'in büyük şehirlerinde paylaşım bisikletleri yaygın hale geldikten kısa bir süre sonra, ülke genelinde araba paylaşım hizmetleri de yayıldı.

Birçok otomobil şirketi pazar payından bir dilim alabilmek için kendi araç paylaşım servisi uygulamalarını başlattı. Örneğin Gofun şirketi Başkent Beijing'de bu alanda 1.100 araca ve 100'den fazla kiralama noktasına sahip. Özellikle motor hacmi küçük otomobilleri paylaşıma sunmayı tercih eden Car2go, Car2share ve TOGO dahil olmak üzere birçok yabancı şirket de bu sektöre yatırım yaptı.

2017 yılında Shanghai'da SAIC Motor Şirketi, elektrikli araç kiralama şirketi EVCARD ile işbirliği yaparak şehirde 6.500'den fazla paylaşım otomobilini hizmete soktu. Bugün aynı şirketin 50'den fazla şehirde araç kiralama hizmeti var.

Otomobil paylaşım hizmeti kapsamında sokaklarda kullanıma hazır araçların çoğu elektrikli. Elektrikli otomobilerin şarj edilmesi için oluşturulan şarj istasyonları ayrıca otopark alanları olarak işlev görüyor. Ve bu alanlara yapılan yatırımların bir kısmını paylaşım aracı firmaları karşılıyor. Bu açıdan bakıldığında belediye yönetimleri için, paylaşım araçlarının sokakta olması bulunmaz bir nimet. Çünkü paylaşım arabaları hizmetleri trafik sıkışıklığı ve çevre kirliliğini azaltmaya yardımcı oluyor.

Araba paylaşım hizmetlerinin geliştiği Beijing, Shanghai, Guangzhou ve Shenzhen gibi şehirlerde yerel ulaşım makamları bu yeni seyahat modeline destek olma eğiliminde.

2016 yılında Ulusal Bilgi Merkezi tarafından yayınlanan bir rapor, paylaşım için kullanılan her bir aracın 13 adet kişisel aracın daha az satın alınması anlamına gelebileceğini gösteriyor. Böylece trafiğe daha az aracın çıkmasıyla hem park yeri sorunu hem de trafik sıkışıklığı sorunu paylaşım arabaları sektörünün gelişmesiyle kendiliğinden çözüme ulaşacakmış gibi görünüyor.

Öte yandan Çin'de, otomobil paylaşım hizmetlerinin öncelikli hedeflediği tüketiciler olan genç kesim için bu araçlar, seyahat gereksinimlerini karşılarken, araba tutmanın sıkıntısını ve maliyetlerinden tüketicileri koruyor. Elektrikli paylaşım arabasıyla aynı mesafede yapılan seyahat çoğu zaman taksi tutmaktan daha ucuza geliyor. Cep telefonu tabanlı uygulamalar bu hizmetleri daha da ulaşılabilir hale getirdi. Örneğin, yalnızca kimlik kartı ve ehliyetini yükleyerek ve 102 dolar depozito yatırarak, bir kullanıcı Gofun Chuxing'de kolayca bir hesap alabilir. Yaklaşık bir saatliğine paylaşım arabası kullanmak sadece 2.3 ABD Doları. Car2go servisinin depozito ücreti ise çok daha düşük, sadece 14 dolar.

Otomobil paylaşım servislerinin sağladığı kolaylığa rağmen, şu anda sektörle ilgili herhangi bir düzenleme bulunmuyor. Paylaşım otomobilleri, bisiklet paylaşım hizmetlerine kıyasla nispeten daha büyük bir kentsel alan ve yol kaynağı kullanıyor. Belediye yöneticileri, kullanılan araçların motor hacmini ve lisans standartlarını yönetmeyi ve güvenlik, sigorta gibi diğer konuları ele alıyor, kurallar belirliyor. Bu alanda herhangi bir kural koymadan önce araştırmalar ve testler yapılıyor.

Yeni paylaşım arabalarını yaygınlaştırmak için belediyeler şarj istasyonları için özel alanlar tahsis ediyor. Alışveriş merkezleri otoparklarda şarj istasyonlarından oluşan park alanları oluşturuyor. Ve tüm hizmet noktalarından alınan kullanıcı alışkanlıklarıyla ilgili veriler paylaşım ekonomisindeki verimi arttırmak adına Büyük Veri'de (Big Data) toplanıyor.

Çin, ülkenin otomobil paylaşım sektörünü destekliyor ve gelişimini standartlaştırıyor. Çin hükümeti, araba paylaşım şirketlerini emisyonları azaltmak için daha fazla elektrikli araçlar kullanmaya teşvik ediyor. Şu anda Çin'de yaklaşık 40 bin araçla hizmet veren 40'dan fazla otomobil paylaşım şirketi bulunuyor. Ancak özel araç kullanımıyla kıyaslandığında, araba paylaşım hizmeti pazarı Çin'de hala küçük. Peki bu yakın gelecekte değişecek mi?

Danışmanlık firması Roland Berger, Çin'in paylaşım otomobili filosunun 2025'e kadar yıllık yüzde 45 büyüyeceğini öngörüyor. Şu anda Çin'de, özellikle birinci ve ikinci seviye şehirlerde olmak üzere 40'tan fazla araç paylaşım operatörü var ve bunların % 90'ından fazlası yerel oyuncu.

Sedat AYDIN

Editör