Zorlu arazide Çin Seddi'nin onarımı
Çin'in başkenti Beijing'in kuzeydoğu kesiminde bulunan Miyun bölgesinin Xinchengzi kasabasına bağlı Donggou köyü, Yanshan Dağları eteklerinde yer alıyor. Köydeki arazilerin çoğunda mısır yetiştiriliyor.
Sabahın dördünde Yang Chenghai evinden çıkıyor, diğer 10 köylüyle birlikte katırları gütmeye başlıyor, her katırın sırtında iki sepet var, her bir sepette 6 tuğla bulunuyor...
Bu tuğlalar, öyle sıradan tuğlalar değil, Büyük Çin Seddi'nin tuğlalarıdır...
Beijing'de güneşi gören ilk yer!
3 ilçeyle komşu olan Xinchengzi kasabası, Beijing'de gündoğumunu gören ilk noktadır!
Burası, Ming Hanedanı (1368-1644) döneminde stratejik öneme sahip bir yermiş ve kalelerle doluymuş. Bu yılın başından beri, köyün kuzeyinde bulunan Çin Seddi'nin bir parçasında onarım başlatıldı. Dağ dimdik olduğu için araçlar giremiyor, onarım için gereken 100 binden fazla tuğla mecburen en ilkel yöntemlerle, yani katırlarla taşınarak ya da insanın omuzlarında inşaat yerine getiriliyor.
Çevreyi çok iyi bilen 54 yaşındaki Yang Chenghai işte böyle bir vesileyle tuğla taşıyıcısı oldu. Bir Çin Seddi tuğlası 10 kilo ağırlığında, bir katır bir kerede 150 kilo taşıyabiliyor. Taş tanecikleriyle dolu dağ yolunda Yang Chenghai elinde kalın bir ağaç dalı tutuyor, bir yandan bağırarak katırını koşturuyor, diğer yandan da var gücüyle dağa tırmanıyor. Zikzaklar çizen dağ yolunda katırlar düzenli şekilde ilerliyor, toynak sesleri bu yolculuğa eşlik ediyor...
Yazın hava sıcaklığı hızla yükseliyor, sıcaklığa dayanamayan katırlar sık sık yolda duruyor, nefes almaya çalışıyor. Katır kervanının önünden bir ses işitiliyor: "Katırlar artık yürüyemiyor, her katırın sırtından iki tuğla indirelim."
Bundan iki gün önce iki katır yere düştükten sonra bir daha kalkamadı. Bunu düşününce Yang Chenghai derhal katırına yanaşıyor ve iki tuğlayı çıkarıp yol kenarına bırakıyor. Yolda toynak sesi tekrar yükseliyor...
Yarım saat sonra bir keçiyoluna geliyorlar. Yukarıya bakıldığında ağaçlar arasında sayısız toynak izi var, çamurlu yol boyunca pislik görmek mümkün. Bu, insan ve katırların bıraktığı gidiş dönüşlerin izidir.
Yang Chenghai titizlikle basacağı yeri seçiyor, kuru toprak ve ot köklerine basarak yukarıya ilerliyor. 20 dakika sonra nihayetinde Çin Seddi'nin eteğine varıyor...
Çin Seddi'nin bu parçasında set üzerinde otlar var, birçok yer çökmüş durumda. Güvenlik kasketi takan 10'dan fazla işçi set üzerinde çimento karıştırıyor, tuğlalarla duvarı yapıyor. Yanında onarımı tamamlanmış yeni bir bölüm duvar görülüyor.
Yang Chenghai, katırın taşıdığı sepetlerdeki tuğlaları boşaltıyor. "Son zamanlarda her gün bu yolda 10 kez gidiş-dönüş yapıyorum, tek gidiş-dönüş 2 kilometre uzunluğunda, akşam saat 7 gibi ancak eve gelebiliyorum. Çok yorucu, fakat Çin Seddi'ni onarmak çok anlamlı bir iştir." dedi.
Yang Chenghai, inşaat noktasında kısa süre dinleniyor, bu esnada katır da otlanıyor. Daha sonra ikisi tekrar aşağı inip tuğlaları yükleniyor.
Çin Seddi'nin kaç kilometresi Beijing'den geçiyor?
Çin Seddi ile ilgili bir araştırmaya göre, Beijing topraklarında 573 kilometre uzunluğunda Çin Seddi bulunuyor, bunun 526 kilometrelik kısmı Ming Hanedanı dönemine ait.
Miyun Kültür Mirası İdaresi müdürü Zheng Baoyong'un aktardığı bilgiye göre, Miyun içindeki Çin Seddi'nin inşası Kuzey Qi Devleti döneminde (550-577) başlatıldı, Ming Hanedanı'na gelindiğinde yenileme yapıldı. Bu parça, 182 kilometre uzunluğunda, Beijing'deki Çin Seddi bölümünün üçte birini oluşturuyor. Geçen yüzyılda sabotaj ve doğal felaketlerden dolayı Donggou köyü yakınındaki parçada ciddi çöküş oldu, güvenlik riski görüldü ve acil onarım ihtiyacı duyuldu.
Onarıma gereken tuğlalar önce kamyon, ardından insan gücü ve katırla set üzerine çıkarılıyor. Bazen taş tanecikleri üzerine tahtalarla bir köprü kurulur, her işçi tek seferde 2 tuğlayı bağlayıp sırtında taşır ve köprü yürüyerek set üzerine ulaştırır. Daha dik sete ise, kablo gibi aletlerle gönderilir.
Çöküş ve erozyonun etkisi altında Çin Seddi'nin bin metre yükseklikte inşa edilen izleme kulelerinden bazıları yerle bir olmuş durumda, yandaki duvar üzerinden artık buraya ulaşmak mümkün değildir, "Çin Seddi doktorları" duvarın altında bir tünel açıp yukarıya tırmanmak zorunda kalıyor.
Çin Seddi dağlık bölgelerde yer alıyor, birçok bölümü çok dik, onarım çalışması zor, onarıma verilen süre kısa. Donggou köyündeki onarım projesinin sorumlusu Zhang Baoru'nun anlattığına göre, onarım noktasına geldiklerinde hiçbir yol yoktu, çeşitli aletlerle yol açtılar, su kademe kademe pompalarla getirilir, elektrik ise motorla sağlanır, onarım için gereken ham maddeler, kamyon, insan gücü ve katırla taşınır. Onarıma başlandıktan sonra 50'den fazla işçi normalde sabah 5 buçukta çalışmaya başlar, karanlıkta dinlenir. Amaç, orijinal bir yöntemle Çin Seddi'ne orijinal ve otantik çehresini kavuşturmaktır.
Beijing Kültür Mirası İdaresi'nden yapılan açıklamaya göre, son 10 yılda Çin Seddi'nin onarımı için 374 milyon yuanlık sermaye kullanıldı, bazı bölümlerdeki güvenlik riski ortadan kaldırıldı, orijinal manzara dönüştürüldü. Ancak yıllardır erozyonun etkisi nedeniyle Çin Seddi'nin çoğu bölümünde risk bulunuyor, onarım çetin bir görev olarak ortada duruyor.
Donggou köyü muhtarı Xiu Haiqing, "Çin Seddi, değerli bir tarihi ve kültürel mirastır, onarımı kolay değildir, yine iyi korunması gerekir." diyor. Köy, Çin Seddi koruma planını hazırlıyor. Korumanın yanı sıra, turizmi de geliştirmeyi istiyorlar. Xiu, turizmin de Çin Seddi'nin korunmasına katkı sağlayacağına inandıklarını sözlerine ekliyor.
