Düşman ordusunu yenmek için önce liderini ele geçir

Çin'in tarihten gelen 36 Savaş Taktiği arasında en açık ve yaygın olarak bilineni "Düşman ordusunu yenmek için önce liderini ele geçir" stratejisidir. Elbette uygulamada birçok yöntem farklılığı söz konusu olsa da sıklıkla başvurulan bir yöntemdir. Bu konuda Tang Hanedanlığı (618-907) dönemi şairlerinden Du Fu dizelerinde şöyle demektedir:

At sırtındaki adamı vurmak için

Önce atı vurmalı

Haydutları zaptetmek için

Önce liderini ele geçirmeli

Aslında Türklerin yaygınca kullandığı "Yılının başını ezmek" deyimine benzeyen bu yaklaşım Çin kültüründe de birçok kez farklı söylemlerle karşımıza çıkıyor. Örneğin bir başka Çin atasözü "Yılanı öldürmek için yedinci omuruna vur" der. Buradaki kasıt sürüngenin en hassas noktasına indirilecek bir darbenin ölümcül etki yaratacağıdır.

Diğer bir deyişle, eğer düşman alt edilmek isteniyorsa, düşmanın en can alıcı noktası tespit edilmelidir. Bu çoğunlukla bir lider iken, kimi zaman ihtiyaç duyulan bir kaynak da olabilir.

Düşman kuvvetlerinin lideri ele geçirildiğinde, söz konusu kuvvetlerin yönlerini kaybederek bir kaosun içine düşmesi öngörülürken, savaşın her iki tarafa daha az zarar vermesi hedeflenir.

Çin Tang Hanedanlığı dönemi komutanlarından Zhang Xun söz konusu stratejiyi nasıl uygulaması gerektiğini iyi bilen bir lider olarak anılır.

MS 756 yılında Zhang Xun'un kasabası isyancı lider Yin Ziqi'nin liderlik ettiği bir ordu tarafından kuşatma altına alınmıştı. İsyan çıkaranlardan oluşan ordu son derece güç kazanmıştı. İsyancılar defalarca Zhang'ın savunma hatlarına saldırmış ve büyük kayıpların verilmesine neden olmuştu.

Ancak Zhang Xun'un yönetimindeki birlikler her ne kadar savunmayı başarıyla sürdürselerde sonsuza dek böyle dayanamazlardı.

General Zhang, isyancıların ordusunu yenilgiye uğratmak için öncelikle liderini ele geçirmeye karar verdi. Ancak ne Zhang ne de birliklerinden tek bir asker bile bu isyancı liderin yüzünü görmemişti. Zhang Xun, Yin Ziqi'nin kim olduğunu ortaya çıkarmak için bir tuzak kurdu.

Zhang birliklerine aşama aşama oklarının yerine mısır sazıdan yapılan sahteleriyle değiştirmelerini emretti. Askerler zaman geçtikçe gerçek okları saklayarak cephanelik kısımlarına mısır sapları koymaya başladılar. Uzaktan fark edilmeyen bu değişim, birgün keşfe çıkan Yin Ziqi'nin yanındaki askerler tarafından görüldü.

Bunun üzerine isyancı askerler savunmadaki Zhang birliklerinin mühimmatının sona erdiğini düşündü. Ve bu durumu alelacele liderleri Yin'e haber verdiler. O ana kadar askerlerinin gerisinde duran Yin, atının üzerinden olan biteni daha yakından görmek için öne doğru ilerledi.

Bir anda Zhang ve birlikleri isyancıların üzerine gerçek oklarla saldırı başlattı. Gökten düşen okların altındaki isyancıların kaçacak fırsatı kalmamıştı. Sol gözüne bir ok saplanan Yin Ziqi savaş alanından kaçmaya yeltense de başaramadı. Darma duman olan isyancılar karargahlarına geri dönme telaşına düştüler.

Kendi karargahlarına ulaşabilen isyancılardan liderlerini kaybettiklerini öğrenen diğerleri büyük bir kargaşa içine düştüler. Neticede kuşatma kaldırıldı ve güçlü isyancı ordusu geri püskürtüldü.

Bazı strateji uzmanları söz konusu savaş hilesinin kraliyet ailesi bağının olduğu toplumlarda işe yaramayacağı konusunda uyarıda bulunur. Diğer yandan lideri öldürülen veya ele geçirilen ordunun intikam için savaşma ihtimali de vardır. O halde söylemek gerekir, hiçbir savaş hilesi yoktur ki her durumda uygulanabilsin.