Bugünkü Geleneksel Kültür programında sizlere Çin'in Kuzey Song (960-1127) hanedanı döneminde yaşamış ünlü edebiyatçı Ouyang Xiu'yu tanıtacağım.
Çin edebiyat tarihinde, Tang ve Song hanedanları döneminde yaşamış 8 ünlü ve dahi edebiyatçıdan biri olan Ouyang Xiu (1007-1072), büyük bir edebiyatçı olduğu kadar, önemli bir siyasetçiydi de... 4 yaşında babasını kaybeden Ouyang Xiu, fakir bir ortamda büyümüş. Kağıt ve kalem parası bulamayan annesi kamışla kum üzerinde yazı yazıp, oğluna okuma-yazma öğretmiş.
Ouyang Xiu, Kuzey Song döneminde şiirde yenilik yaratma hareketinin öncüsüydü. Daha önceki Tang hanedanında başlatıldığı gibi, Kuzey Song hanedanı döneminde de edebiyatta yenilik hareketi, karmaşık şekil ve fazla süslü ifade tarzı yerine daha önceki Qin ve Han hanedanlarında görülen saf ve özgür deneme çeşidini teşvik ediyordu. Bu, gerçek hayatın yansıtılması ve düşüncelerin ifade edilmesine yardımcı oldu.
Ouyang Xiu'nun, basit ancak düzenli ve doğal edebiyat üslübünü tercih etmesi sonucunda, dönemin çok sayıda edebiyatçısı harekete geçti ve bunun daha sonraki hanedanlar döneminde yetişen edebiyatçılar üzerindeki etkisi büyük oldu. Ouyang Xiu'nun eserlerinde içerik derin, edebi tarz zengin, ve atmosfer duygu yüklüdür... O nedenle, Çin edebiyat tarihinde önemli bir yeri vardır.
Ouyang Xiu, hayatı boyunca merkezi hükümette ve yerel yönetimde de görev yapmış. Devletin acısını kendi acısı gibi paylaşan ve dürüst konuşan Ouyang Xiu, birçok kere görevden alınmış, daha sonra tekrar görevlendirilmiş. "Zui Wong Ting Ji", Ouyang Xiu'nun tiyatro yapıtıdır. Ouyang Xiu, bu yapıtında güzel doğa manzaralarını ve uyumlu sosyal ortamı tasvir ederek, görevden alındığı zaman hissettiklerini kağıda dökmüş. Yapıta göre, Ouyang Xiu, merkezi hükümette görev yaptığı sırada hayallerini gerçekleştirememiş, ancak merkezi hükümetten yerel yönetime atandığı zaman sevindirici başarılar elde etmiş. Her gün oraya buraya koşan ve yorulan Ouyang Xiu, nihayet başarının tadını çıkarabilmiş...
Ouyang Xiu, "Zui Wong Ting Ji"de kendini "Zui Wong", yani "sarhoş yaşlı adam" olarak tanımlıyor. Yapıtta, dünyadaki anlaşmazlıklardan uzak kalan yazarın kentten uzakta dağları ve su boylarını gezip ruhunu sakin ve rahat bir ortamda dinlendirerek, dengeli ve uyumlu bir duygu yaşamına ulaşması anlatılıyor.
Ouyang Xiu, manzara tasvir etmek ve hikaye anlatmak suretiyle kendi yüreğindeki duygularını anlattı. Gerçek duygularını manzaralar ve hikayelerle kaynaştırdığı için, Ouyang Xiu'nun yapıtları okunurken, kulağa hep hoş gelir. "Sarhoş yaşlının aklı içkide değil, dağlarda ve sulardadır" şeklindeki iki dizesi bugüne kadar varlığını korudu ve bugün hala sık sık kullanılıyor. Böylece, "Sarhoş yaşlının aklı içkide değil" ifadesinin Çince söylenişi olan "Zui Wong Zhi Yi Bu Zai Jiu" cümlesinin bugün taşıdığı anlam, Ouyang Xiu'nun dönemine göre genişlemiş oldu. Bu cümle, bir insanın göründüğü gibi olmadığını, başka bir amacı olabileceğini ifade ediyor.
Ouyang Xiu edebi yaratıcılığındaki en büyük başarısını denemelerine borçludur. Ouyang Xiu, hayatı boyunca 500'den fazla deneme yazdı; denemelerinin konuları arasında siyaset işleri, hikayeler ve insani duygular vardır. Ouyang Xiu, basit ve rahat bir dille hikaye anlattı, manzara tasvir etti, okurlara muhteşem duygular yaşattı.
Klasik Çin edebiyatında önemli bir yer tutan "Fu", şiir ile makale arasında bir edebiyat türüdür. Ouyang Xiu'nun yazdığı Fu'lar da çok ünlüdür. Örneğin "Sonbaharın Sesi" adlı bir Fu'da, sessiz sonbahar çok canlı bir imge olarak tasvir edilir. Bu yazıyı okuyan biri, adeta sonbaharın kokusunu bile hisseder. Ayrıca Ouyang Xiu'nun çok sayıda şiirinde, halkın acıları yansıtılıyor, toplumdaki karanlıklar gün ışığına vuruluyor. Ouyang Xiu bunun yanısıra, şiirlerinde devlet işlerini de yorumlar ve yolsuzluk gibi olumsuz durumları eleştirirdi. Tabii, Ouyang Xiu'nun en çok yazdığı ve en büyük başarı elde ettiği edebi yapılar, yine de kendi duygularını anlatan ve dağlar ile suları tasvir eden şiirlerdir.
Ouyang Xiu ayrıca ünlü bir tarih bilimi uzmanı olarak, çeşitli araştırmalar yaptı ve araştırma makaleleri yazdı. Kısacası, Ouyang Xiu, Çin'in edebiyat tarihinde büyük başarılara imza atan ünlü bir edebiyatçıdır.
