Barış ve uyumun evi: Konfüçyüs Tapınağı

Sırlı karolarla kaplı büyük kırmızı duvarlarla çevrilmiş, dört köşesinde dört küçük kulesiyle Konfüçyüs Tapınağı, uzaktan bakıldığında başkent Beijing'de bulunan Ming ve Qing Hanedanları’nın tahtı Yasak Kenti andırıyor.

Shandong eyaletinin Qufu kentinde yer alan Konfüçyüs Tapınağı, imparatorluk saraylarının yapılarının herhangi bir binada kopyalanamayacağı zamanlardaki mimarinin eşsizliğini ve değerini gözler önüne seriyor. Diğer bir deyişle, Konfüçyüs Tapınağı, saray yapısında inşa edilmesine izin verilen tek kompleks durumunda.

Tapınağın merkezinde bulunan ahşap yapıya sahip 32 metre yüksekliğindeki Dacheng Salonu, Yasak Kent'teki Taihe Salonu ve Taian'daki Dai Tapınağı'nın Tiankuang Salonu gibi imparatorluk saraylarındaki salonlara benzeyen şekilde inşa edilen üç büyük salondan biridir.

Konfüçyüs Tapınağı, Çin'in eski çağlarında yaşayan en etkili düşünürü ve Konfüçyanizmin kurucusu Konfüçyüs'e (M.Ö. 551-479) adanmıştır.

Tapınağın inşasına Qufu'da kurulan Lu Krallığı (M.Ö.1043-249) döneminde 478 yılında başlandı. Qufu, Konfüçyüs'ün doğduğu ve hayatının büyük bir kısmını geçirdiği yerdir. Pek çok hanedanın imparatoru Konfüçyüs ismine saygı göstererek tapınağı genişletmiş ve yenilemiştir. Böylece Qufu'daki bu tapınak, yıllar ve hanedanlar zaman tünelinden geçtikçe Çin'de Konfüçyüs'e adanan en büyük tapınak haline gelmiştir. 

22 hektarlık bir alanı kaplayan tapınağın, güneyden kuzeye birbirine bağlı 9 bahçesi bulunuyor. Tapınak; salonları, pavilyonları, kapıları ve kemerli geçitleriyle 464 bölümden oluşuyor. Bazı taş yazıtlar haricinde kompleksin içindeki yapıların büyük bir kısmı Ming ve Qing Hanedanları döneminde inşa edildi.

Tarihi kayıtlara göre tapınak 2 bin yıldan fazla sürelik tarihinde 15 büyük onarım ve yenileme işleminden geçti. Son restorasyon 1970 yılında gerçekleşti ve Konfüçyüs'ün doğum gününde yapılan anma töreni 1984'ten itibaren devam etti. Maddi olmayan kültür miraslarından biri kabul edilen bu anma töreni şimdi Konfüçyanizm'den etkilenen çok sayıda yerli ve yabancı turisti çekiyor. Çin hükümeti de tapınağı dünyanın farklı yerlerindeki Çinlileri dayanışma içinde bir araya getiren bir platform haline getirmeye çalışıyor.

Dacheng Salonu'nun merkezinde bulunduğu tapınak, güney-kuzey ekseniyle simetrik iki parçaya ayrılıyor. Tapınak, beş salon, bir anıt tapınak, bir kule, bir sunak, taş yazıtlar için 17 pavilyon ve 53 kemerli geçitten oluşuyor. Bu yapıların çoğu ismini Konfüçyüs'ü övgü sözleri veya onunla ilgili efsanelerden alıyor.

Örneğin, tapınaktaki tek sunak Xingtan'ın Konfüçyüs'ün ömrünün büyük bir kısmında öğrencilerine ders verdiği yer olduğu söyleniyor. Bugün bazı okulların binaları, birimleri veya etkinlikleri de Konfüçyüs'e saygı ile onun iyilik, doğruluk, akıl, güven ve nezaket ilkelerini yaymaya katkı mahiyetinde Xingtan olarak isimlendiriliyor.

Tapınağın yapısı Konfüçyüs'ün ortaya koyduğu bazı etik değerler ve ritüellere göre tasarlandı. Konfüçyüs, toplumsal hiyerarşi ile insan ve doğanın uyum içinde var olması gerektiğini vurgulamıştır. Tapınak da Konfüçyüs'ün bu anlayışına göre inşa edilmiştir.

Tapınakta, yüzlerce adet yaşlı ağaç ve 2 binin üzerinde taş yazıt bulunmaktadır. Yazıtların en eskisinin geçmişi Han Hanedanı'na (M.Ö.202-220) kadar uzanmaktadır. Tapınaktaki çok sayıda yazıt, değerli kültürel miraslar olmakla birlikte tarih ve hat sanatı öğrencileri için de önemli kaynaklar konumundadır.

Kong Ailesi Konağı ve Konfüçyüs Kabristanı'nın yanında bulunan Konfüçyüs Tapınağı, UNESCO tarafından 1994 yılında kültürel miraslar listesine eklenmiştir. Çin hükümeti de bu üç yeri 1961 yılında devlet koruması altına almıştır.