“Çölün Yeni İpek Yolu” hizmete girdi
“Kızım, ben çok heyecanlıyım. Uzun süredir böyle bir demiryolunun hayalini kuruyordum. Şimdi evimize yakın bir tren istasyonuna giderek, bu rüyamı gerçeğe dönüştürebiliyorum.” 69 yaşındaki Reyim Tohti oturduğu tren kabininde kızına trene binme sevincini heyecanla anlattı.
“Çölün Yeni İpek Yolu” olarak anılan Ge’ermu-Korla demiryolu, kısa süre önce resmen hizmete girdi. Reyim Tohti kızıyla birlikte demiryolundaki ilk tren seferine bilet aldı ve yerel halk için büyük önem taşıyan bu taşımacılığın “can damarı”na yakından tanık olmak istedi.
Reyim Tohti, Çin’in Xinjiang Uygur Özerk Bölgesi’ne bağlı Bayingolin Moğol Özerk İli’nin Ruoqiang (Çakılık) ilçesinde oturuyor. İlçe, Bayingolin Moğol Özerk İli’nin merkezi Korla kentine 500 kilometre uzaklıkta. Çin’in en büyük çölü Taklamakan Çölü’nün güney ucunda yer alan Ruoqiang ilçesinin doğa şartları son derece çetin, buna bağlı olarak ulaştırma inşası da nispeten zayıf durumdaydı. Geçtimiz yıllarda ilçe demiryoluna bağlanamıyordu. Reyim Tohti’nin verdiği bilgilere göre, 1980’li yıllarda, büyük kamyonla Ruoqiang ilçesinden Korla kentine gitmek için hemen hemen bir gün harcanması gerekiyordu. Daha sonra yerel ulaşım şartları düzeltildi, ancak seyahat otobüsle yine de en az 8 saat sürüyordu. Günümüzde Ge’ermu-Korla demiryolunun hizmete girmesiyle birlikte, yöre halkının trenden mahrum kaderi ortadan kaldırıldı. Reyim Tohti, “Bu demiryolu hattı sayesinde, sadece 4 saat içinde Korla’ya ulaşabileceğiz. Bunu duyar duymaz, çok heyecanlandım.” diye konuştu.
Ge’ermu-Korla demiryolunun Çince’de kısa adı, GEKU olarak biliniyor. Qinhai eyaletine bağlı Ge’ermu kentinden başlayan demiryolu, Xinjiang’a bağlı Korla kentine kadar ulaşır. İpek Yolu Ekonomik Kuşağı’nın göbeğinde yer alan ve Taklamakan Çölü ortasından geçen Ge’ermu-Korla demiryoluna, “Çölün Yeni İpek Yolu” adı verildi.
Ge’ermu-Korla demiryolu, Çin hükümetinin sınır bölgelerinin kalkınmasına sağladığı yoğun desteklerin bir göstergesi. Demiryolu inşası için yaklaşık 40 milyar yuan harcama yapıldı. Toplam uzunluğu bin 213.7 kilometre olan Ge’ermu-Korla demiryolu, hem yolcu, hem de kargo taşımacılığı yapabilen elektrikli demiryolu şeklinde tasarlandı. Tüm demiryolu hattında 36 durak bulunmaktadır. İnşası 28 Aralık 2014 tarihinde başlayan demiryolu, 9 Aralık 2020 tarihinde resmen hizmete girdi.
Çin’in göğe yükselen ikinci demiryolu
Ge’ermu-Korla demiryolu, Qinghai-Tibet demiryolunun ardından, Çin’in yayla ortamında inşa edilen bir diğer “Gök Yolu”. Çin’in en büyük çölü olan Taklamakan Çölü’nün ortasından geçen Ge’ermu-Korla demiryolu, denizden yüksekliği 3 bin 500 metre olan Altun Dağı’na çıkıyor. Çinli inşaatçılar, yaylanın aşırı soğuk olumsuz hava koşulları ve oksijen yetersizliği gibi zorluklarına boyun eğmedi, çetin mücadelelerden sonra yöre sakinlerine ulaşım kolaylığı ve gelişme umudu getirdi.
Ge’ermu-Korla demiryolu, yerel halk tarafından “milli dayanışma hattı” ve “refaha kavuşturma hattı” olarak içtenlikle adlandırıldı. Demiryolunun hizmete girmesi, güzergâh bölgelerinde kaynak geliştirme ve yoksullukla mücadele için hayati önem taşıyor. Ge’ermu-Korla demiryolunun hizmete girmesiyle yerel halkların seyahat şartları büyük ölçüde iyileştirildi. Demiryolu sayesinde Ge’ermu-Korla arası seyahatin toplam süresi, 26 saatten 12 saate indirildi. Böylece yerel halkın ulaşım sıkıntısı etkin şekilde çözüldü. Öte yandan, demiryolu güzergâhında bulunan büyük miktardaki ham petrol ve değerli maden gibi yeraltı zenginliklerden faydalanılması için kolaylık sağlandı.
Ge’ermu-Korla demiryolu, Xinjiang’ın güneyinde yer alan Kaşgar, Hotan, Kızılsu ve Aksu gibi dört bölgenin kalkınmasına dinamizm katacak. Demiryolu sayesinde dört bölge, aktarmasız, Çin’in iç kesimine direkt bağlanabiliyor. Dört bölgeden kalkan tren seferlerinin Çin’in iç kesimine gitmek için artık öncelikle Xinjiang’ın merkezi Urumçi gibi kentlere gidilmesine gerek kalmıyor. Bu demiryolu sayesinde, Xinjiang’ın güney kesiminde demiryolu taşımacılık kapasitesi etkin şekilde artırılacak, Lanzhou-Xinjiang demiryolu ve Linhe-Hami demiryolunun ardından, Xinjiang’ı Çin’in iç kesimine bağlayan üçüncü demiryolu haline gelen Ge’ermu-Korla demiryolunun, Çin’in batı kesiminin kalkınmasına büyük katkı sağlaması bekleniyor.
Çin’in batıya açılan güçlü demir ağları
Ge’ermu-Korla demiryolu, Çin’in Batı’ya açılması için bir itici güç olacak, böylece Çin’i Batı Asya, Akdeniz ve hatta Karadeniz bölgelerine bağlayan karasal taşımacılık geçidi olarak Kuşak ve Yol inşasının “yeni motoru” işlevini görecek. 2020 yıl sonu itibariyle Çin-Avrupa yük tren seferlerinin sayısı 2019 yılına göre yüzde 50 oranında artarak 22 bin 400’ü buldu. Bu seferlerin büyük bir kısmı Xinjiang üzerinden Avrupa ülkelerine gerçekleştirildi. Türkiye’nin Çin’e yönelik ilk kargo tren seferi, Xinjiang’ın Korgas sınır kapısı üzerinden 23 Aralık 2020 tarihinde Çin’in Xi’an kentine ulaştı. Ge’ermu-Korla demiryolunun hizmete girmesi, Çin-Avrupa yük tren seferlerinin gidiş hat zenginliğini daha da artıracak,. Böylece Çin, Türkiye gibi Kuşak ve Yol güzergâhında yer alan ülkelerle stratejik kenetlenmesiyle ortak kalkınmayı hızlandıracak.
1950’li yıllarda Yutian (Keriye) ilçesinde oturan Kurban Tulum adlı amcanın eşeğe binerek başkent Beijing’e seyahat hikâyesini, Çin’de yediden yetmişe kadar herkes biliyor. Günümüzde Kurban Tulum amcanın hemşerilerinin yaşamları hayli iyileşti. Onlar dışarıya seyahat için hızlı ve kolayca erişebilen uçak seferlerinin yanı sıra, konforlu ve ekonomik hızlı treni de tercih edebiliyor. Bir bakın, Ge’ermu-Korla demiryolunun hizmete girmesiyle birlikte, yerel halktan insanların yüzleri huzur ve mutluluk gülüşleriyle dolu.
