Yorum: Çin’in görüşleri salgın sonrası dönemde küresel yönetişime yön verecek

Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping dün G20 Liderleri 15. Zirvesi’nin 1. Faz Toplantısı’na video konferans yöntemiyle katıldı ve toplantıda bir konuşma yaptı. Xi konuşmasında, COVID-19 salgını sonrasındaki döneme ilişkin uluslararası düzen ve küresel yönetişim konularında hem prensip görüşleri, hem de detaylı önlemler ortaya koyarak, G20'nin daha büyük bir liderlik rolü oynamasına rehberlik etti.

Xi konuşmasında, “Ortaklaşa istişare, inşa etme ve paylaşma ilkelerine uyarak, çok taraflılık, dışa açıklık, kapsacılık, karşılıklı yarar ve ortak kazançta ısrarcı olmalıyız.” ifadelerini kullandı. Xi’nin bu görüşleri G20'nin asıl gayesine uymakla kalmıyor, aynı zamanda uluslararası toplumun geniş fikir birliğini de yansıtıyor.

G20 liderleri görüşme mekanizması 12 yıl önce dünyayı etkisi altına alan finans krizi nedeniyle doğdu. Geçen 12 yıl içinde bu mekanizma, krizlere çözüm aramaktan küresel yönetişimi güçlendirmeye kadar pek çok konuda etkin bir platform haline geldi. G20’nin, zararları 2008 küresel finans krizinden daha büyük olan COVID-19 salgını karşısında, sadece en acil sorunları çözmekle kalmayıp, küresel yönetişimi uzun vadede iyileştirmek adına adımlar atarak, piyasalara duyulan güveni arttırması ve dünya halkına ümit vermesi gerekiyor.

Peki, mevcut zorluklar nasıl aşılacak? Xi Jinping zirvede yaptığı konuşmada, salgınla mücadele için küresel bir güvenlik duvarı inşa edilmesi, dünya ekonomisinin pürüzsüz işleyişinin sağlanması, dijital ekonomiden itici güç olarak faydalanılması ve daha kapsayıcı kalkınma gerçekleştirilmesi önerilerinde bulundu.

Xi’nin bu önerileri, daha önce birçok uluslararası toplantıda ileri sürdüğü fikirlerin devamı olarak görülebilir. Mevcut duruma yönelik ileri sürülen bu gerçekçi öneriler, birçok ülke lideri tarafından olumlu karışlandı.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, G20’ye gelişen ülkelere destek verecek daha fazla önlem alma çağrısında bulundu. Suudi Arabistan Kralı Selman bin Abdülaziz el-Suud ise, bu krizin ortaya çıkarttığı zayıflığın giderilmesinin yanı sıra, insan hayatlarının ve geçim kaynaklarının korunması gerektiğine işaret etti.

Salgın döneminde uluslararası eşgüdümün engellenmesi ve endüstriyel tedarik zincirinin dayanıklılığının yetersizliği gibi meselelerin karşısında uluslararası toplum şöyle birkaç sorunu düşünmeye başladı: Salgından sonraki dönemde nasıl bir uluslararası düzen oluşturulacak; küresel yönetişim nasıl iyileştirilecek; G20 bu süreçte ne gibi bir rol oynayacak?

Xi konuşmasında, BM’nin merkezinde bulunduğu uluslararası sistemin güçlendirilmesi, ekonominin küreselleşmesine ilişkin yönetişim çerçevesinin tamamlanması, dijital ekonominin sağlıklı şekilde geliştirilmesi ve küresel tehditleri göğüsleme yeteneğinin arttırılması önerisinde bulundu. Xi’nin önerileri, salgın sonrası dönemde küresel yönetişim için yol haritası hazırladı.

Bazı ülkeler, salgını fırsat bilerek “siyasi virüs” yayıp, BM ve ona bağlı kuruluşların salgınla mücadele koordinasyonundaki kilit rolüne itiraz etmeye çalışıyor. Bu ülkelerin tek taraflılığı ve korumacılığı savunan çabaları, şimdiden küresel krizi daha kötü bir duruma sürükledi. Xi konuşmasında, BM’nin otoritesi ile konumunun ve çok taraflı ticaret sisteminin kararlılıkla savunulması gerektiğini vurguladı.

Xi ayrıca, ülkelerin dijital ekonominin yönetişim kuralları konusunda fikir birliği oluşturamamasıyla ilgili değerlendirmesinde, Çin'in diğer taraflarla birlikte küresel dijital yönetişim kurallarını hazırlamaya ve yapay zeka konusunda diyalog kurmaya hazır olduğuna dikkat çekti.

Bu görüş, Çin liderinin ekonomik gelişme trendlerini doğru bir şekilde kavradığını ve çağın trendlerine uyarak yönetişimi iyileştirme yönünde stratejik vizyona sahip olduğunu gösteriyor. Çağın trendlerine göre gelişme, G20’nin dinamizmi koruyabilmesinin anahtarıdır.

Çin lideri ayrıca, salgının önlenmesi ve çevrenin korunması sınamalarında da mücadele yeteneğinin küresel çapta yükseltilmesi gerektiğini vurguladı.

Çin, 12 yıl önce küresel finans krizi karşısında G20 mekanizmasına aktif şekilde katılarak, küresel ekonominin gerilemeden kurtarılmasında lokomotif rolü oynadı. Bugünlerde ise Çin, salgının getirdiği sınamalar karşısında da yine yerini aldı.

Çin, salgın sonrası dönemde dünya barışını inşa eden, küresel kalkınmaya katkıda bulunan ve uluslararası düzeni koruyan bir güç olmaya devam edecek ve diğer ülkelerle birlikte küresel yönetişim sisteminin iyileştirilmesi için çaba harcayacak.