Yorum: Çin'le ayrışmak, ABD'li siyasetçilerin aptalca bir oyunu |
2020-09-29 21:11:18 cri
|
İngiltere merkezli Financial Times gazetesinin kıdemli muhabirlerinden James Kynge, son zamanlarda yayımladığı bir makalesinde, "ABD, Çin'e açtığı bilim ve teknoloji savaşını muhtemelen kaybedecek." ifadesini kullandı. Makalede, Washington'un Çinli bilim ve teknoloji işletmelerine yönelik baskılarının ABD'ye kısa veya uzun vadeli hiçbir faydasının dokunmayacağına işaret edildi. Huawei, Tiktok ve WeChat'i "ezmeyi" hedefleyen uygulamalar sürekli artarken, ABD'li siyasetçilerin "bilimsel ve teknolojik ayrışma"yı kışkırtmaları, Çinli bilim ve teknoloji şirketlerine yönelik baskıları artık akıl almaz boyutlara ulaştı. Ancak birçok uzmanın işaret ettiği gibi, ABD, bu girişimlerden bir çıkar elde edemediği gibi, kendi kendine zarar veriyor. Öncelikle, ABD yönetiminin diğer ülkelerin sürekli tehdit etmesi, esasen ABD'de siyasi risklerin devamlı arttığı ve piyasanın yatırıma uygun olmadığı yönünde sinyaller veriyor. Bu, Çinli şirketlerin ABD'ye yatırım yapmasını engellemekle kalmıyor, diğer birçok potansiyel yatırımcıyı da korkutup kaçırıyor ve ABD'nin rekabet gücüne zarar veriyor. Bunun dışında, Washington yönetiminin eliyle Amerikan malları üzerine yapıştırılan "kolayca siyasileştirilebilir" yazılı etiket, hiç şüphesiz Amerikan ürünlerinin rekabet gücünü azaltacak. ABD yönetiminin Huawei'nin tedarik zincirini kesmesinin yarattığı gölge, şirketlerin Çin piyasasında ihtiyaç duyulan ürünlerin tedariki için artık ABD dışındaki diğer ülkelere yönelmesi sonucunu doğuracak. Bu durumdan, doğal olarak, ABD'li işletmelerin piyasadaki payları da etkilenecek. Örneğin, ABD'li dev çip üreticisi Qualcomm'un gelirlerinin yüzde 65'i Çin piyasasından kaynaklanıyor. Şirket tarafından ağustos ayında yapılan bir açıklamada, Çin'den gelen siparişlerde görülen büyük azalış nedeniyle şirketin 2019 mali yılı gelirlerinin son yedi yılın en düşük seviyesine ineceği bildirildi. Bunun yanında, ABD yönetimi tarafından kısa süre önce yapılan açıklamada, Çin'in en önemli entegre devre şirketlerinden SMIC'yi Varlık Listesi'ne dâhil edeceği iddia edildi. Dünya genelinden 2 bin 400 üyeye sahip Uluslararası Yarıiletken Endüstrisi Birliği, sektörün temsilcisi olarak, ABD Ticaret Bakanı Wilbur Ross'a bir mektup gönderdi. Mektupta, ABD'nin sanayisinin, ekonomisinin ve ulusal güvenliğinin uzun vadede görebileceği olumsuz etkilerin önüne geçmek için, ABD Ticaret Bakanlığı'ndan, SMIC'yi Varlık Listesi'ne ekleme kararının titizlikle ele alınması istendi. Mektupta, ABD'nin söz konusu uygulamayı hayata geçirmesi durumunda, ülkenin yarıiletken sektörünün her yıl 5 milyar dolar kayıp yaşayacağı vurgulandı. Bunların dışında, son iki haftada aralarında Tesla, Ford, Target, Walgreens ve The Home Depot'un da bulunduğu yaklaşık 3 bin 500 ABD'li işletme, toplam değeri 300 milyar doları bulan Çin menşeli ürünlere ek vergi uygulanmasının kanunlara aykırı olduğunu savunarak ABD yönetimine dava açtı. Diğer yandan, ABD tarafından alınan önlemler, Çin'in bilim ve teknoloji alanlarındaki gelişme eğilimini engellemek yerine, Çin'in bilimsel ve teknolojik inovasyon adımlarını belli ölçüde hızlandırmasına neden olacak. Microsoft'un kurucusu Bill Gates, kısa süre önce Bloomberg'e verdiği demeçte, "Şimdi Çin'i kendi imkânlarına dayanarak çip üretmeye zorlarsan, Çin'i tamamen kendi kendine yetmeye itmiş olacaksın. Böyle yapmak, ABD'ye gerçekten yarar sağlayacak mı?" ifadelerini kullandı. Son dönemde yaşanan gelişmelerin de etkisiyle Çin'in uçak tekerleği, rulman çeliği ve lazer litografi teknolojisi gibi kritik teknolojiler ve ham maddeler ile ilgili Ar-Ge çalışmalarını hızlandırdığı belirtiliyor. Washington Post gazetesinin köşe yazarlarından David Ignatius tarafından kısa süre önce kaleme alınan bir makalede, herkesin erişimine açık araştırmaların ABD'nin bilim ve teknolojilerini daha ileri kıldığı, bilim ve teknoloji alanlarındaki ayrışmaların ve kasıtlı olarak yabancı işletmeleri ezmenin "aptalca" olduğu görüşü savunuldu. Washington yönetimi bunun gibi rasyonel seslere kulak vererek, Çin ile ABD arasındaki bilimsel ve teknolojik yatırımlar ile inovasyon alanındaki temasları baltalayan girişimlerini bir an önce sonlandırmalı, diğer tarafları yaralayan ve kendisine de zarar veren bu aptalca oyunu bir an önce durdurmalı. |