Xinjiang'da kayısı yetiştirerek yoksulluktan kurtuluyorlar

Temmuz ayı kayısıların olgunlaştığı dönem olarak bilinir. Çin'in kuzeybatısındaki Xinjiang Uygur Özerk Bölgesi'nde bulunan Yengisar ilçesine geldiğinizde, yol kenarındaki altın rengi kayısılarla dolu ağaçlar gözünüze çarpıyor. Çiftçiler, mis kokulu kayısıları toplamakla meşgulken, alıcılar da meyveleri kolilere yerleştiriyor.

Yengisar ilçesi, Xinjiang bölgesinin güneyinde, Tarım Vadisi'nin çevresindeki "meyve kuşağında" yer alıyor. Kayısı ağaçlarının meyve vermesi için uzun yıllar gerekiyor. Kayısı bahçelerinin genişliği bir hektara ulaşan bölge, Xinjiang'ın "kayısı diyarı" olarak adlandırılıyor.

Muhabirimiz, Yengisar ilçesine yaptığı gezide, Longpu nahiyesindeki kayısı bahçesinde ilk grup kayısıların tamamen toplandığı bilgisini aldı. Bölgede kayısı yetiştiren Uniç Rozi: "Ailemin yetiştirdiği kayısılar çok tatlı ve çok büyükler. Elle topladığımız için bozulmuyorlar ve onları iyi bir fiyata satabiliyoruz." dedi.

Uniç Rozi, "Daha önce kayısılar olgunlaştığında onları ağaçları sallayarak toplardık. Bu yöntem sade ve kolay, fakat yere düşen kayısıların bazıları bozulduğundan iyi fiyata satamıyorduk." diye konuştu.

Uniç Rozi'nin anlattığı durum, Yengisar ilçesinde kayısı sektöründe karşılaşılan önemli bir zorluk.

Meyve yetiştiriciliğiyle uğraşanlar, uzun zamandan beri kaba yönetim modeli, pazara uzaklık ve meyvelerin tazelik sürelerinin kısalığı gibi nedenlerle kayısı yetiştirirken ve satarken zorluklarla karşılaşıyordu. Tatlı kayısılar, alıcıya ulaşana kadar artık acılaşıyorlardı.

Ancak, bu durum 2018 yılında değişti. Kaliteli meyve yetiştiriciliğine önem veren yerel hükümet, Yengisar ilçesindeki kayısı yetiştirme yapısında ayarlamalara giderek kayısı ağaçlarına dönük bilimsel yöntemlerle bakım ve yönetim önlemlerini artırdı. Bu sayede, kayısı yetiştiriciliği ilçedeki en önemli sektörlerden biri hâline geldi.

Sektörün yapısının iyileşmesi ve yatırımların sürekli artmasıyla birlikte de son yıllarda Yengisar ilçesindeki kayısı işleme tesislerinin sayısı mantar gibi çoğaldı. İlçedeki her nahiye ve köyde kayısı işleme tesisi bulunuyor.

Bakım ve işleme teknikleriyle ilgili yenilikler sonrasında Yengisar ilçesindeki kayısıların katma değeri önemli ölçüde artarken, ürünler soğutma ve taşınma koşullarının da gelişmesiyle 48 saat içinde ülkenin başlıca pazarlarına ulaşabilmeye başladı.

Satışlarla birlikte fiyatlar yükselirken, sektör daha da gelişiyor ve bu durumdan en büyük faydayı bölgedeki çiftçiler görüyor.