Suriye'ye insani yardım mekanizmasının süresi uzatıldı

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nde (BMGK) 11 Temmuz günü Suriye'de sınır ötesi insani yardım mekanizmasının uzatılmasıyla ilgili 2533 sayılı karar kabul edildi.

Karara göre, Suriye'nin Bab al-Hava bölgesinde çalıştırılan insani yardım mekanizmasının süresi 12 ay süreyle 10 Temmuz 2021'e kadar uzatıldı.

BMGK oturumunda Çin, Rusya ve Dominik Cumhuriyeti çekimser oy kullandı.

Çin'in BM Daimi Temsilcisi Zhang Jun oturumda Çin'in tutumunu açıkladı.

Zhang, Çin'in öteden beri sınır ötesi insani yardım mekanizması hakkında çekinceleri bulunduğunu, ancak Suriye'deki durumu göz önüne aldıktan sonra mekanizmanın uzatılmasına karşı çıkmadığını, aynı zamanda bölgedeki koşullara göre zamanında ayarlama yapılmasından yana olduklarını dile getirdi.

Çinli büyükelçi, yıllardır süren yasadışı yaptırımların Suriye'deki ekonomik ve insani krizi şiddetlendirdiğini, geçim kaynaklarını tahrip ettiğini ve masum sivillere derin acılar getirdiğini belirtti.

Yaptırımların ayrıca Suriye'nin COVID-19'la mücadele yeteneğini ciddi şekilde baltaladığını kaydeden Zhang, COVID-19 salgını sürerken, tek taraflı zorlayıcı tedbirlerin kaldırılmasının Suriye'deki insani durumun iyileştirilmesi için daha önemli ve acil hale geldiğini sözlerine ekledi.

BMGK'da geçen hafta içinde Suriye'de sınır ötesi insani yardım mekanizmasının uzatılmasıyla ilgili olarak Almanya ve Belçika tarafından hazırlanan karar taslağı Çin ve Rusya tarafından 2 kere veto edilmişti. Aynı zamanda Rusya'nın sunduğu yardım paketi de İngilltere, ABD, Fransa ve Almanya tarafından reddedildi.

Almanya ve Belçika'nın ilk karar taslağında Bab al Salam ve Bab al-Hava olmak üzere iki geçiş noktasındaki insani yardım mekanizmasının Temmuz 2021'e uzatılması öngörüldü. Ardından Rusya, sadece Bab al-Hava'daki insani yardım çalışmasının 10 Ocak 2021'e kadar uzatılmasını teklif etti.

Geçen Cuma günü Rusya Türkiye'deki bir geçiş noktasındaki yardımların bir yıl süreyle uzatılması hakkında oylama yapılmasını önerdi.

11 Temmuz gününe gelindiğinde Almanya ve Belçika tarafından sunulan, Bab al Salam ve Bab al-Hava olmak üzere iki geçiş noktasındaki insani yardım mekanizmasının 10 Ocak 2021'e uzatılmasını öngören karar taslağı üzerine oylama yapıldı.

Çin neden çekimser kaldı?

4 oylamada Çin iki kere veto oyu kullandı. Çin'in BM daimi temsilcisi Zhang Jun, veto oyu kullanmasının nedenini ayrıntılı şekilde açıkladı.

Zhang Jun, uluslararası toplumun Suriye'nin egemenliği ve toprak bütünlüğüne saygı temelinde bu ülkeye insani yardımın artırılmasını desteklediklerini, mevcut insani yardım mekanizmasına karşı çıkmadığını, ancak yardım çalışmasının BM Genel Kurulu'nun 46/182 sayılı kararında belirlenen prensiplere göre yürütülmesi gerektiğini belirtti.

Zhang, yıllardır süren yasa dışı yaptırımların Suriye'nin ekonomik ve sosyal gelişmesini engellediğini, bu ülkedeki insani krizi ciddileştirdiği gibi salgınla mücadele yeteneğini azalttığını hatırlattı. Çin'in karar tasarısını hazırlayan ülkelere kendi tutumunu aktarmasına rağmen Çin ve diğer ülkelerin seslerinin dikkate alınmaması gerekçesiyle Çin'in veto oyu kullandığını belirtti.

Zhang Jun, ABD'nin Suriye vatandaşlarının acılarına ilgi gösterdiği iddiasında bulunduğunu, ancak bu ülkeye yaptırımları artırdığını ve Suriye halkının yaşamını baltaladığını, ABD'nin Suriye meselesinde oynadığı rol ve işlediği suçlara dünya halklarının tanıklık ettiğini dile getirdi.

İnsani yardımlar tüm Suriye halkına eşit şekilde ulaşmalı

Çin'in Kuzeybatı Üniversitesi'ne bağlı Suriye Araştırma Merkezi'nden Wang Jin, yıllardır Suriye'deki gelişmeleri takip ediyor. Wang, sınır ötesi insani yardım mekanizmasının BM'nin denetimi altında yürütülmesine rağmen, çeşitli hükümet dışı örgütlerin, özellikle Batılı ülkelerle sıkı bağlantısı olan örgütlerin insani yardım çalışmasına katıldıklarına, bunların çoğunun Suriye'deki hükümet karşıtı siyasi ve askeri örgütlere sempatisi olduğu için uluslararası toplumun yardım malzemelerinin bu örgütlerin eline geçtiğine dikkat çekti. Wang Jin, Suriye'deki sıradan vatandaşların acil yardımlara erişmediğini ve sınır ötesi insani yardım mekanizmasının Batılı ülkelerin Suriye'nin iç işlerine karışmasının bir yolu haline geldiğini belirtti.

Wang, Suriye hükümetine düşmanca davranan bazı ülkelerin insani yardım mekanizması aracılığıyla bazı silahları yardım malzemeleri içine saklayarak Suriye'deki hükümet karşıtı güçlere göndermekle suçlandığını da hatırlattı.

Çin'in BM daimi temsilcisi Zhang Jun, Suriye sorununun kapsamlı şekilde çözülmesi için siyaset, terörle mücadele, güvenlik ve insani yardım gibi faktörlerin değerlendirilmesi, diyalogun güçlendirilmesi gerektiğini vurguladı.