Ejder Kayığı Bayramı'nda 'zongzi' yemeden olmaz

  2020-06-24 16:19:54  cri

Bahar Bayramı ve Güz Ortası Bayramı'ndan sonra Çin'in en büyük geleneksel bayramı Duanwu, bu yıl 25 Haziran'a denk geliyor. Duanwu, geleneksel Çin Ay Takvimi'nin 5. ayının 5. günü kutlanıyor. Bu bayram 'Ejder Kayığı Bayramı' olarak da biliniyor.

Duanwu Bayramı'nda yenilen yemekler ise günler öncesinden hazırlanmaya, marketlerdeki yerini almaya başladı.

Çinlilerin "zongzi" ismini verdiği bu özel yemek, büyük yaprakların içine türlü türlü pirinçlerin sarılmasıyla ve yapraklara piramit şeklinin verilmesiyle yapılıyor. Bu sarma Türk mutfaklarında yapılandan oldukça farklı aslında.

Zongzi yapımında daha çok büyük ve kalın bambu veya nilüfer yaprakları kullanılıyor. Pirinç harcında ise, hurma, kırmızı fasulye ezmesi, tavuk, yumurta, Çin sucuğu, kestane veya çeşitli kuruyemişler ve etler ile sebzeler kullanılıyor.

Ancak burada bir fark daha var. Harç ile pirinçler birbirine karıştırılmadan hazırlanıyor. Yani, yaprağı sıyrılan zongzi'nin içinde ilk olarak pirinç görünüyor. Ufak bir lokma aldıktan sonra da tam ortasından zongzi harcı çıkıyor. Yaprak kalın olduğundan yenmiyor, sadece pişirme aşamasında kullanılıyor. Tabii yapraktaki tat, pişirme sırasında pirinçlere de nüfuz ediyor.

Pişirme aşamasında ise, sarılarak piramit ya da yastık şekline getirilen zonzi'nin dışındaki kalın yaprakların açılmasını engellemek için, yemeğin dışı iplerle sarılıyor ve zongzi bu şekilde kaynar suyun içine atılıyor.

Pirinçler yaprakların içinde haşlanarak, yapışkan pirinç kıvamını alıyor. O nedenle yaprak soyulduktan sonra zongzi kalıp şeklinde kalıyor.

Peki bu bayramda neden zongzi yeniyor?

Duanwu Bayramı ve zongzi ile ilgili pek çok rivayet var ama en yaygın inanış, Duanwu Bayramı'nın eski çağlarda yaşamış yurtsever ozan Qu Yuan'ı anmayı amaçladığı biçiminde.

M.Ö 3. yüzyılda Chu devletinde yaşamış olan Qu Yuan, ülkesinin düşmanlar tarafından işgal edilmesinden dolayı çok üzülmüş ve kendisini 5. ayın 5. günü Guluo nehrine atarak intihar etmiş. Halk da vatansever Qu Yuan'ı anmak için içine yapışkan pirinç doldurulan bambu parçalarını nehre atmaya başlamış. Bu bambu parçaları daha sonra zongzi'ye dönüşmüş.

Duanwu Bayramı'nın arefe akşamı her ailenin sofrasında zongzi bulunur. Zongzi ayrıca bayram hediyesi olarak da verilebilir. Duanwu Bayramı sırasında, insanlar karşılıklı ziyaretlerde birbirlerine kendi yaptıkları zongzileri hediye ederler. Şimdilerde her markette zongzi bulunuyor.

Bu bayramın Ejder Kayığı Bayramı olarak isimlendirilmesi de yine Qu Yuan ile ilgili.

Söylentilere göre, halk Qu Yuan'ın kendini nehre attığını duyunca onu kurtarmak için hemen kayıklarla olay yerine yetişmeye çalışmış.

Daha sonra bu hikâye de, Duanwu Bayramı'nda ejderha kayıkları yarışmaları düzenlenmesi geleneği haline gelmiş.

Bu gelenek de zamanla, bayram günü nehir ve göllerin kıyılarında düzenlenen görkemli bir bayram şenliği olmuş.

Çinlilerin neredeyse bütün bayram yemeklerinin ardında buna benzer hikayeler var. Eski çağlarda bayramda yenen yemeklerin insanlara bereket ve şans getirdiğine veya kötülükleri kovduğuna inanıldığından, bu gelenekler hâlâ bir şekilde sürdürülüyor.