Ejder Teknesi Bayramı'nın az bilinen örf ve adetleri

26 Haziran bu yıl Çin'in geleneksel bayramlarından biri olan Duanwu, Türkçesiyle Ejder Teknesi Bayramı'na tekabül ediyor. Zongzi ve tekne yarışları gibi herkesçe bilinen Duanwu geleneklerinin yanı sıra az bilinen diğer gelenekler neler? Bu sorunun yanıtını bugünkü programımızda bulabilirsiniz.

Duanwu Bayramı'nın birçok geleneği arasında en ünlüleri Zongzi yemek ve tekne yarışları düzenlemektir. Zongzi, yapışkan pirincin bambu veya saz yapraklarıyla sarılarak, ince iplikle üçgen konik veya yastık şeklinde bağlanmasının ardından suda pişirilerek hazırlanan Duanwu'ya özgü bir yemek türüdür. Duanwu'nun ortaya çıkış sebebi Çin'in büyük şairi Qu Yuan'dir ve Zongzi ile tekne yarışları da Qu Yuan'i anmak içindir. Bunun haricinde, Çin'in farklı bölgelerinde pelinotu ve hazanbel otu asma, Xionghuang şarabı içme, beş renkli ip bağlama ve kokulu kese takma gibi gelenekler de devam ettirilmekte.

Duanwu, yaz mevsimine girilmesinden sonraki ilk bayramdır. Hava sıcaklığının artmasıyla birlikte salgın hastalıklar bu dönemde sıkça görülür. Pelinotunun özel kokusu hastalıklardan ve sivrisinek ısırıklarından korunmak için birebirdir.

Xionghuang şarabı ise vücudu bakteri ve parazitlerden arındırıcı etkiye sahiptir. Çinliler, vücuttaki kaşıntıyı gidermek ve böcekleri uzaklaştırmak için Xionghuang şarabını kullanırlar. Çocuklarda kullanım ise alın, kulaklar, burun, eller ve ayakların merkezine sürmek suretiyledir. Böylece çocukların hastalıklardan ve böceklerden uzak durmaları sağlanır. Öte yandan, dezenfektan etkisi nedeniyle evin köşesine veya yatakların dibine de Xionghuang şarabı sürme alışkanlığı vardır.

Han Hanedanlığı'ndan beri devam ettirilen beş renkli ip bağlama geleneğine göre yeşil, beyaz, kırmızı, siyah ve sarı olmak üzere beş renkteki ipek ipliklerle bir bilezik dokunur. Bu beş renkli bileziğin sağlığı koruduğuna inanılır. Bilezik aynı zamanda kötü enerjiyi uzak tutmak için çocukların boyunlarına asılır. Dolayısıyla bilezik "uzun ömür ipi" adıyla da anılır.

Duanwu Bayramı'nda Çinliler ayrıca göğüslerine, bellerine, göbeklerine kokulu keseler takarlar. Çördükotu, evodia rutaecarpa, tarçın, kakule, borneol ve kafur gibi bitkilerle doldurulan keseler; ferahlık verme, böceklerden ve hastalıklardan koruma gibi özellikler taşır.

Bu geleneklere ek olarak, Çinlilerin Duanwu Bayramı'nda Zhong Kui portreleri asma geleneği vardır. Zhong Kui, Taoizm'de hayaletlerle savaşabilen ve kötülüğü kovabilen bir tanrıdır. Zhong Kui portreleri zengin olmak, hastalıkları önlemek ve aileyi kötülüklerden korumak için asılır. Xi'an Güzel Sanatlar Akademisi Profesörü Yang Feng, kısa süre önce Zhong Kui konulu bir dizi eserin yer aldığı bir sergi düzenledi. Yang Feng, bu eserlerle Çin halkının yeni koronavirüs (COVİD-19) salgınına karşı mücadelede nihai zafer kazanma kararlılığıyla inancını dünyaya duyurmayı temenni ettiğini dile getirdi.

Bu yılki Duanwu Bayramı'nda düzenlenen tekne yarışları salgın nedeniyle seyircisiz gerçekleştiriliyor. Bazı yarış organizatörleri, süslü ejder teknelerini alışveriş merkezlerinin girişine taşıdı. Teknelere büyük ilgi gösteren ziyaretçiler dünyaca ünlü kültür mirası olan ejder teknesi ile fotoğraf çekmek için birbirleriyle yarıştı.