Yorum: Yasa çiğnemeye girişen FedEx cezlandırılmalı

Sheng Yuhong-CRI Haber Merkezi

Çin'in Fujian eyaletine bağlı Fuzhou kentindeki polis makamları bir ihbar üzerine harekete geçti. Emniyet güçleri tarafından yürütülen soruşturma sonucunda, kentteki bir spor ürünleri mağazasına gelen ve ABD merkezli FedEx şirketi aracılığıyla ABD'li bir müşteri tarafından gönderilen kargo paketinde tabanca olduğu ortaya çıktı. Fuzhou polisi FedEx tarafından yasa dışı olarak gönderilen tabancaya el koydu ve olayla ilgili soruşturma başlattı. Çin'in ilgili birimlerinin Haziran'da FedEx'e yönelik soruşturma başlatmasının ardından yaşanan bu olayla, başka bir yasa daha ihlal edilmiş oldu.

Tabanca, öldürücü niteliğe sahip tehlikeli bir eşya. Çin'de tabanca gibi silahların yönetiminde ciddi bir kontrol uygulanıyor. "Çin Halk Cumhuriyeti Silahların Yönetimi Yasası"na aykırı düşen izinsiz silah üretimi, satışı ve nakliyesi cezai sorumluluğa tâbi tutuluyor. Çin'de faaliyet gösteren bütün kargo şirketleri ile çalışanlarının da ilgili hukuki kurallara uyması gerekiyor.

30 yıl önce Çin'de faaliyet göstermeye başlayan FedEx, Çin'in yasalarını ve hukuki kurallarını iyi biliyor olmalı. Ancak, ABD yönetiminin Mayıs ayında Çinli Huawei şirketini ihracat sınırlamaları kapsamındaki "Entity List"e dahil etmesinden sonra FedEx de Huawei'nin kargo paketlerine müdahale etmeye başladı. Bu da insanlarda FedEx'in Washington yönetiminin "uzun kollu yargı yetkisi"ne kasten yardımcı olduğuna dair bir kuşku yarattı.

Çin'in ilgili birimleri, olayın gerçeklerini gün ışığına çıkarmak, müşterilerinin hak ve çıkarlarını korumak ve iş ortamını iyileştirmek için 1 Haziran'da FedEx hakkında soruşturma başlattı. 26 Temmuz'da açıklanan aşamalı soruşturma sonuçları, FedEx'in Huawei'e ait kargo paketlerinin "yanlışlıkla" ABD'ye gönderildiği yolundaki iddiasının gerçeğe uymadığını ortaya koydu.

Huawei olayı hakkında yürütülen soruşturmalar sürerken, FedEx bu defa da yasadışı olarak Çin'e tabaca soktu. ABD merkezli bir kargo devi olan FedEx, hem müşterilerinin meşru hak ve çıkarlarını zedeledi, hem Çin'in kamu güvenliğini tehdit etti, hem de Çin'in yasalarını çiğnedi. Çin hukukun üstünlüğüne dayalı bir ülke. Çin'de faaliyet gösteren bütün işletmeler de Çin yasalarına uymalı.

Öte yandan, Çin'in kargo piyasası hızla gelişiyor ve sektör büyük bir potansiyele sahip. Bütün ülkelerden yatırıma açık bir pazar. Ancak yalnızca şirketlerin Çin yasalarına ve düzenlemelerine uymaları ve pazar kuralları ile sözleşmelerine bağlı olmaları durumunda. Çin de kısa bir süre önce "Güvenilmez Varlık Listesi" oluşturuldu ve listeye alınan kuruluşlarla ilgili yasal ve idari önlemler alınacak. Çin pazarındaki gelişme fırsatlarını değerlendirmek isteyen yabancı işletmeler, her şeyden önce Çin yasalarına uymalı. Çin yasaları ve yönetmeliklerinin otoritesini dikkate almayanların bedel ödemesi kaçınılmazdır.