Yorum: Taiwan'ı Amerikan silahları koruyamaz!

ABD Dışişleri Bakanlığı'nın Taiwan bölgesine 2 milyar 220 milyon dolarlık silah satışını onaylamasına Çin'den büyük tepki geldi.

Çin tarafına göre, ABD'nin bu davranışı, Tek Çin ilkesine ve iki ülke arasında imzalanan üç ortak bildiriye aykırı olduğu gibi, Çin ve ABD liderlerinin kısa süre önce Osaka'da vardıkları mutabakata da gölge düşürüyor. ABD'nin Çin'in içişlerine kabaca müdahalesi, ateşle oynamaktan başka bir iş değil.

ABD, uzun yıllardır Taiwan Boğazı'nın iki yakası arasındaki ilişkileri ele alırken Çin hükümetiyle imzalanan üç ortak bildiri ile sözde Taiwan'la ilişkiler yasasını izliyor. Üç ortak bildiriye göre, ABD Çin Halk Cumhuriyeti'ni, bütün Çin'i temsil eden tek meşru hükümet ve Taiwan'ı da tek bir Çin'in parçası olarak tanımaktadır. 1982 tarihli 17 Ağustos Ortak Bildirisi'nde, sorunun nihai çözümüne kadar ABD'nin Taiwan'a silah satışını azaltması öngörülmüştür. Ancak ABD yine de tek taraflı olarak çıkardığı Taiwan'la ilişkiler yasasına göre, Taiwan adasına askeri yardım sağlamayı sürdürmektedir.

Taiwan bölgesine silah satışı, Çin-ABD ilişkilerinin gelişimini engelleyen olumsuz bir unsur haline geldi. 2 yıllık Trump yönetimi döneminde ABD Taiwan'a dört kez silah satışı gerçekleştirdi. Amerikan yönetimi böylece hem ülke içindeki silah tüccarlarını memnun ediyor hem de Çin'i engelleme girişimlerini çeşitlendiriyor.

Çin'in ana kesiminin son yıllarda kaydettiği gelişmeler ABD'de belli çevreleri rahatsız ediyor. Son dönemde çıkarılan Taiwan'a seyahat yasası (senato ve temsilciler meclisi üyelerinin Taiwan seyahatlerini mümkün kılıyor) ve 2019 Taiwan'a güvence yasası, bu rahatsızlığın ürünü olan adımlar. Çin'e baskı siyaseti izleyen Amerikan yönetimi, bir kez daha Taiwan kartına başvuruyor.

Taiwan'a bakıldığında, adada kendi tarihinin cahili bazı kişiler, ABD'deki bazı güçlerin desteğine dayanarak Çin ana kesimiyle yüzleşmeye çabalıyor, ancak bu girişim ekonomik küreselleşme eğilimini ve Çin milletinin iradesini engelleyemez.

Taiwan Boğazı'nın iki yakası arasında nispeten sağlam bir tedarik zinciri oluşturuldu. Çin'in ana kesimi Taiwan'ın en büyük ticaret ortağı, ihracat piyasası ve başlıca yatırım hedefi konumunda. 2018 yılında iki yaka arasındaki ticaret hacmi 200 milyar doları aştı. Her yıl 4 milyon Taiwanlı, ülkenin ana kesimini ziyaret ediyor. Taiwan Boğazı'nın iki yakası hızla kaynaşıyor.

Taiwan adasında bu durumun farkında olan rasyonel basın kuruluşları da yok değil. Pek çok medya organı, ABD'nin Taiwan'ı bir pazarlık kozu olarak kullandığını görebiliyor. Aklıselim yorumlarda, Taiwan'ın ABD'ye dayanarak gelişme ve istikrar sağlayamayacağı belirtiliyor.

40 yıllık reform ve dışa açılma sürecinin ardından, Çin halkı yeniden büyük bir canlanmaya hazırlanırken, Taiwan Boğazı'nın iki yakasının barışçı şekilde bir araya gelmesi için de uygun koşullar oluşmuş durumdadır.

Bununla birlikte pek çok ülke Taiwan bölge yönetimiyle ilişkilerini kesip Çin Halk Cumhuriyeti'yle diplomatik ilişki kurmuştur. Taiwan'daki bazı gruplar hızla yalnızlaşmaktadır. Çin'in birleşmesi engellenemez bir tarihi eğilim olarak görülmektedir.

Taiwan'ın güvenliğini Amerikan silahları sağlayamaz. Taiwan'ın geleceği, ülkenin soydaşlarıyla birleşmesine bağlıdır. Dış güçler, Çin'in egemenliğini ve toprak bütünlüğünü savunma iradesini küçümsememelidir.